Zergatik egin genuen?

Atalak: Sailkatu gabea

Gaur kontakizun batekin nator. Behinola, 1966. urtean (hasiera data jarri behar zaie kontakizunei) hasten da kontakizuna, Europako mendebaldeko txoko batean, mendia eta itsasoa gurutzatzen diren herri txiki batean.

Baldintzak latzak ziren orduan, kaleetan, etxeetan, eskoletan, lantegietan; baldintza latzak emakumeek, euskaldunek, langileek, ikasleek, mugitu nahi zutenek. Baina … batzuek mugitzea erabaki zuten han eta hemen, eta arrakala txikiak egin zituzten hormetan, arrakalak egunerokotasunean, arrakalak hizkuntzan, arrakalak bizimodu libreagoen bila.

Komunitatea egituratu, eraiki zuten, beharretatik abiatuta, ezinbestean. Eta borroka horietan partekatutako bizipen horiek bateratu zituzten diskurtsoak, praktikak, egitekoak, funtzioak. Handik 10 urtera (1976an, hortaz) 4.000 pertsonako komunitate horrek aldaketa sakon samarrak lortu zituen (aldaketa kulturalak batez ere). 4.000 pertsonako komunitatea, milioi bat pertsona bizi ziren gune batean. Mendia eta itsasoa gurutzatzen diren Bizkaian, hain zuzen ere.

Hori guztia (eta beste hainbat gauza) kontatzen ditu Pedro Ibarrak orain dela gutxi argitara eman duen liburuan: “Memoria del antifranquismo vasco”. Eta horrek berriro eraman nau minoria aktiboen teoriara (eta Txepetxen nukleo sinbolikora).

Izan ere, eta argi-ilunak kontuan hartuta, aldaketa sakonak lortu zituzten horiek 4.000 pertsona ziren (izen-abizenekin dakar zerrenda Pedrok). 4.000 pertsona baino ez! Baina erresonantzia lortu zuten.

Aditu, Pedro Ibarrak zer dioen:

Mugimendu bat hazten da jarduten duen jendartea ulertzen hasten delako, bultzatzen hasten delako eta berarekin elkartasuna izaten hasten delako. Jendarte hori, edo jendarteko gehiengo horiek, hasten da pentsatzen, hasten da errealitatea interpretatzen mugimendu horren antzera.