Irakurgaiak: No hablaras
Galesetik abiatzen du kazetari honek bidaia eta geldialdi nagusiak Hawain eta Hong Kongen egiten ditu. Hego Afrika, Tibet, Israel eta Yucatanen ere egiten ditu geldialditxoak. Horietan guztietan zapalkuntza istorioak kontatzen dizkigu James Griffiths egileak kazetaritza testu hauetan. Zapalkuntzak han eta hor, antzekoak, bakoitzak bere xehetasunekin eta bere barne-gatazkekin. Baina ez da hor geratzen. Zapalkuntzak bai, baina baita erresistentziak ere. Batzuetan erresistentzia armatuak, beste...
Read MoreAberriaren inpaseak
Askotan liburu bati eskatu ahal zaion gauzarik onena da pentsaraztea. Eta horixe izan da, hain zuzen ere, Joseba Zulaika antropologoaren “Aberriaren inpaseak” eragin didana. Eta horren erakusgarri liburutik erauzitako hainbat aipu, amu moduan-edo: Euskara inpasean dagoela esatean, deserosoa izan arren espazio honetan bizitzea, derrigor atzerakada bat dela esan nahi al dugu? Edo ohartarazten digu aurreko analisiak eta ametsak ez zeudela errealitatean behar hainbat oinarrituak? Agian aldatu...
Read MoreArtaburu berbakera
Maria Mendez Santosek berbaldi gogoangarria eman zuen Deustuko unibertsitatean, 100 bat ikasleren aurrean. Kaletik horrela berbetan ibiliko zara? izenburua izan zuen berbaldiak. Apunte asko hartu nituen eta amaitu orduko Elkarrera joan nintzen eta liburua erosi. Diskriminazio linguistikoari buruz egiten du berba liburuak, izan berbakera, izan hizkera, izan azentua edo izan hizkuntza. Mila adibide gertuko eta ez hain gertuko erabiltzen ditu eta oso arinak eta atseginak dira esplikazioak. Eta...
Read MoreA casa do amo
Maria Reimondezek “A casa do amo” izeneko liburua idatzi berri du. Azpititulua honako hau du: galizierazko literaturaren diskurtso kolonial eta arrazistaren azterketa. Horixe egiten baitu liburuan zehar (hasierako azterketa baino ez den arren, asko sakondu daitekeen arren). Liburu deserosoa da (seguruenik han hemen baino gehiago). Hala ere, Mariak berak azken kapituluan ekintzarako deia egiten du. Berak dioen legez, “ezin ditugu gure etxeak eraikitzen jarraitu euren azpitik zapalkuntza...
Read MoreA lingua en 2050
2021ean argitaratu zen Galizian “A lingua en 2050” liburua, Fernando Ramallo soziolinguistikak koordinatua. Ideia sinplea da: hainbat adituri galdera bat pausatzea. Zelakoa izango da galizieraren egoera 2050. urtean? Galdera erantzun dutenen artean, denetarik. Denek dute esperientzia, asko dira soziolinguistika eta hizkuntzaren egoerari buruz hausnarketak eta ikerketak egin dituztenak, eta, logikoa eta aberasgarria denez, ikuspuntu zeharo desberdinak dituzte, kasu askotan...
Read MoreEguraldiaren euskara, Kepa Diegez
Liburu bitxi bezain bizia egin du Kepa Diegez aro-bidaiariak. Euskal herrietan zehar bidaia egin du eguraldia, denbora edo aroari buruzko berbak batzeko, Getxotik Eskiularaino, 99 herrietatik zehar. Liburua euskara batuan idatzia dago, baina batuaren kolore guztiak hartzen ditu kontuan, lekuan leku batuari kolorea emanez. Jende xehearekin aritu da batez ere, herri jakinduria batzen. Liburua niri zeharo interesgarri begitandu zait, baina agian onena da Kepari berari berba ematea eta zer dioen...
Read MoreO libro negro da lingua galega, Carlos Callón
Joan Mari Torrealdaik idatzi zuen Euskararen liburu beltza. Eta orain Carlos Callonek idatzi du liburu bera galizierari buruz. Eta, beste behin, argi gelditzen da zer antzekoak diren hizkuntza zapalketari lotutako guztiak, ñabardurak ñabardura. Liburuak 500 urte baino gehiagotan, galizieraren mespretxuaren historia josten du, pasadizoz pasadizo. Denetarik dago, baina argi dago oraindik ez dela gainditu liburuak dakarrena eta oraindik egunerokoak direla galizieraren aurkakoak (baita euskararen...
Read MoreAraka gure bazterrak
Deserosotasunak eragiten dituzte liburu batzuk. Gutxi dira, baina, tarteka, horietako bat heltzen da, irakurtzen duzu eta azkura eragiten dizu. Eta horietako bat izan da nire kasuan Araka ditzagun gure bazterrak, Emaginek Lisipe kolekzioan argitaratu berri duena (gora liburu kolektiboak, bide batez). Azkura bai. Eta ausardia, gure kontraesan zurietan arakatzearren. Euren berbetan esateko, “teoriatik praktikara dagoen bidean belztu ditugu oinpeak”. Maite dut liburua, maite dut horren atzean...
Read MoreIrakurgaiak: Zeinek esango zigun …!
Errenterian 60ko eta 80ko hamarkaden artean euskalduntze-alfabetatzea ikertu du Beatriz Gallego antropologoak, ahozko testigantzetan oinarrituta hein handi batean. Liburua Mikel Azkaratek oparitu zidan (eskerrik asko!) eta oso irakurketa interesgarria iruditu zait (estekan osorik agertzen da). Ez dut liburuari buruzko laburpenik ekarriko, bakarrik aipatu nahi ditut ikerketa abiatzeko Beatrizek ezarritako hipotesiak (nire ustez, liburua irensteko amu ona da): Frankismo garaian euskara eremu...
Read MoreIrakurgaiak: Metaforas ecológicas, ideologías y políticas lingüísticas en la revitalización de lenguas indígenas (Lorena Cordova)
Lorena Cordovak, mexikar soziolinguistikak, izenburu luzeko liburu hori idatzi zuen 2019an eta eskuragarri dago hemen. Liburua zeharo inspiratzailea egin zait, buruko ganbarari mila eta bat buelta eman diot irakurtzen ari nintzen bitartean, bai gure egoerari erreparatuz, baita Tosepaneko lagunen egoerari erreparatuz ere. Sarrera antologikoa iruditu zait, gogoa eman dit itzultzeko (13tik 19ra bitarteko orriak batez ere). Bere horretan utziko dut, irakurri (gogoa baduzue), ezin dut inondik ere...
Read More
Iruzkin berriak