Barreiatzen 8: Soziolinguistika Klusterra

2013-03-04  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen saileko zortzigarrena Klusterrari dagokio. Orain arteko guztiak pertsonak izan badira ere, iruditzen zitzaidan Klusterrak ere zer esana izan behar zuela soziolinguistikaren dibulgazioan. Jarraian euren berbak horren gainean:

Lehenik eta behin Soziolinguistika Klusterra Elkartetik (aurrerantzean SLK), Txerra Rodriguezek Garaigoikoa blogean egiten duen ekarpena aitortu nahi dugu. Arretaz jarraitzen dugu blogaren edukia, interesgarriak baitira bertan plazaratzen diren iritzi, aipamen eta ikuspegiak. Are interesgarriagoak, SLK-ren jardunetik oso gertukoak baitira ekarpen horiek ia beti. Bestetik, eskerrak eman nahi dizkiogu gai honen harira, bere blogean parte hartzeko aukera emateagatik.

Txerrak, mahaigainean jarri duen gaiaren harira, labur jardungo dugu. Lau arrazoigatik: batetik, Txerrak berak, horrela eskatu digulako. Bestetik, gai honen inguruko hausnarketan buru-belarri murgilduta gaudelako eta orain arte egiten duguna zalantzan jarri eta berriz definitzen ari garelako. Hirugarrenik, gai honetan garena garelako; ez gehiago ez gutxiago ere. Eta azkenik, gai hau ikuspegi integral batetik beste eragile batzuekin beste gune eta une batzuetan patxadaz, soseguz eta estrategikoki lantzeko aukera izan beharko genukeela iruditzen zaigulako.

Goazen harira, soziolinguistika ezagutzaren kudeaketa SLK-ren jardunean kokatuz edo hala nahi bada, soziolinguistika ezagutzaren kudeaketan SLK kokatuz. Orain arte landutakoaren eta erabakitakoaren arabera arlo honetan egin asmo dugunari buruz arituko gara. Hala ere, aipatu bezala, hausnarketan ari garenez, aldaketak izango direla aurreikusten dugu. Hemen aipatuko ditugunak beraz, ez dira baieztapen kategoriko gisa irakurri behar; aipaturiko testuinguruan landutako proposamen gisa baizik.

Soziolinguistika Klusterra irabazi asmorik gabeko elkartea da eta Berrikuntzako Bitarteko Erakundea izaera aitortua du Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko (ZTBES) eragile gisa. Soziolinguistika Klusterra Elkartearen helburu nagusia soziolinguistika-ezagutza sortzea eta kudeatzea da.

Elkartearen bisioari dagokionez, SLK-k euskal hiztun komunitatearen erronkei, interesei eta beharrei eta euskal soziolinguistika ezagutza teorikoaren garapen beharrei erantzuteko diziplinarteko eta kalitatezko ikerketa, garapen, berrikuntza eta ezagutzeko kudeatzeko proiektuak lankidetzan burutuko ditu.

Soziolinguistika ezagutzaren kudeaketa, beraz, Soziolinguistika Klusterra Elkartearen oinarri-oinarrian dago; izateko arrazoietako bat da. 2012-2015 aldirako adostu ditugun ildo estrategikoetako bat soziolinguistika arloko ezagutza kudeatzeko, dibulgatzeko, gizarteratzeko agente bihurtzea izango da. Horrek esan nahi du ahalegin berezia egingo dugula gure ikerketa, garapen eta berrikuntza proiektuetatik sortutako ezagutza hori hartzaileei komunikatzeko orduan.

2013ra begira ezagutza kudeatzeko sistema definitu eta landu nahi du SLK-k, oinarrizko galdera bati erantzun asmoz: hemen eta orain eta, hemen eta etorkizunean soziolinguistika ezagutza trukatu nahi duen erakunde batek zer, nori, norekin eta nola komunikatu behar du? Galdera hori lankidetzan erantzun nahi dugu. Guk dakigunetik eta batez ere, inguruan ditugunek dakitenetik. Soziolinguistika arloko ezagutza kudeatzeko agente izan nahi badugu, soziolinguistika arloko ezagutzaren fluxuan dauden erakunde, ikerlari, aditu eta bestelakoekin elkarlanean egin beharko dugu hori, ezagutza fluxu eta sare horiek ezagutuz eta landuz.

Izan ere, gure jardueraren ondorio den ezagutza partekatzeaz gain, SLK-n soziolinguistika arloan Euskal Herrian nahiz atzerrian sortzen den ezagutza kudeatzea dugu helburu. Zentzu horretan, SLK-k zaintza teknologikoa egiteko sistema sortzeko asmoa dugu. Zaintzaren emaitzak eta SLK-ren jardueraren ondorio den ezagutza komunikatzeko honako bitarteko hauek erabiliko ditugu besteak beste:

·         Soziolinguistika arloko jardunaldi, mintegi, topaketa eta praktika komunitateak.

·         Soziolinguistika arloko erreferentzia bibliografikoen bilketa eta dibulgazioa.

·         Soziolinguistika arloko argitalpenak.

·         Soziolinguistika arloko formazioa.

·         Interneteko tresnak: webgunea, sare sozialak eta soziolinguistika telebista.

Ikerketa, garapen eta berrikuntza proiektuen kasuan bezala bazkideek, arloko bestelako eragile publiko, pribatu eta sozialek adierazitakoaren bidez eta erakundeak berak egindako hausnarketen bidez zehaztuko dira SLK-ren ezagutza trukatzeko proiektuak. Ezagutza hori bi norabidetan kudeatu behar dela iruditzen zaigu: kanpotik barrura (atzerritik Euskal Herrira) eta barrutik kanpora (Euskal Herritik atzerrira).

Gure ustez, ezagutzaren kudeaketak ez luke norabide bakarra izan beharko. SLK-n ez gara ezagutza hori dibulgatzera mugatuko. Ezagutza hori konpartitu eta elkarrekin landu nahi dugu. Sortutako ezagutzaren inguruko eztabaida eta kontrastea sustatuko ditugu: egokitasuna, beharrezkotasuna eta aplikagarritasuna aztertuz.

Bistan da orain arte landutakoaz gain beste hainbat alderdi ditugula lantzeke. Izan daitezela lerro hauetan idatzitako ideiak eta asmoak, beste batzuen ideiak eta asmoak ezagutzeko abiapuntu eta trukatzeko aitzakia.

Barreiatzen 7: Rosa Ramos

2013-02-28  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen sailak aurrera darrai, txiri-txiri baina gelditu gabe. Gaurkoan gonbidatua Rosa Ramos dugu, Berriozarreko euskara teknikaria.

Jakintza arlo guztietan lan dibulgatzailea oso garrantzitsua da. Batetik, gizarteak jakintza hori ezagutu eta baloratzen badu, errazagoa da errespetuz begiratzea eta garatzeko baliabideak ematea eta, bestetik, dibulgazioa egitean adituek ahalegin berezia egiten dute jakintzaren alde teorikoak eta praktikoak uztartzeko; hau da,  “oinezkoen” beharrak asetzeko lan teorikoek zertan lagundu dezaketen azaltzen saiatzen da dibulgatzailea.

Soziolinguistikaren kasuan ere bi arrazoi horiek betetzen dira, noski. Bestalde, beti pentsatu dut euskaldunak gizartean gertatzen diren prozesu soziolinguistikoez jabe izateak hiztun indartsuago bihurtzen dituela; indartsuago egunerokotasunean jokabide ausartagoak izateko edo, esate baterako, “estres linguistikoa” hobeki eramateko (behin onartuta gainetik erabat kentzea ezinezkoa dela…).

Dena dela, soziolinguistikak azaldu dezakeena, egoki azalduta badago, hiztun guztientzat interesgarria eta aberasgarria dela iritzita ere, bada giza talde bat, nire ustez, “soziolinguistika pilulak” ezinbestekoak dituena: eskolaren bidez euskaldundu diren gazteen multzoa. Izan ere, premiazkoa dute ulertzen hastea euskara edo gaztelania erabiltzen dutenean sentitzen dituzten barne gatazkak; ulertzea eskola edo institutuko eta herriko erabilera-dinamiken arteko ezberdintasunen zergatiak; ulertu behar dute, azken finean, hizkuntzen berreskuratze prozesuak nolakoak diren, gazte horiek berreskuratze prozesuaren parte oso garrantzitsua direlako, eta, askotan, haiek zergatik ulertu gabe, inkesta, datu eta bestelako emaitzen erantzule egiten ditugulako.

Azatzak 58: Bertso movie da!

2013-02-27  //  Azatzak  //  Iruzkinik ez

Bertsolaritzaren inguruan hainbat lehiaketa egiten dira han-hemenka. Bat-bateko bertsoen txapelketez gain, bertso-paper lehiaketa ugari egiten dira.

Iaz arte, Beasainen ere egiten zen bertso-paper lehiaketa. Baina … lehiaketari buelta bat eman eta bideo bidezko lehiaketa egin zuten. Aurten lehiaketa horren bigarren urtea da. Bertso movie da! dauka izena ekimenak.

Ekimen berritzailea da, bideo bidezko sorkuntza, euskara, bertsoa eta parte hartzea uztartzen duena. Eta, gainera, interneten eskegitzen dituzte bideoak. Iazko bideo bat hemen, kasurako:

Barreiatzen 6: Marije Manterola

2013-02-25  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Gaurkoan barreiatzen egitasmoan gonbidatua Marije Manterola dugu, Emuneko teknikaria. On egin deizuela!

Compostelako Donejakue: Katedralaren Ate Santua, erromesen atea.
Argazkilaria: Dores Alegre

Nola zabaldu soziolinguistikaren ikasgaiak

Euskararen biziberritzea ofizio eta afizio dugunok, euskararen erabilera(eza)ren inguruko proposamen anitz izaten ditugu eskuartean -ikerketa, ondorio, interbentzio, ebidentzia eta abar-. Soziolinguistika Klusterrak modan jarri duen hitz berriren bat, Udaltop-ek mahaigaineratu duen egitasmo interesgarriren bat edota erabilera neurtuko duen aplikazioa, adierazle berriz hornitua.

Asko dakigu eta dihardugu baina ez dugu asmatzen ezagutza hori hartzaile talde arruntarengan guk nahi adinako eraginkortasunarekin helarazten.

Errealitate hau ez da gaurkoa. Orain 20 urte euskara elkarteak sortu genituenean gure kezka nagusia horixe zen: herritarrei ezagutarazi nahi genien euskararen biziraupenean beraien egitekoa ezinbestekoa zela; kontzientzia piztuarazi behar genuen erabilera areagotu nahi bagenuen.

Gogoan dut Siadecoko Iñaki Larrañagak nola azaltzen zigun, garbi, hartzaile taldeak berezitu eta berariazko mezuak eskaini behar zitzaizkion bakoitzari. Susmoa dut, zoritxarrez, gutxi aurreratu dugula bereizketa honetan.

Egia da egon badaudela esperientzia oso interesgarriak: Ebete, Auzoko, Telp, Badu,bada erakusketarako sortutako estreslinguistikoa eta beste hainbat; ziur zuk ere ezagutzen duzula besteren bat. Baina egia da, aldi berean, ez dugula asmatu soziolinguistikan dugun ezagutza mardulari guk nahi adina etekin ateratzen. Ez garela herritarrengana nahikoa iritsi, ez dugula euskaltzaletasuna nahikoa barreiatu; azken finean, gutxi eragin dugu hizkuntzaren biziberritzean, erabileran.

Eta nola egin euskararen berrindartzeari buruz dakigun hori guztia zabaltzeko, egoki zabaltzeko? Euskaraz aritzeko manualak/gidaliburuak/eskuliburuak (digitalak, paperezkoak, ikusentzunezkoak, noranahikoak) sortu, egokitu, birrantolatu
izan daiteke aukera bat, xumea izanik ere. Zertaz ari naiz? Gidari onaren manuala dagoen bezala (egon badago, ez?) sortu ditzagun manual berezituak bi norabideetan: ezagutzari lotuak -euskaldun, hartzaile, erdaldun aldeko eta abarrentzat berezituak- eta erabilera sustatzeko sortuak.

Garrantzitsuena: ez daitezela banaka pentsatu eta egin, ez daitezela noizbehinkakoak izan; epe luzeko plangintza baten barruan kokatu daitezela eta, batez ere, lankidetzan pentsatu, sortu, zabaldu eta erabiliak izan daitezela. Erakunde ezberdinen artean, norberak berera ekarrita baina sinergiak probestuta. Horrela, eragin biderkatzailea izango lukete. Hango eta hemengoek erabiliko lukete, han eta hemen eragingo genuke.

Barreiatzen 5: Iñaki Eizmendi

2013-02-21  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen proiektu honen bosgarrena Iñaki Eizmendi da. Iñaki ebeteko arduraduna da, eta esperientzia luzea du euskalgintzan.

Soziolinguistika: gustura aritu gaitezen euskararen erabilera sustatzerakoan

Interes handiz jasotzen ditut ikerketen emaitzak eta datuen irakurketak. Aurreko asteetan argitaratutako Arrue ikerketaren emaitzak eta orain dela hiru urteko erabileran eragiten duten faktoreei buruzko emaitzak benetan erabilgarriak direla uste dut. Bi kasu horietan haurren eta gazteen euskararen erabilera ikertu da.

Hori bai, arlo horretan ari diren eragileei ez die lanerako tresna praktikorik eskaintzen: ez dizkie eskura jartzen erabileran eragiteko baliabideak edo tresnak. Soziolinguisitikak, nire ikuspegitik behintzat, ez ditu tresna horiek eskaintzen baina bai eragileentzako benetan garrantzitsua den beste kontu bat:

• Haurren eta gazteen euskararen erabileran eragiterakoan noraeza eta ezintasuna
  askotan ikusten dira: irakasleen artean, gurasoen artean…
• Soziolinguistikaren bidetik gaia ondo kokatu daiteke: gaztelaniarako joera dagoenean horren atzean zer dagoen ulertzea, eragileen mugak zein diren ikustea…
• Erabilera sustatzerakoan gustura aritu gaitezke: askoz errazagoa da eragiteko
  tresnak aurkitzea edota aukeratzea eta lan horretan gustura aritzea gertatzen dena ulertzen badugu, gure mugak ezagutzen baditugu eta gure helburuak ondo zehazten baditugu.

Nire ustez ezinbestekoa da eragileak gustura aritzea, lan eraginkorra egiten ari diren seinaleetako bat izango baita. Eta soziolinguistikak, horretan bai, asko laguntzen du.

Agian, noizbait, erabileran eragiteko erabiltzen diren estrategien eta tresnen inguruko ikerketak ere egingo dira: Zein dira eraginkorrak? Zein garatu daitezke gehiago?

Arrue

2013-02-20  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Arrue ikerketa aurkeztu dute jendaurrean. Lehenik, prentsan. Eta gero Klusterreko jardunaldietan. Interesgarria da ere Onintza Iruretak egindako irakurketa eta Pablo Suberbiolari egindako elkarrizketa. Eta oso ikusgarriak Berriak egindako infografiak. Jardunaldien ostean esan direnak ere interesgarriak dira: Onintza Iruretak berak esandakoak, Pello Zubiriarenak, Pablo Suberbiolarenak (berriro ere) eta abar.

Ez
dut astirik izan ikerketa sakon aztertzeko, baina orain arte genekiena
berresten du datuekin. Aspaldi genekiena berresten du. Egin dezagun
ahalegina etorkizuneko hiztun egokiak sortzeko, eta berez aldatuko da
joera euskararen alde. Hori uste genuen, baina ustea ustela gertatu da.

Barreiatzen 4: Olatz Olaso

2013-02-18  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen egitasmoko laugarren gonbidatua Olatz Olaso dugu. Emuneko I+G+Bko arduraduna da Olatz.

Olatzek testua idatzi beharrean bideoz helarazi dizkigu bere hausnarketak soziolinguistikaren dibulgazioari buruz.
 

Barreiatzen 3: Allartean

2013-02-14  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen proiektuko hirugarren gonbidatua Allartean blogaria dugu. Soziolinguistikaz, antropologiaz, parte hartzeaz eta abarrez blog oso interesgarria egiten du.

Gauza
sorgina da bertsolaritza. Zerbait esan beharra, gai baten inguruan,
baina hainbat mugaren barruan: metrika, doinua, errima. Amets Arzallusek
zioen pertsona “normalentzat” traba era eragozpena diren horiek guztiak
bertsolariarentzat abantailak direla, are gehiago, bertsolari bati egin
ahal zaion minik handiena dela errimatu eta neurtu gabeko bertso bat
eskatzea.

Txerrak gaia besterik ez dit eman (dibulgazio soziolinguistikoaren erronkak azaltzea), eta hori ere zabalegia egiten zait.

Nondik hasi? Zaila da. Hiru abiapuntu hartu ditut.

(1) Dibulgazioa eta formazioa

Ezberdinak
dira, bai. Baina non dago muga? Profesionalentzako ikastaro espezifiko
bat jarduera formatiboa da bete-betean, dibulgatiboa da @berria
egunkariak soziolinguistika jardunaldiei buruz argitaratu duen
kronika… Baina bien artean ehunka adibide dago, batetik zein bestetik
begiratu daitezkeenak. Dibulgazioa eta formazioa continuum gisa ikusten
 ditut… eta baliteke esperientziarik interesgarrienak bien arteko
muga lauso horretan egotea.

(2) Dibulgazioa zertarako?

Dibulgazioa
ezin da mugatu euskarari eta euskararen egoerari buruzko datu
jakingarriak ematera, ezta jakintza orokorra areagotzera ere.

Soziolinguistika
hitz polotoegia iruditzen zait batzuetan. Soziolinguistika esan, eta
zer datorkizue burura? Niri, kontzeptu zaparrada: erabilera, motibazioa,
ezagutza, familia bidezko transmisioa, Txepetx, euskara planak,
Fishman, BAT aldizkaria, antropologia linguistikoa, psikolinguistika,
psikosoziolinguistika, inkesta soziolinguistikoa, Txillardegi, mapa soziolinguistikoa… Gehiegitxo.

Azken
aldi honetan kontzeptu are potoloagoa entzuten hasi da sarriago:
pentsamendu soziolinguistikoa. Potologoa, baina erakargarria.
Pentsamendu soziolinguistikoa, nire ikuspegitik, zerbait operatiboa da,
eta oso-oso kontestualizatua: hemen eta orain dauden arazoak
identifikatzea da, interpretatzea, erlazionatzea, loturak egitea,
arrazoitzea, argudiatzea, erabakitzea… Pentsamendu kritikoarekin
zerikusia du, baita ikuspegi sozio-kontruktibistarekin ere.  Holistikoa
da, ekintzara bideratua, eraldaketa du helburu… Horretaz pentsatu
behar dela uste dut.

(3) Erresonantzia-kutxak

Euskal
Herrian ideia eta esperientzia interesgarriak daude. Kontua da
oihartzuna ematea: erresonantzia-kutxak izatea. Gehiago egin daiteke,
baina ez zait iruditzen sobera gaizki moldatzen garenik. Oso gauza
zientifikoak alde batera utzita ere, pentsamendu soziolinguistikoak bere
bidetxoa egin du prentsan, komunikabideetan, literaturan, sare sozialetan…
Euskarazko komunikabideetan, esate batera, esanguratsua da bi medio
(niri ustez) garrantzitsuenek euskarari buruzko kanal espezifiko bana
izatea: Ereiaroa eta www.argia.com/euskara. Blog eta sare sozialetan ere, gauza interesgarriak daude han-hemenka: blog honetan bertan hainbat esteka eman izan da. Ez zaigu komeni buztan luzea eta mikroaudientziak gutxiestea.

Azatzak 57: Idazleak ikastetxeetan

2013-02-13  //  Azatzak  //  Iruzkinik ez

Euskal Idazleen Elkarteak aspalditxotik antolatzen du idazleak ikastetxeetan izeneko programa, aspalditxotik (gogoan dut ni gaztetxoa nintzela gurera Gotzon Garate eta Xabier Monasterio etorri zirela, beste batzuk ere etorriko ziren baina horiek biak ditut akorduan).

Idazleak ikastetxeetara eramaten dituzte, ikasleekin eta irakasleekin hitz egitera, liburuaren gaineko iritzia eman eta jasotzeko. Irakurle kluben aurrekari nonbait.

Barreiatzen 2: Lander Solozabal

2013-02-11  //  Sailkatu gabea  //  Iruzkinik ez

Barreiatzen egitasmoko bigarren gonbidatua Lander Solozabal dugu: Lander Solozabal Egizuko kidea, getxoztarra.

Galderari
erantzuten hasi aurretik ohar txiki bat: ni ez naiz inondik inora
aditua soziolinguistika kontuetan; izatekotan, apur bat aritua, eta
zalea, eguneroko lanek eta kezkek behartuta, neurri handi batean.

Oso
modu sinplistan esanda, eta soziolinguistikaren ezagutza zabaltzeaz ari
garela (dibulgazioa), bi maila ikusten ditut hemen ere: goi maila edo
akademikoa (edo makroa, nahiago baduzue), eta etxean / auzoan / herrian ibiltzeko moduko maila edo maila domestikoa (edo mikroa).

Lehen
maila handiegi geratzen zait, eta ez dut behar bezain ondo ezagutzen;
horregatik ez naiz ur handi horietan sartuko, eta gehiago dakien beste
norbaitek helduko dio horri. Maila honen barruan honako hauek sartzen
ditut: administrazioetako goiko mailetan hartzen diren erabaki
politikoak (erabaki estrategikoak), unibertsitatea (ikertzaileak,
irakasleak, Hiznet edo Linguanet moduko graduondokoak, hitzaldiak, bibliografia…), Soziolinguistika Klusterraren inguruko material, informazio eta dokumentazio guztia (TB, Bat aldizkaria, web gunea…), eta han eta hemen topatzen ditugun zenbat web gune (hauxe bera, Karrajua) eta liburu (SL eskuliburua, SL hiztegia, Odriozola), besteak beste.

Bigarren
maila zabal horretan ikusten dut nik egunero behar handia dagoela, eta
lan handia egin behar dela: berbalagunekin; euskara ikasleekin;
gazteekin; euskaltegi, ikastetxe eta institutuetako irakasleekin; guraso
gazteekin; administrazioetako teknikari eta politikariekin; begirale
eta hezitzaileekin, oraindik euskaraz ez dakiten bertokoekin eta etorri
berriekin; eta abarrekin. Gordin esanda: euskaldun gehienok, tabernetako
eztabaida azaleko eta amaiezinen zaleak garen arren, oso gutxi dakigu
soziolinguistikaz, eta hedabideetako diskurtso maltzurrak
barru-barruraino ditugu sartuta. Horrek distortsionatzen du geure
buruari buruz dugun irudia, eta beldurrak, kezkak eta aurreiritziak
sortzen dizkigu etengabe. Hau da, jende gehienak ez du ezagutzen gure
hizkuntzaren historia, egoera, ez daki zer egin behar den (eta zer ez
den egin behar) hizkuntza gutxitua berreskuratzeko eta normalizatzeko,
nola egiten den (eta nola ez den egiten), horren inguruko teoria
nagusiak eta autoreak zeintzuk diren, eta abar.

Eta hori, nola hasi aldatzen?

–
Soziolinguistika irakaskuntza formalean txertatu: agian euskara
asignaturaren barruan, agian aparteko asignatura bezala ikasturte pare
batean, baina ikasle guztiek gutxienekoak ezagutu beharko lituzkete
institutua utzi eta gero. Eta unibertsitatean ere, jakina: magisteritza
eskoletan eta euskal filologian gai honek pisu handiagoa izan beharko
luke. Ez ditugu ahaztuko irakasle direnak (Irale) eta gurasoak (Guraso
elkarteak): prestakuntza tailerrak-ikastaroak-hitzaldiak urtero,
jantzita egon daitezen.

– Diskurtsoak zabaldu: TELP edo Zergatik ez?
moduko tailer-ikastaro-hitzaldiak han eta hemen antolatu
(euskaltegietan, ikastetxeetan, udaletan, berbalagun/gurasolagun
proiektuak dauden herrietan, gaztetxe eta gaztelekuetan…). Diskurtsoak
egon badaude, falta dena da iritzi publikoa mezu horiekin bustitzea.

– Ikus-entzunezkoak: zorionez gero eta material gehiago eta hobea dugu, eredu modura erabili ahal duguna (Gartxot, Garabideren materialak, Euskara jendea, Bidaia intimoak, Euskararen jatorria: enigma europar bat, Estres linguistikoa, Esperientzia arrakastatsuak euskaraz, Euskararen misterioa, Izan, egin, eragin, Beranduegi bezalako magazine arin interesgarri bat on-line, Badubada erakusketa, eta abar). Gaiari buruzkoak egin beharko genituzke eta zabalkundean asmatu (Internet? Telebistak? Zineak?). Zergatik ez Simiokrazia estiloko zerbait edo Érase una vez el hombreren
modukoa? Zergatik ez serie bat (uste dut Irlandan egin zutela: gazte
motxilero batek herri osoa zeharkatu behar zuen Irlandako gaelikoa
besterik ezin zuela erabili, dauden trabak agerian uzteko) edo reallity
bat (“Euskalkiak”: etxe batean euskalki guztietako hiztunak batu
hilabetez; Bermeoko arrantzalea, Sohütako artzaina, Balmasedako
euskaldun berria eta Elgoibarko gaztea tarteko)? Zergatik ez material
didaktikoa (tribial moduko jolasak) on-line eta kutxetan?

Baikorra
naiz. Uste dut aspalditik dugula denok antzeko kezka (dibulgazioaren
ingurukoa), eta hori da garrantzitsuena, kezkek ezinegona eta mugimendua
sortzen dutelako. Apurka-apurka bagoaz bidea egiten, eta moduak eta
baliabideak aurkituko ditugu goiko ideia horiek eta beste asko (eta
hobeak) egiteko. Ziur nago.