Groenlandiatik irakaspenak (1)

Atalak: Sailkatu gabea

Orain dela gutxi, Eider Palmouk eta biok berbaldia egin dugu Hitz adina mintzo zikloan (gainera, azken hitzaldia egiteko ohorearekin!). Groenlandiak azken urteotan egin duen bidean badira irakaspen batzuk eta horiek partekatu nahiko (ge)nituzke zuekin, artikulu sorta honetan.

Orain dela 300 urte (1721an) Danimarkak hasi zuen inuiten kolonizazioa, Groenlandian. Baina batez ere, 1950etik aurrera hasi zen kolonizazio “gogorra”. Urte horren bueltan, Danimarkak nomadismoa debekatu zien inuitei eta herrietan batu zituzten. Horrez gain, derrigorrezko irakaskuntza bultzatu zuen, danieraz jakina. Horrek akulturizazio prozesu bati eman zion hasiera eta berarekin ekarri zituen arazo sozialak: alkoholismoa, suizidioa eta emakumeen kontrako bortizkeria. Era berean, erabaki horiek inuiten bizi-kalitatean eta bizi-itxaropenean izugarrizko eragin ona izan zuten.

1960ko hamarkadan, gainera, Groenlandiako ume batzuk “lapurtu” eta kontinentera eraman zituen Danimarkak, heziketa egokiagoa emateko aitzakiarekin. Daniarren asmoa zen inuit horiek mendebaldekoen antzera hezi eta gero inuiten elite bihurtzea. Eta hala izan zen, baina elite hori independentista bihurtu zen eta iraultza artikoari ekin zion.

Kolonizazioaren azken kolpea izan zen 1973an. Urte horretan Danimarka (eta harekin Groenlandia) Europako erakundeetan sartu zen. Horrek areagotu zuen metropoliarekiko mesfidantza, batez ere arrantzari dagozkion kuotak zirela medio. Eta horrek ekarri zuen, hein batean, 1979an Groelandiak lortu zuen lehen autonomia estatutua.

Estatutu horren ondorioz, bandera nazionala aukeratu zuten erreferendum bidez, groenlandiera ofizial bihurtu zuten (danierarekin batera), groenlandierazko telebista, irratia eta hezkuntza jarri zuten martxan, Europako erakundeetatik alde egin zuten (brexita 1985ean egin zuten) eta abar. 1979tik 2003ra gertatu zen iraultza artikoa deritzotena. Urte horietan, ahalduntze politiko, sozial eta komunitarioa gertatu zen inuiten artean. Konfiantza berreskuratu zuten, iraganetik ikasten joan ziren orainera eta etorkizunera proiektatzeko.

Adibidez, eskoletan groenlandiera sartzen joan ziren, derrigorrezko hezkuntzan. Horretarako, irakasle inuitak behar zituzten eta Irakasle Eskola egin zuten, baita itzelezko inbertsioak ere materialgintzan eta curriculum propioan. Eta abar.

(Jarraituko du)