Azken bidalketak
- Valentziar Erkidegoan Atez Atekoa sustatzen duten udalen elkartea sortu dute
- OEITeko medikuek Asensio diputatuaren dimisioa eskatu dute, ETBn esandako irainengatik
- Aurrekoetxea doktorea, erraustegia justifikatu duena, Jaurlaritzako Osasun Publikoko zuzendari
- “Kazetariok: ondo informatu erraustegiaz” eskatu dute Rikardo Arregi Sarietan
- Ikerlan berria Britainia Handian: erraustegien karbono isurketa erraldoiak eta horien koste pagatu gabeak
Iruzkin berriak
- Iker(e)k Erraustegien aurkako protestak Bilbon atzo, Lasarte-Orian gaur eta asteburuan Zubietan bidalketan
- Mertxe Larrea(e)k Marseillako erraustegi inguruko elikagaietan ere dioxina topatu dute bidalketan
- Juan mari Iriondo(e)k Pisan (Italia) alarma piztu da bere erraustegiak minbiziak eragin dituela frogatu dutenean bidalketan
- Alberto M(e)k Pisan (Italia) alarma piztu da bere erraustegiak minbiziak eragin dituela frogatu dutenean bidalketan
- Tere(e)k Pisan (Italia) alarma piztu da bere erraustegiak minbiziak eragin dituela frogatu dutenean bidalketan
Artxiboak
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko abendua
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko urria
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko uztaila
- 2007(e)ko ekaina
- 2007(e)ko maiatza
- 2007(e)ko apirila
- 2007(e)ko martxoa
- 2007(e)ko otsaila
- 2007(e)ko urtarrila
- 201(e)ko iraila
- 201(e)ko uztaila
Kategoriak
- Afrika
- Aldundiak
- Amerika
- Araztegiko lohiak
- Arriskutsuak / Toxikoak
- Asia
- Atez Ateko komunitarioa
- Atez atekoa
- Atez Atekoaren alde
- Atez Atekoaren kontra
- Aurkezpenak
- Auto-konpostaketa
- Auzitegiak
- Auzolaneko konpostaketa
- Bankuak
- Batzar Nagusiak
- Berdiseinatu
- Berrerabilpena
- Bideoak
- Bilketa pneumatikoa
- Biometanizazioa
- Birziklajea
- Bizkaia
- Bost edukiontzi txipdunak
- Bost kontenedore
- Derrigorrezkoa edukiontzi txipdunetan
- Dokumentalak
- Dokumentuak
- Ekitaldia
- Eko Krog
- Ekonomia
- Elektronika
- Elikadura
- Enpresak
- Erakundeak
- Errausketa
- Errefusa
- Errefusategia
- Eskoriak
- Eslovenia
- Estatistika
- Estatu espainiarrean
- Etika
- Europa
- Europakoak
- Eusko Jaurlaritza
- Gaikako bilketa
- Galdeketa
- Galdera-erantzunak
- Garbigunea
- Gasifikazioa / Plasma / Pirolisia
- Gipuzkoa
- Gizarte eragileak
- Hedabideen jarrera
- Hegaztiak
- Iparraldea
- Iritziak / Adierazpenak
- Istripuak
- Izenak
- Jaurlaritza
- Jolasa
- Juan Kalparsoro
- Kitengela
- Konpondu
- Konpostaketa
- Kutsadura
- Lafarge
- Lau kontenedore
- Legeak
- Legebiltzarra
- Loturak
- Mankomunitateak
- Metanizazioa
- Nabarmendua
- Nafarroa
- Nafarroa
- Nafarroako Gobernua
- Nekazaritza
- Oinarrizkoa
- Ondakinak zenbakitan
- Orendain eredua
- Organikoa animaliei
- Osasuna
- Osinbeltz
- P
- Partzuergoa
- Plangintza
- Plastikozko zorroak
- Pneumatikoak
- Politikariak
- Porlan fabriketan
- Prebentzioa
- Sabotajea
- Sailkatugabeak
- Saria
- Sindikatuak
- Sistema mixtoa
- Swap
- TMB
- Txingudi
- Udalak
- Ustelkeria
- Zabalgarbi
- Zabortegia
- Zero Waste Europe
- Zero Zabor
- Zestoa
- Zigorrak
- Zorra
- Zubieta
Jordi Colomerren hitzaldia: Atez ateko sistema hondakinak kudeatzeko erarik merkeena da
Atalak: Atez atekoa, Gaikako bilketa
Jordi Colomer Sanmarko Mankomunitatearen aholkularia Gipuzkoako Merkataritza Ganberan izan zen ekainaren 18an atez ateko hondakin bilketak dituen abantaila ekonomikoen berri ematen. Bilketa eta kudeaketa gastuak eta joera ekonomikoa kontuan hartu zituen, baita sortzen diren lanpostuak eta sailkapena ondo egiteko har daitezkeen neurri fiskalak ere. Horrez gain, errausketari buruz aritu zen. Albistea Garak “Atez ateko sistema hondakinak kudeatzeko erarik merkeena da” eta Berriak “Atez atekoak errefusa gutxitzen eta gaikako bilketa handitzen du, Jordi Colomer teknikariaren hitzetan; emaitza horiekin udalek diru sarrera gehiago eta gastu gutxiago dituztela esan du. Zabor gehiago sortzen duenari, garestiago” eman dute. San Marko Mankomunitateak diaporaman ipini ditu hitzaldiko irudiak (“Ventajas económicas de la Recogida Selectiva Puerta a Puerta“) eta hitzaldiaren mamia: Jordi Colomer: “Hondakin-tasaren hazkunde esponentziala eteteko, premiazkoa da Gipuzkoa osoan atez atekoa ezartzea” euskaraz eta gaztelaniaz Jordi Colomer: “Para frenar esta subida exponencial en la tasa de residuos es urgente aplicar el puerta a puerta en toda Gipuzkoa“. Bi dokumentuak hemen ere ipini ditugu.
Jordi Colomer: “Para frenar esta subida exponencial en la tasa de residuos es urgente aplicar el puerta a puerta en toda Gipuzkoa”
En la cámara de Comercio de Gipuzkoa, y ante una nutrida audiencia compuesta sobre todo de alcaldes, ediles y técnicos de medio ambiente de municipios de Gipuzkoa, Bizkaia y Nafarroa, el asesor de la Mancomunidad de Sanmarko, Jordi Colomer, ha presentado las principales ventajas económicas de la recogida selectiva puerta a puerta de residuos. El experto en gestión de residuos ha descrito el actual escenario como “de subidas exponenciales en el coste del tratamiento de residuos” y ha dicho que de seguir así la tasa de residuos continuará subiendo exponencialmente en los próximos años como ha ocurrido en otros territorios golpeados por las incineradoras. Ha asegurado que la única manera de frenar dicha subida es incrementar la recogida selectiva y reducir al máximo la cantidad de rechazo mediante la expansión paulatina del sistema de recogida puerta a puerta a toda Gipuzkoa.
Residuo Cero, hacia un modelo circular
A las 11:00 en punto ha dado comienzo en la Cámara de Comercio de Gipuzkoa la presentación de Jordi Colomer sobre las ventajas económicas del puerta a puerta. Después de una breve introducción a cargo de Ricardo Ortega e Imanol Azpiroz, presidente y vicepresidente de la Mancomunidad de Sanmarko respectivamente, ha tomado la palabra Jordi Colomer asesor de la presidencia de la mancomunidad y experto de la gestión de residuos puerta a puerta.
Ha comenzado su charla recordando que “el objetivo y la visión estratégica de la Mancomunidad de Sanmarko es el residuo cero. Se debe sustituir el actual modelo lineal de explotación, producción, consumo y ‘eliminación’ de recursos por otro modelo circular que no genere externalidades. El objetivo es caminar hacia el residuo cero más sostenible y con mucho menos gasto energético”.
Primer paso, separación en origen
Para llegar al residuo cero hay que atacar todas las fases del proceso productivo. En este sentido, presentó toda una batería de medidas de carácter integral, bastante ambiciosa, pero que haría factible ese objetivo, como por ejemplo, la generación de sistemas de deconstrucción y consiguiente aprovechamiento de materiales inertes, iniciativas legislativas para reducir la producción y el consumo de envases, investigación en diseño industrial y en nuevos materiales reciclables así como políticas activas de recuperación de materiales enterrados en vertederos. De todas esas medidas, dijo, se deben marcar prioridades y la prioridad fundamental en estos momentos es la separación de origen, ya que nos permite pasar de cuotas de reciclaje del 30% a cuotas de reciclaje del 80%. En definitiva, los municipios deben ofrecer todo el material reciclable y para esa labor la clave es la implantación del puerta a puerta.
El puerta a puerta es más económico que el 5º contenedor
El asesor de la Mancomunidad de Sanmarko teme una continuación alcista del precio del rechazo. En los últimos años la tasa de residuos ha experimentado una fuerte subida y no parece que se haya tocado techo.
Según se aprecia en la tabla, el costo del puerta a puerta (la última columna) se asemeja al costo del sistema de contenedores (tercera columna) pero es más barato que el 5º contenedor (cuarta columna).
El problema del sistema de contenedores es que incrementa la cantidad de rechazo. Eso hace que cada día sea más caro gestionar el rechazo porque los vertederos se están llenando y cada vez hay que transportar el material más lejos. El precio va subiendo y el problema se agrava si se añaden los costos de los incrementos progresivos de recogidas, de cantidades que van a vertedero y la tecnificación de los sistemas de recogida, como la construcción y el mantenimiento de contenedores soterrados, etc. Si en este contexto se añade el costo extra de la recogida de la fracción orgánica con el 5º contenedor, la recogida y el tratamiento de los residuos mediante el sistema de contenedores se dispara.
Además, dado el pobre nivel de eficacia del 5º contenedor, que recoge de media 30 gr/hab/día de una media de producción de 300 gr./hab./día, la cantidad de rechazo a recoger y a tratar no experimenta bajadas sustanciales con lo que tampoco se perciben ahorros significativos en ese sentido.
Colomer se apoyó en el ejemplo de varios municipios italianos para ilustrar la bajada de costes que conlleva el incremento de la recogida selectiva. La relación es sencilla. Básicamente, los municipios que reciclan menos tienen menores costes de recogida, pero los que reciclan más se ahorran el costo del tratamiento que en Italia es muy alto (entre 120 y 150 euros por tonelada de rechazo). Reciclar termina compensando el sobrecosto de la recogida selectiva e incluso puede hacer bajar el costo total de la gestión de los residuos.
Subida exponencial del costo del tratamiento del rechazo
Colomer ha hecho también un análisis estadístico del comportamiento del costo real del tratamiento de los residuos en Gipuzkoa en los últimos años. De ese análisis se concluye que estamos en un escenario de subida exponencial del costo del tratamiento de rechazo, los precios se acercan a la curva teórica en un 0.98.
Colomer matizó que ese resultado es esperable porque suele ser “lo habitual” en territorios en los que se ha planificado construir una incineradora.
Urgente extender el puerta a puerta
Para contrastar ese incremento exponencial del coste de la recogida es imprescindible reducir la fracción rechazo a su mínima expresión y separar toda la orgánica. Para ello es urgente extender el puerta a puerta a toda Gipuzkoa.
Una idea que ha repetido una y otra vez es que la ventajas económica que saca el puerta a puerta a los demás sistemas de recogida tiene que ver con la reducción de cantidad de rechazo que se recoge. Cualquier implantación del puerta a puerta suele traer consigo una reducción de la cantidad total de residuos de alrededor de un 15%, de los cuales sólo una pequeña parte es rechazo (menos del 20%). Los municipios dejan de pagar el coste de ese rechazo que ya no se recoge.
Consejos prácticos para abaratar el coste del puerta a puerta
Colomer ha insistido también en la idea de que el puerta a puerta permite modular los costes y ajustarlos a las realidades locales de tal manera que, siguiendo una serie de pautas muy sencillas, sea posible abaratar los costes de recogida puerta a puerta.
Una estrategia muy útil es mancomunar servicios. Los costes de inversión mancomunada son siempre inferiores porque se maximiza la rentabilidad de las inversiones, como por ejemplo, la inversión en los vehículos o en el servicio de atención al ciudadano.
Otro costo a tener en cuenta es el transporte del material hasta las plantas de reciclaje y compostaje. Debe encontrarse un equilibrio entre distancia y tamaño de los centros de reciclaje, de tal manera que no haya que construir demasiados pero los que haya no queden demasiado lejos.
Refiriéndose en particular a los esfuerzos que está realizando la Mancomunidad de Sanmarko para incentivar el reciclaje ha aclarado que se ha roto el esquema de la bolsa única que premiaba a los municipios que reciclaban menos. Los municipios de Sanmarko reciben directamente lo que recuperan de los envases y del papel. Se premia así a los municipios que lo hacen bien, ya que cuanto más se recicle más se recibe. Ese tipo de estímulos económicos hace que los municipios que hacen el puerta a puerta recuperen mucho dinero y que reciclar les salga rentable.
Ese dato es especialmente importante en el caso del papel, ya que se vende muy caro. En 5 años se ha pasado de venderla a 60 euros por tonelada a 90 euros por tonelada y todo indica que el precio tenderá a estabilizarse en ese precio. Con cualquier papel que tiramos a la basura, estamos perdiendo dinero.
Otra consecuencia positiva de que los municipios perciban directamente el dinero de la venta de materiales reciclables es el incremento brutal en las cantidades de selectiva. Por ejemplo, de 39 kg/hab/año de envases ligeros que se generan de media, Usurbil recoge 36,6 kg/hab/año, cuando la media de Sanmarko es de 16 kg/hab/año.
El impuesto verde: un futuro rentable
El andamiaje institucional tiene una repercusión directa en el costo relativo de los diferentes sistemas de recogida. Si las instituciones supramunicipales incentivaran económicamente el reciclaje de los recursos, por medio del llamado impuesto verde, los pueblos que se sumen al puerta a puerta serían los más beneficiados porque son los que más reciclan.
Para ilustrar ese escenario de futuro, Colomer ha puesto el ejemplo del impuesto verde de Cataluña que penaliza a los municipios sin recogidas selectivas, haciendo que paguen más por cada tonelada que va a vertedero a incineradora. Como consecuencia directa de ese estímulo fiscal de 2004 a 2009 se ha multiplicado la recogida selectiva de orgánica.
Además, en Cataluña la orgánica que entra en las plantas de compostaje se paga por número de habitantes y porcentajes de impropios, según un baremo dado. Pues bien, una aplicación directa de esas tasas a Hernani da como resultado que pasaría de pagar 130 euros por tonelada de orgánica a 40 euros por tonelada. Eso supondría un ahorro sustancial en las arcas públicas de los municipios que reciclan mucha orgánica.
La gente lo nota en sus bolsillos
Lo más importante de las ventajas económicas del puerta a puerta, sin embargo, es que la gente lo nota en sus bolsillos. El puerta a puerta permite que sean los propios usuarios los que se beneficien directamente de las ventajas económicas del puerta a puerta. Eso ocurre por dos motivos principalmente, la primera es que permite la aplicación de la tasa justa y la segunda es el empleo que genera.
Colomer calcula que si se extendiera el puerta a puerta a toda Gipuzkoa se generarían al menos 465 puestos de trabajo. Los demás sistemas que invierten en infraestructuras y tienden a reducir gastos suprimiendo personal, el puerta a puerta invierte en la gente y en el desarrollo económico local. Colomer ha dado el dato de que normalmente la relación de puestos de trabajo entre el puerta a puerta y la incineradora suele ser de 10 a 1.
Preguntas y respuestas
Al final de la conferencia ha habido preguntas de muchos tipos. Aquí sólo vamos a destacar tres de las respuestas de Colomer, por su interés general.
La primera es que los entes que se dediquen a gestionar residuos no deberían gestionar el rechazo. Según Colomer, los mejores resultados de recogida selectiva las dan las instituciones que no tienen responsabilidad de gestionar el rechazo y lo ven como un coste externo, como ocurre en Bélgica, porque son los primeros interesados en bajar costes.
La segunda es que los municipios pequeños y dispersos pueden desarrollar sus propias estrategias para hacer el puerta a puerta un sistema económico, como por ejemplo, generalizar el autocompostaje.
La tercera es que la biometanización puede ser una alternativa al compostaje en zonas urbanas de densidades muy altas y que por falta de espacio tengan problemas para ubicar una compostadora.
-o-o-o-
Jordi Colomer: “Hondakin-tasaren hazkunde esponentziala eteteko, premiazkoa da Gipuzkoa osoan atez atekoa ezartzea”
Jori Colomer, Sanmarko Mankomunitateko teknikari-aholkulariak, hondakinen atez ateko bilketak dituen abantaila ekonomiko garrantzitsuenak aurkeztu ditu Gipuzkoako Merkatari Ganberan. Gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko alkateak, zinegotziak eta ingurumen teknikariak izan ditu entzule. Hondakinen kudeaketan adituak egungo egoera “hondakinen tratamendu-kostuaren hazkunde esponentzialarena” dela esan du, eta gaineratu du horrela jarraituz gero, hondakin-tasa esponentzialki hazten jarraituko dela, errauste-plantek kolpatutako beste lurraldeetan gertatu den bezalaxe. Hazkunde hori eteteko era bakarra gaikako bilketa handitzea eta errefusa ahalik eta gehien murritzea dela ziurtatu du, atez ateko bilketa sistema piskanaka Gipuzkoa osora zabalduz.
Zero Zabor, eredu zirkular baterantz
11:00etan puntuan hasi da Donostiako Gipuzkoako Merkatari Ganberan Jordi Colomerrek atez ateko bilketa sistemaren abantaila ekonomikoen inguruan eman duen hitzaldia. Ricardo Ortegaren eta Imanol Azpirozeren sarreraren ondoren, Sanmarko Mankomunitateko lehendakaria eta lehendakariordea hurrenez hurren, Jordi Colomerrek hartu du hitza, mankomunitateko lehendakaritzaren aholkularia eta atez ateko hondakin bilketan aditua.
Jordik hau esanez hasi du hitzaldia: “Sanmarko Mankomunitatearen helburua eta bisio estrategikoa Zero Zaborra da. Ustiapen, produkzio, kontsumo eta ‘deuseztea’ oinarri dituen egungo eredu lineala, externalitateak sortzen ez dituen eredu zirkular batengatik ordezkatu behar da. Helburua zero zabor iraunkorrenerantz joatea da, askoz gastu energetiko gutxiagorekin”.
Lehen pausua, banaketa jatorrian
Zero zaborrera iristeko produkzio prozesuaren fase guztietan eragin behar da. Horretarako izaera integraleko neurri zerrenda aurkeztu du Jordik, nahikoa anbiziotsuak, baina helburu hori egingarri izatea ahalbidetuko dutenak. Adibidez, dekonstrukzio sistemak sortzea eta horrek dakarren materia inerteak aprobetxatzea, ontzien produkzio eta kontsumoa gutxitzeko ekimen legegileak bideratzea, material birziklagarri berrien eta industria-diseinuaren ikerkuntza sustatzea, edo zabortegietan lurperatutako materialen errekuperaziorako politika aktiboak gauzatzea. Neurri horietatik guztietatik, lehentasunak ezarri behar direla esan zuen, eta lehentasun handiena une honetan, materialen bereizketa egitea da, birziklatze maila %30etik %80era pasatzea ahalbidetzen baitu. Oro bat, herriek material birziklagarri guztia eman behar dute eta eginkizun horretarako, atez atekoa ezartzea funtsezkoa da.
Atez atekoa 5. edukiontzia baina ekonomikoagoa da
Sanmarkoko aholkularia beldur da errefusaren prezioa ez ote duen gora egiten jarraituko. Azken urteotan hondakin-tasak hazkunde handia jasan du eta dirudienez, ez du goia jo oraindik.
Taulan ikus daitekeenaren arabera, atez atekoaren kostua (azken zutabea) edukiontzien sistemara gerturatzen da (hirugarren zutabea), baina 5.edukiontziaren sistema baino merkeagoa da (laugarren zutabea).
Edukiontzien sistemaren arazoa errefusaren kopurua handitzen duela da. Horrek errefusa kudeatzea egunetik egunera garestitzea dakar, zabortegiak bete egiten ari direlako eta materia geroz eta urrutirago garraiatu behar delako.
Prezioa igotzen doa, eta arazoa larriagotu egiten da beste kostu batzuk gehitzen badizkiogu: bilketen hazkunde progesiboak, zabortegietara doanaren kopurua, bilketa sistemen teknifikazioa, lurrazpiko edukiontziak eraikitzea eta horien mantenua… Testuinguru horri bosgarren edukiontziaren frakzio organikoa biltzeak duen kostua gehitzen badiogu, edukiontzien sistemaren bilketa eta hondakinen tratamendua izugarri igotzen da.
Gainera, bosgarren edukiontziaren eraginkortasun urria dela eta (30gr/bizt/egun jasotzen dira bataz beste, 300gr/bizt/egun produkzioko bataz bestekotik), jaso eta tratatu behar den errefusa ez da nabarmen gutxitzen, eta beraz, aurrezteak ez dira behar adina nabarmentzen zentzu horretan.
Gaikako bilketa handitzeak dakarren kostuen gutxitzea ilustratzeko, Colomerrek Italiako herri batzuen kasua jarri zuen adibide gisa. Lotura erraza da. Oinarrian, gutxi birziklatzen duten herriek kostu gutxi daukate bilketan, baina asko birziklatzen dutenek tratamendu-kostuak aurrezten dituzte, eta horiek oso altuak dira Italian (120 eta 150 euro inguru errefusa tonako). Briziklatzeak azkenean, gaikako bilketaren gainkostua konpentsatzen du, eta hondakinen kudeaketaren amaierako kostua ere jaitsi dezake.
Errefusaren tratamendu-kostuaren hazkuntza esponentziala
Colomerrek Gipuzkoako hondakinen tratamendu-kostuaren azterketa estatistikoa ere egin zuen. Ondorio nagusia errefusaren tratamendu-kostuaren hazkuntza esponentzialeko unean gaudela da. Prezioak 0,98an gerturatzen dira kurba teorikora.
Colomerrek argitu zuen emaitza hori pentsatzekoa dela, hori izaten delako “ohikoena” errauste-planta eraikitzea aurreikusi den lurraldeetan.
Atez atekoa zabaltzea premiazkoa da
Bilketa-kostuen hazkuntza esponentziala eteteko funtsezkoa da errefusa maila baxuenera gutxitzea eta organiko guztia bereiztea. Horretarako premiazkoa da atez atekoa Gipuzkoa osora zabaltzea.
Jordi Colomerrek behin eta berriz errepikatu du atez ateko sistemak duen abantaila ekonomikoetako batek lotura zuzena duela biltzen den errefusa kopuruarekin. Atez ateko sistema ezartzeak berekin dakar hondakinen %15eko gutxitzea, eta horietatik zati txiki bat besterik ez da errefusa (%20a baino gutxiago). Udalek dagoeneko biltzen ez den errefusaren kostua ordaintzeari uzten diote.
Atez atekoaren kostua txikitzeko aholku praktikoak
Atez ateko sistemak kostuak modulatzea ahalbidetzen duela esan zuen Jordi Colomerrek, errealitate ezberdinetara egokitzeko, eta pauta erraz batzuk jarraituz, atez ateko bilketaren kostuak txikitzea posible izateko.
Zerbitzuak erkidetzea estrategia oso baliagarria da horretarako. Inbertsio erkidetuen kostuak beti dira txikiagoak, inbertsioen errentagarritasuna maximizatu egiten delako; esate baterako, ibilgailuen inbertsioan edo hiritarren arretarako zerbitzuan.
Kontuan hartzeko beste kostu bat, materiala birziklatze eta konpostatze plantetaraino eramatearena da. Oreka bilatu behar da distantzia eta birziklatze zentruen artean, asko eraiki behar ez daitezen, eta era berean, urrunegi egon ez daitezen.
Birziklatzea bultzatzeko Sanmarko Mankomunitatea egiten ari den esfortzuaren inguruan esan zuen, hautsi egin dela gutxien birziklatzen zuten herriak saritzearen eskema. Sanmarkoko herriek zuzenean jasotzen dute papera eta ontziak birziklatzetik errekuperatzen dena. Estimulu ekonomiko horiei esker, atez ateko sistema duten herriek diru asko errekuperatzen dute eta birziklatzea errentagarri ateratzen zaie.
Datu hori bereziki garrantzitsua da paperaren kasuan, oso garesti saltzen delako. Bost urtean tonako 60 eurotan saltzetik, 90 eurotan saltzera pasa da, eta aurreikus daitekeenaren arabera, prezioa zifra horretan egonkortuko da. Zaborrera botatzen dugun paper bakoitzeko dirua galtzen ari gara.
Material birziklagarriak saltzetik ateratzen den dirua zuzenean herriek jasotzearen beste abantaila bat gaikako bilketa kopuruen handitze ikaragarria da. Adibidez, bataz beste 39 kilo ontzi sortzen dira biztanleko eta urteko. Usurbilek 36,6 kilo jasotzen ditu biztanleko urtean, eta Sanmarkoren bataz bestekoa 16 kiloan dago.
Zerga berdea: etorkizun errentagarria
Erakundeen egiturak zuzeneko eragina dauka bilketa sistema ezberdinen kostuan. Erakunde supramunizipalek zerga berdea deitutakoaren bidez, baliabideen birziklapena ekonomikoki sustatuko balute, atez ateko bilketa egiten dutenak onuradun handienak izango lirateke, beraiek direlako gehien birziklatzen dutenak.
Etorkizuneko eszenatoki hau ilustratzeko, Colomerrek Kataluniako adibidea jarri zuen. Hor gaikako bilketa egiten ez duten herriek penalizazioa jasotzen dute, zabortegira edo errauste-plantara doan tona bakoitzeko gehiago ordainaraziz. Gainera, Katalunian konpostatze-plantetan sartzen den frakzio organikoa biztanle kopuruko eta inpropioen portzentaiko ordaintzen da, aurrez ezarritako baremo baten arabera. Adibidez, neurri horiek Hernaniko kasuari aplikatuko bagenizkio, organiko tona bakoitzeko 130 eurotik 40 euro ordaintzera pasako litzateke. Horrek aurrezte handia ekarriko lieke organiko asko birziklatzen duten udaletako diru-kutxei.
Jendeak patrikan nabaritzen du
Atez ateko sistemaren abantaila ekonomikoen alderik garrantzitsuena jendeak euren patriketan nabaritzen duela da. Atez atekoaren bidez, erabiltzaileek zuzenean ateratzen dute onura ekonomikoa. Hori bi arrazoirengatik gertatzen da, batez ere: batetik bidezko zerga jartzea ahalbidetzen duelako, eta bestetik, lanpostuak sortzen dituelako.
Pizgarri fiskalak ahalbidetzeko funtsezkoa da atez ateko sistema ezartzea. Ez da posible pizgarri fiskalak aplikatzea, ez bada bakoitzak soetzen duena kontabilizatzen. Atez ateko sistema bezalako batek bakarrik ahalbidetzen du familia bakoitzak sortzen duen pisuaren zenbatzaile bat edukitzea, gehien birziklatzen duten familiek abantaila hori eduki dezaten.
Azkenik, atez atekoak beste edozein sistemarekin alderatuta duen beste abantaila bat da lehenak lanpostu asko sortzen dituela, tokian tokikoak eta egonkorrak. Colomerrek kalkulatu duenaren arabera, atez atekoa Gipuzkoa osora zabalduko balitz, 465 lanpostu sortuko lirateke, gutxienez. Beste sistemek azpiegituretan egiten dute inbertsioa, eta joera gastuak langileak kenduz gutxitzea da. Atez atekoak, berriz, jendean eta tokian tokiko ekonomia garapenean inbertitzen du. Normalean atez atekoaren eta errauste-plantaren lanpostu erlazioa 10-1ekoa dela esan du.
Galderak eta erantzunak
Hitzaldiaren amaieran galdera asko egon dira. Hemen, Jordi Colomerren hiru erantzun bakarrik azpimarratuko ditugu, interes orokorrekoak direlako.
Lehendabizikoa. Hondakinak kudeatzen lan egiten duten erakundeek ez lukete errefusa kudeatu behar. Colomerren ustez, gaikako bilketaren emaitzarik onenak, errefusa kudeatzeko erantzukizuna ez duten erakundeenak dira, eta errefusa kanpo-kostu bat bezala ikusten dutenak, Belgikan gertatzen den bezala, beraiek direlako kostuak jaisteko lehen interesatuak.
Bigarrena. Herri txiki eta sakabanatuek euren estrategiak garatu ditzateke atez ateko bilketa egiteko; adibidez, autokonpostatzea orokortzea.
Hirugarrena. Biometanizazioa autokonpostajearen alternatiba izan daiteke dentsitate handiko hirigunetan eta espazio faltagatik konpostadora jartzeko arazoa dagoen lekuetan.
Hitzaldiko power point aurkezpena:
Ventajas economicas de la recogida selectiva puerta a puerta