ZWE: Paris-Bobignyn ikusi eta entzunaren entresaka urjentziazkoa

Atalak: Zero Waste Europe

Rossano Ercolini Zero Wasteren 10 urratsak azaltzen. (Argazkia: Zero Waste France)

[Pello Zubiria Kamino] Hondakinen kudeaketa burutsuago batez interesatua den herritarrak, berdin justizia klimatikoaz arduratua denak edo munduaren antolaketa zoroaren kritika ekonomikoa nahiz politikoa bizi duenak, informazio eta analisigai ugari bildu ahal izan zituen Bobignyko biltzarrean (ikus hartaz orain arte plazaratutako “ZWE: txaloak Errazkin eta Gipuzkoari Paris-Bobignyko biltzarrean“ eta “Zero Waste Europeren jardunaldi irekia gaur Bobignyn” kronikak); horietako batzuk saiatuko gara eskaintzen ondoko asteetan. Baina hona, telegrafikoki, han jasotako osagai batzuk:

– Zero Zabor eredua hondakinen bilketatik askoz harago doa. Euskal Herrian, eta funtsean Gipuzkoako gatazkan, eztabaida Atez Atekoan tematzen den arren sarritan, Zero Wasteko buruek behin eta berriro azpimarratu zuten eredua osorik hartu beharra. Laster ekarriko ditugu ARGIAra Rossano Ercolinik, Enzo Favoinok eta Joan Marc Simonek emandako hitzaldien laburpen grafikoak.

Trevisoko Contò, Capannoriko Del Ghingaro (hizketan) eta Gipuzkoako Iñaki Errazkin. (Argazkia: Zero Waste France)

– Italian dagoenekoz 205 Zero Zabor herri daude, 4 milioi biztanlez goiti. Zero Zabor (Rifiutti Zero) herriez ari gara, Atez Atekoa egiten dutenak askoz gehiago dira.

– Rifiutti Zero mugimenduaren sortzailea den Capannori hirian (45.000 biztanle) Atez Atekoarekin gaikako bilketan %85a gainditzea baino gehiago lortu dute: sortutako hondakin kopurua %40an murriztu dute urteotan.

– Italian hondakinen kudeaketan txapeldun Contarina mankomunitatea da, Venezia ondoko Trevison 550.000 biztanle Atez Atekoan, emaitzak %90ez goiti. Italiako biztanle bakoitzak bataz beste urtean 347 kilo zabor nahasi sortzen dituen bitartean, Contarinakoek 50 kilo errefus baizik ez dute botatzen. Mankomunitateko presidente Paolo Contòk esan zuenez, 2022rako 50 kilo horiek 14taraino murriztu nahi dituzte, hau da, hondakinen birziklatze tasa %80tik %93raino igo.

– Capannoriko alkate Giorgio Del Ghingaro eta Contarinako presidente Contò Euskal Herriko agintariek konbidatu beharko lituzkete beren esperientziak erakustera: emaitzak, oinarriak, finantzen xehetasunak… Contòk bere mankomunitatearen Zero Rifiutti eredua oinarritzen du kultura industrialean klasikoa den ISO 9000 kalitate kontrolean. Biak ere hizlari onak, zehatzak… eta gaztelania (edo frantsesa) baizik ez dakiten gure hautetsi ugariek erraz ulertzekoa italiano garbiz mintzatzen dira.

Zero Waste France fundatu duten erakundeen ordezkariak biltzarrean. (Argazkia: Zero Waste France)

– Zero Waste France antolatu da Paris inguruetan zabor nahasien tratamendurako eraikitako edo eraikitzear diren azpiegitura erraldoien kaltetuetan oinarrituta. Gipuzkoan errauskailuaren kontrako mugimendua lehenbizi Txingudin biztu zen bezala. Baina Irun eta Hondarribian errauskailuaren kontra ziren askori -ez denei, asmoa ez da inori iseka egitea- gertatu zitzaionaren alderantziz (“ataritik kendu baldin badidate, hor konpon auzoko herrikoak”) Paris eta inguruetako mugimenduak NIMBY eredutik  Zero Zabor eredua sustatzea erabaki dute. Ordezkaritza batek bisitatua du Milan, Atez Atekoan Europan ari den Italiako hiri handiena. Txaloz eten zioten hitza Iñaki Errazkin Gipuzkoako Ingurumen diputatuari errauskailua betirako baztertu berri dutela iragarri zienean eta bigarrenez jo zizkioten txaloak “Bukatu da jolasa” bideo laburra amaitzean (bideoa ingelesezko bertsioan aurkeztu zuen Errazkinek, frantsesezko azpitituluekin).

– Paris inguruetan errauskailuekin eta TMBeekin dagoen polemikaz paperezko ARGIAn eskainiko dugu informazio gehiago.

– Euskal Herritik Paris-Bobignyn izan ziren alde batetik hiru ordezkari instituzional: Iñaki Errazkin Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen eta Lurralde Antolaketako diputatua, Ainhoa Iraola Ingurumen zuzendaria eta Luix Intxauspe Hernaniko alkatea. Mugimendu sozialen ordezkaritza GZZko Ainhoa Arrozpidek eraman zuen eta Hernanin Zero Zabor taldeko bi kide ere izan ziren bertan. Bertatik bidalitako bigarren kronikan daude Errazkin, Iraola, Intxauspe eta Arrozpideren hitzak.

– Gipuzkoarrek Zero Wasteren barne bilkuretan aipatu zituzten Bizkaian gai honetan, bidenabar Lea-Artibai bailaren egiten ari diren urratsak, Nafarroako Sakanan dagoenekoz lortutako emaitzak eta Iparraldean Bizi! taldearen Zero Zabor batzordea egiten ari den lana.

Hurbilen, Ainhoa Arrozpide (GZZ) eta Malores Etxeberria (HZZ). Urrunago: Ainhoa Iraola eta Iñaki Errazkin Enzo Favoinorekin, eta Luix Intxauspe Joan Marc Simonekin.