Laku bat munduan

Atalak: Sailkatu gabea

Euskaltzaletasuna eta feminismoa ikastaro (momentuz) zeharo interesgarrian eman dut izena. Bilbon da, Kafe Antzokian eta lehen berbaldia Lorea Agirrek eta Idurre Eskisabelek egin zuten. Eta han Loreak aipatu zuen feminismoak munduan egoteko leku bat ematen duela, eta ez dakiela euskaltzaletasunak munduan egoteko lekurik ematen duen.

Nik, jakina, ez daukat erantzunik. Ez dakit ematen duen, eta ez dakit eman beharko lukeen. Baina, nire esperientzia pertsonal batzuen galbahetik pasatu dut galdera eta, niretzat bada ere, erantzuntxo batzuk zirriborratzeko aukera eduki dezaket (edo ez, hau guztia oso zalantzazkoa zait-eta).

Gogora datorkidan lehen lekua Groenlandia da. Trabesia bat egitera joan ginen eta ez genuen izan harreman handiegirik inuitekin. Baina Heidiren ostatuan bai, harekin bai egin genuen harremana. Eta hark galdetu zigun lehendabiziko gauza izan zen ea nongoak ginen. Euskaldunak esan genion eta berehala hasi zitzaigun euskarari buruz berbetan (euskarari buruz baino, euskararen berreskuratzeari buruz). Eta, ordutik aurrera, betiko lagun baten etxean bagina legez sentitu ginen han.

Galizia ere agertu egiten da nire mapa sentimentalean. Orain urte batzuk Marije Manterola eta biok hara joan ginen, galizieraren aldeko jardunaldi batzuetan entzule. Ordutik, beste mila abentura bizi izan ditut han (Porrotx eta Marimotots-ekin egin genuen bidaia, Burela aldeko enkontruak, Compostelako eta Carbalhoko lagunak, Sechurekin Vila da Crucesen bizitakoak, Vigon Henriquerekin, Bilbon eta Arratian horrek izan dituen erreplikak eta abar). Eta han bai, nire ustez bai, munduan egoteko lakua ematen du gure  hizkuntzak eta euskaltzaletasunak. Modu berean, gogora ekarri ahal ditut Jaume eta Anna katalanak, Morgane bretoia eta beste batzuk.

Cuetzalan inguruak ere badu lekua nire bihotzeko geografian. Tosepaneko lagunekin lehen segundotik konektatu genuen (mila talka kultural izan arren). Eta agian han ikusi daiteke ondoen euskaltzaletasunak eman ahal dizula laku bat munduan. Izan ere, lehenago aipatu ditudan lekuetan kidetzen gaituena ez dakit hizkuntzen aldeko zaletasuna den bakarrik. Horietan estatu propio bat eraiki gura horrek ere batzen gaituelako. Baina Cuetzalanen ez, hangoek ez dute gura estatu propiorik, ez dute euren identitatea Mexikotik kanpo ikusten. Eta, orduan, han batzen gaituen (ia) bakarra hizkuntza da (ekonomia soziala, autoeraketa eta abar ere aipatu litezke, baina tira …).

Esan dudan bezala, zirriborro batzuk dira, nire esperientzietan oinarrituak, eta ez dakit estrapolatzeko modukoak diren, ez dakit balio duten. Nire kasuan bai eman dit lekutxo bat munduan euskaltzaletasunak, baina besteoi? Zer sentitzen du euskaltzale “arrunt” batek (arruntik balego)? Ez dakit, erantzun borobilik ez, noski ….