Trikua esnatu da

Atalak: Irakurgaiak

Aspalditxotik dabiltza Lorea Agirre eta Idurre Eskisabel euskalgintzak eta feminismoak lotzen. Eta bide horretan urrats kualifikatua egin dute “Trikua esnatu da” liburuarekin, nire ustez. Bisturi finez disekzionatu dute euskararen inguruan azken aldion dabiltzan hainbat eztabaida: erabilerari lotutako eztabaidak, euskalkien eta batuaren artekoak, arnasguneen mitifikazioa, euskaldun zaharren pribilegioak, eta abar.

Ez naiz kritikaria eta ez dut nahi kritika egin. Liburuan azpimarratu ditudan esaldi eta ideia batzuk baino ez ditut ekarri gura, ea baten batentzat amu egokia den liburua irakurtzeko:

Naturalizazioa da azpiratze egoeran dagoen norbanakoari sinestaraztea hori dela naturaz, berez, dagokion lekua.

Hizkuntza ez da komunikatzeko tresna hutsa, ezta ere diskurtso edo ideologiak eraiki eta zabaltzeko tresna hutsa bakarrik, baizik eta hizkuntzari berari buruzko irudikapenen kutxa da.

Zuraren sendotasuna eta malgutasuna uztartuko dituen komunitategintzan, hizkuntzagintzan, herrigintzan, asmatzea da, beraz, gakoa. Eta horretarako feminismoa eta haren ikuspegi intersekzionala lanabes ezinbestekoak dira gure ustez.

Horrez gain, gustatuko litzaidake goraipatzea euskalgintza eta teoria dekoloniala lotzeko egile biek egiten duten ahalegina. Bide horretan eskari bat egiten dute: ea inork teoria dekolonialen bidetik ikertzen duen euskararen historia soziala. Hau da, ea emakume hiztunaren errelatua osatzen den, beti ere genealogia intersekzionala aplikatuz. Zentzu horretan, euskalgintza modernoaren sorrerak bultzada dekolonizatzailea argia izan zuen. Hau da, euskalgintza dekolonizazio ariketa kontzientea izan zen.