Gipuzkoa Zero Zaborren eta Greenpeaceren deialdiak errausketaren kontrako egunaren inguruan

Atalak: Errausketa, Gipuzkoa

Abenduaren 1a da Errausketaren Aurkako Munduko Eguna. Hori dela eta, Greenpeacek dei berezia egin die agintari guztiei intzineradora berriak eraikitzeko planak bertan behera gelditu ditzaten: “Llamamiento mundial para poner fin a la incineración“. Eta biharamonean, 2an, Gipuzkoako Zero Zabor taldeek deialdi berezia egin zieten herrialdeko politikoei, instituzioei, komunikabideei, enpresei eta oro har herritar guztiei, hondakinen kudeaketan hartu beharreko erabakiak burubidez aztertu eta martxan jarri ditzaten.

Llamamiento mundial para poner fin a la incineración

Hoy 1 de diciembre en el Día de Acción Global contra la basura y la incineración, Greenpeace junto a la Alianza Global por las Alternativas a la Incineración (GAIA) hace un llamamiento a los países, entre ellos España, para que dejen de dar apoyo a la incineración de residuos. GAIA integra a más de 650 agrupaciones y coletivos de 92 países, y trabaja para que los gobiernos se comprometen con políticas sostenibles de gestión de los residuos y alcanzar el objetivo de “Residuo Cero”. Dichas políticas están orientadas a minimizar la generación de residuos a través de la reducción, la reutilización, el reciclaje y el compostaje, en lugar de apoyar la incineración y los vertederos.

En 10 años de trabajo con esta red internacional ha quedado demostrado que adoptar planes de Residuo Cero como estrategia es la mejor solución para el clima, frente a los métodos de tratamiento de residuos costosos e ineficientes como el depósito masivo en vertederos y la quema en incineradoras, incluyendo las tecnologías mal llamadas de “valorización energética”, el plasma, la gasificación y la incineración en hornos cementeros.

En nuestro país existen 10 plantas que queman al año más de 2 millones de toneladas de residuos urbanos y los planes es incrementar estas cifras hasta casi 5 millones de toneladas al año, aumentando en más de una docena las nuevas planta incineradoras repartidas por toda la geografía.

Apostar por estrategias de Residuo Cero trae consigo grandes beneficios tanto para luchar contra el cambio climático como para conservar recursos naturales, ahorrar energía y crear puestos de trabajo que en un periodo de crisis mundial favorecería mucho una recuperación económica.

El “Día de Acción Global contra la basura y la incineración” que este año coincide con las reuniones sobre cambio climático en el marco de la ONU, que comenzaron el 29 de noviembre de 2010 en Cancún, México. Agrupaciones de cinco continentes celebran este día de acción realizando acciones callejeras, conferencias públicas, intervenciones en los medios y otras actividades.

Los proyectos de quema de gases de vertederos, de producción de “combustible derivado de residuos” y la mayoría de los proyectos de “valorización energética” de residuos, a menudo promovidos y financiados por programas de incentivo a las “energías renovables”, son incompatibles con las estrategias y objetivos de leyes y directivas orientadas a la reducción, reutilización, el reciclaje y el compostaje, dado que dilapidan materiales que deberían ser reutilizados, reciclados o compostados, como el papel, los plásticos y la materia orgánica.

Invertir en tecnologías como vertederos y “valorización energética” de residuos con incineración también obstaculiza aquellos esfuerzos destinados a reducir la generación de residuos y suponen una amenaza a los sectores ligados al reciclaje, particularmente los recicladores de la economía local.

Este año, GAIA celebra el 10º aniversario desde su fundación en el año 2000 en Johannesburgo, Sudáfrica. A lo largo de esta década, estas agrupaciones y personas han mostrado los impactos tóxicos de la incineración y otros métodos insostenibles de gestión de residuos, y han logrado avances en la implementación de alternativas seguras y justas, basadas en las estrategias de Residuo Cero y Producción Limpia.

Greenpeace y GAIA se manifiestan hoy con la esperanza de que los gobiernos escuchen el llamamiento de “dejar de tirar el clima a la basura”, y para que apoyen estrategias de “Residuo Cero por Calentamiento Cero”, pongan a disposición fondos y políticas de mitigación directos, en el sector residuos, que se orienten a la reducción, al reciclaje y la recuperación de recursos, y se sumen con las comunidades de todo el mundo para que los vertederos e incineradoras sean algo del pasado. Ahora la pelota está en el tejado de los políticos ¿Tendrán la valentía de hacerlo?

Julio Barea, responsable de la campaña de contaminación de Greenpeace

-o-o-o-o-o-

Gipuzkoako Zero Zabor Taldeen deia herritar guztiei

Gipuzkoako herritarren aurrean aurkezten gara gaur Gipuzkoa Zero Zabor osatzen dugun pertsona eta taldeak. Izen horren babesean biltzen gara Hernani, Orio, Usurbil, Donostia eta Zarauzko Zero Zabor taldeak baina baita ere inguruko herrietan helburu berarekin lanean ari diren pertsonak. Zero Zabor kontzeptuak (ingelesez “Zero Waste” eta gaztelaniaz “Residuo Cero” deitzen denak) hondakinen kudeaketa burutsuago bat lortu nahi du, ohartuta hondakinik onena dela sortzen ez dena. Hori antolatzetik abiatuta, gizartea aldatu behar dela sinestuta gaude, kontsumitzeko eredu arrazoizkoagoa antolatzeko, gizakien artean ondasunen banaketa justoagoa lortzeko eta, oro har, gure ondorengoei mundu iraunkor eta hobe bat uzteko.

Atzo, abenduak 1, ospatu zen Zaborren eta Errausketaren kontrako Munduko Eguna. Greenpeacek eta errausketaren kontrako mundu mailako GAIA aliantzak deialdi berezia egin zieten munduko agintari guztiei hondakinen errausketa gelditu dezaten. Gaur, agerpen publiko honen bidez Gipuzkoa Zero Zabor osatzen dugun pertsona eta talde anitzok, dei berezia egin nahi diogu Gipuzkoako gizarte osoari: Gipuzkoan hondakinen kudeaketa egokia antolatzeko aurrean daukagun erronkari buruz eta modu egokian erantzun behar diogu. Denon artean. Arazo larri hau  burubidez eta arrazionaltasunez bideratu dezagun.

Dei egiten diegu epaileei eta oro har Gipuzkoan justizia egiteko erantzunkizuna eskuetan daukatenei. Herritar guztiok berdinak baldin bagara, eskubide berdinen jabe, juztiziako arduradunei eskatzen diegu epaiak ematean irizpide horretan oinarritu daitezela. Gipuzkoa Zero Zabor osatzen dugunok oso kezkatuta gaude gai honetan Gipuzkoako epaileek erakutsi dituzten jokabide batzuekin.

Dei egiten diegu Gipuzkoako politikariei. Ondo dakigu udal eta foru hauteskundeak gainean ditugula eta horien aurreko hilabeteak bereziak izaten direla. Politikari gipuzkoarrok: eskatzen dizuegu hondakinen kudeaketa ez dezazuela alderdi politikoen arteko dema eta borrokarako arma bihurtu, gauza guztien aurretik kontutan eduki ezazue  herritarren osasuna eta ongizatea, hondakinak orain arte baino hobeto kudeatzeko aukeran dauden posibilitateak zentzuz baloratu eta landu itzazue.

Dei egiten diegu Gipuzkoako instituzioei. Bereziki Gipuzkoako Foru Aldundiari eta zuzenean Markel Olano ahaldun nagusiari. Udalak direnez herritarrengandik hurbilen dauden erakundeak, eta denok aldarrikatzen dugunez udalen autonomiaren garrantzia, errespetatu itzazue udalen erabakiak. Errespetatu baino gehiago, udalen artean hondakinen gaian lan ona eta emaitza onak lortzen dituztenak baloratu eta lagundu itzazue. Hondakinen kudeaketan bilketa sistema ezberdinak ari dira erabiltzen udal batzuk eta besteak: horien emaitzak objetibotasunez baloratu eta alderatu itzazue, bide batez Gipuzkoako hondakinak kudeatzeko onartuta dauden dokumentu nagusietan onartutakoak betez.

Eskabide zehatzago bat badugu Gipuzkoako Foru Aldundiarentzako. 2009rako hiru konpostatze plantak egon behar zuten funtzionatzen, denen artean  urteko 29.000 tona hondakin organiko tratatzeko ahalmena edukiz. Hala egongo zirela agindu zen… baina ez daude. Puntu hau azkar konpontzeak berebiziko garrantzia du, baldin eta egiatan sinesten badugu Europako zuzentarauak agindutako hierarkian: murrizketa, berrerabilpena, birziklatzea.

Gipuzkoako Foru Aldundiak hondakinen gaia kudeatzeako Partzuergoa sustatu zuen, eta Partzuergoak zeresan handia dauka gaia ondo bideratzekotan. Partzuergoko arduradunok: hondakin organikoa gaika atez ate biltzen ari diren herriei erreztasunak eman iezazkiezue; hasteko, oraintxe bertan biltzen ari direna konpostatzeko erraztasunak zabaldu (ordutegi egokituetatik hasita), eta ez tematu erraztasunik ezaren ondorio diren arazoak larriagotzen.

Dei egiten diegu herritarron hondakinen kudeaketa burutzen duten enpresa ustiatzaileei: epe laburreko negozio gosea ez dadila izan zuen estrategia bakarra. Herritarrok ez dugu nahi berriro hondakinekin gerta dadin lehenago amiantoarekin gertatu zaiguna, herritar asko ari baitira oraindik (eta tamalez ariko dira etorkizunean) material toxikoen ondorioak beren osasunarekin eta askotan heriotzarekin pagatzen, zergatik eta adituek aspaldi salatzen zuten arriskuari kasorik egin ez zitzaiolako.

Gipuzkoako hedabideei egiten diegu dei. Gai honetan sekulako garrantzia dauka komunikabideen lanak. Informazioa sortzen eta banatzen duzuen enpresa eta profesionalok: ahalegin berezia egin ezazue informazio objetiboa bilatu, ezagutu eta zabaltzen, ez zaitezte izan enpresa handien eta indar ekonomikoen altabozak, herritarrari ondo bereizita eskaini behar dizkiozue batetik informazio objektiboa eta bestetik protagonisten iritziak. Ez amore eman intoxikazio ahaleginei. Gipuzkoako komunikatzaileok: herritarroi lagundu behar diguzue hondakinen kudeaketa hobea egiteko modua aurkitzen, gai honen inguruan sortu den liskarraren konponbidea eraikitzen.

Gure dei nagusia, bukatzeko, Gipuzkoako herritarrontzako da. Neurri handi batean gure esku dago ondorengoei gizarte hobea uztea. Saiatu ahalik eta hondakin gutxien sortzen, sortutako hondakinak ondo bereizi, ahalik eta gehienak berrerabiltzeko edo britziklatzeko. Hartu ditzagun gure ardurak. Bete dezagun gure egitekoa dagokigun neurrian. Baina era berean, esijitu diezaiegun agintariei ez dezatela gure ahalegina alferrik galtzen utzi. Arazoak konpondu eta bideratzeko ordaintzen ditugu beraien soldatak. Beraz, herritarron osasuna eta gure bizitokia den lurra enpresa handien interes ekonomikoen aurretik jarri ditzatela. Kargu politiko eta  hautetseiei esijitu behar diegu baztertu ditzatela arazoak okerragotzen dituzten sistemak (hondakien errausketa bezalakoak) eta bultzatu ditzatela Zero Zabor helburura hurbilduko gaituztenak.

Gipuzkoako alderdi politiko, sindikatu eta eragile askok Usurbilgo Ituna sinatu zuten aurtengo udaberrian. Bertan etenaldia, MORATORIA, atzeratzea, eskatzen zen Zubietan eraikitzeko asmoa dagoen errauste plantarentzako. Oraindik garaiz gaude, baldin eta denon lehentasuna herritarren osasuna, ongizatea eta justizia baldin badira.

Eta azkenik esan, aipatu ditugun eragile instituzional, politiko, ekonomiko eta sozial guztiekin bilera erronda hasiko duela Gipuzkoa Zero Zaborrek. Markel Olano ahaldun nagusia barne.

Gipuzkoa Zero Zabor
Usurbilen, 2010eko abenduaren 2an.