Ikasi

Atalak: Sailkatu gabea

Mari Luz Estebani honako hau irakurri berri diot (artikulua zahar samarra izan arren): “Hizkuntza  batean afektuak adierazteak eta bizipen eta eduki desberdinak erdiesteko aukera izateak hizkuntza hori(ek) maitatzeko baldintza nagusitzat jo dute”. Eta hori irakurri ostean, gogoratu naiz Iruñean orain gutxi Marina Massaguer soziolinguista katalanari entzundako honetaz, hizkuntzara nagusitan heltzen direnei buruz berba egiten duenean: “Hizkuntzara sarbidea izateko, hiru baldintza behar dira: ikaskuntza formala, sozializazio inguruneak eta gura izatea, identifikazioa izatea hizkuntza eta hizkuntza hori darabilten hiztunekin”.

Aspaldi samar honako esaldi hau idatzi nuen txosten batean (aurreko aipu biek gogora ekarri didate hauxe, jakina): “Eskolak lagundu dezake, baina benetako eragina bizitza-esperientziak dakar. Informazioak ez gaitu aldatzen, bizipenek, praktikek (er)aldatzen gaituzte”.

Azken finean, euskara ikasi edo irakatsi esaten dugunean guk, hiztun komunitate gutxiagotuko kideok, honako hau esan gura dugu: guk gura duguna da ikasten duten hiztun horiek euskarara iristea, hiztun iritsiak izatea (euskarara iritsi diren euskaldunak, hau da, euren egunerokoan euskara praktikatuko duten hiztunak, ahalik eta egoera gehienetan). Hizkuntza biografian arrasto sakona utziko duen ikasketa izatea gura dugu. Eta eguneroko praktiketan isla izango duen ikasketa izatea gura dugu. Horixe baita guk euskalduntzeaz ulertzen duguna. Eta hori egiteko bideak zeintzuk izan daitezkeen antzeman, asmatu edota ireki beharko ditugu, luze, zabal eta eroso.

Hala ere, guk horrela ulertzen dugu euskalduntzea. Baina errealitatea bestelakoa da. Heldu askok euskara ikasten du modu instrumentalean, ume eta gazte askok ez dute euskara erabilgarri ikusten (suabe esatearren), unibertsitate ikasle askok euskara ikasten du errazagoa ei delako euskaraz ikastea eta abar. Ahaztu egiten zaigu hizkuntzara sarbidea izateko Marina Massaguerrek aipatutako hiru baldintzak: ikaskuntza formala, sozializazio inguruenak eta gura izatea. Lehenengoa bermatuta dago askotan, bigarrena gutxitan eta hirugarrena ere gutxitan. Eta hortik datoz frustazio batzuk …