Europak birziklatze helburuak aldatu eta ekonomia zirkularra hobetsi du

Atalak: Europa, Zero Waste Europe

Janez Potocknic Europako Batzordearen plan berria aurkezten atzo, uztailak 2. (Argazkia: Roberto Cavallo, Twitter bidez)

[Pello Zubiria Kamino] Europako Batzordeak, Janez Potočnik komisarioaren eskutik, eguneraturik aurkeztu ditu aurrera begira birziklatze eta ekonomia iraunkortasunean finkatze alderako helburuak. Birziklatze tasa handiagoa proposatuz, hazkunde iraunkorra eta lanpostuen ugaritzea ekarriko lituzkeen Ekonomia Zirkularrerako trantsizioa nola egin ezarri du erabakian. Europako Batzordeak atzo plazaratu agiri nagusiak hauek dira:
– “Environment: Higher recycling targets to drive transition to a Circular Economy with new jobs and sustainable growth” (irakur daitekeena espainolez ere).
– Janez Potočnikek emandako prentsaurrekoaren laburpena: “Speaking points by Environment Commissioner Janez Potočnik on Circular Economy“.
– Gaiari buruzko galdera-erantzun nagusiak: “Questions and answers on the Commission Communication “Towards a Circular Economy” and the Waste Targets Review“.

Zenbaterainokoa da Europako Batzordeak proposatzen duen aldaketa? Gaiotan erreferentziazkoa den Zero Waste Europe elkarteak plazaratu du “Circular Economy Package puts Europe firmly on the Zero Waste track but…“, hemen laburbildurik euskaratu duguna:

Ekonomia Zirkularrerako Planak Europa era sendoan ezarri du Zero Zaborren bidean, baina…

Zero Waste Europek azpimarratzen ditu plan berrian:
– 2030erako birziklatze tasak %70ean finkatu direnez, gaikako bilketa asko handituko da denetan.
– argitzen da zeri deitzen zaion birziklatzea, errefusak birziklatze prozesutik kanpo utziz.
– enbalajeentzako birziklatze tasa %80ra igo da.
– 2025rako derrigorrezkoa izango da organiko guztia bereizirik biltzea.
– jakien hondarrak %30an murriztu beharko dira 2025erako.
– itsasoko hondoko zaborra %30ean murriztu behar da 2020rako.
– Eko-diseinuaren Zuzentarauan sartu dira irizpideak zehazten dituztenak iraunkortasuna, modularitatea, berrerabilgarritasuna eta birziklagarritasuna.
– Europar Batasunak adierazten du bere nahia eteteko zabortegientzako diru-laguntzak, hauek bideratzeko gaikako bilketa, berrerabilpen eta birziklatzezko azpiegituretarako.

Hala ere, Zero Waste Europak ohartarazten du:

– planak debekatzen du lurperatzea hondakin birziklagarriak ordainetan debekatu gabe hondakin birziklagarriok erraustea. Ekonomia Zirkularraren plan honek segitzen du atea irekitzen errausteari, nahiz eta ekonomia zirkularraren eskema batean errausteak lekurik eduki ez.
– errepikatzen ditu iraganean egindako hutsegiteak: gertatu izan den bezala hondakin organikoak lurperatzeko debekuak zenbait estaturen arautegietan birziklatze handiagoa ez baina errausketa sustatzea, oraingo prposamenean plastikoak lurperatzeko debekuak arrisku bera dauka, errausketa sustatzekoa prebentzioaren, berrerabilpenaren eta birziklatzearen ordez.
– ikuspegi motzegia plastikozko enbalajeei dagokienez, zeinek baitaukate hondakin guztien artean birziklatze eta berrerabiltze helbururik apalena.
– helburu berean sartzen dira berrerabiltzea eta birziklatzea; aldiz, birziklatzea materialei dagokie (papera, plastikoak, eta abar) baina berrerabilpena produktuei ezarri behar zaie.
– planifikazio eta tresnarik ez da ezartzen Europan berrerabilpena sustatzeko, nahiz eta honetan datzan enplegu berriak sortzeko potentzialik handiena.

Honengatik guztiagatik Zero Waste Europek proposatzen du:

– berriro aztertzea 2030an oraindik birziklatzetik kanpo geratuko den %30 hori. Zero Zabor praktikak erakusten du produktuak berdiseinatzea, horien hondakinak gutxiagotu eta hauetako materialak hobeto berreskuratzeko bidean.
– ekonomia zirkularrak eskatzen duen moduan, zirkuitua osorik ixtea, 2030rako debekatuz bai hondakinen lurperatzea eta bai erraustea.
– produktuen estrategian feed-back mekanismoak ezartzea: gaur azalduz zer ez den ez berrerabilgarri eta ez birziklagarria, ekoizleei jakinarazten diegu produktua berriro diseinatu behar dutela, etorkizunean hondakina izatea eragotziz.
– berrerabiltzeari eta birziklatzeari helburu bereiziak ezartzea.
– prebentzio eta berrerabilpen plan orokorra ezartzea, helburuak jarriz ez bakarrik hiri hondakinei baizik eta batez ere enbalajeei.

Zero Waste Europeko zuzendari Joan Marc Simonek deklaratu du:
“Gaur aurkeztu den planak erakusten du Europar Batasuna urratsak ematen ari dela Zero Zabor paradigma aldera eta hau azpimarratu behar dugu. Hala ere, proposamenak oraindik indar gehiegi uzten die “end of pipe” (hitzez hitz, “hodi-amaierako”, esan nahi baita, hondakinak sorburuan murrizteko ordez denak nahasirik bukaeran soluzionatu nahi dituztenak) motako soluzioei. Guk Zero Zabor udalerri eta eskualdeetan daukagun esperientziak erakutsi du bultzada handi bat behar dela arazoaren iturburuan, lortu ahal izateko:
– produktuak diseinaturik egotea iraunkor, berrerabilgarri eta birziklagarri izateko.
– erraztea hondakinen gaikako bilketa -organikoarena barne- optimizatzea.
– eta sortzea baldintza legal eta ekonomikoak prebentzioari, berrerabiltzeari eta birziklatzeari, soluzionatu ahal izateko gaur zabortegietara eta errauskailuetara doana”.

[P.S.] Orain arteko erreakzioak:

GHK “Birziklapenari buruzko helburu zorrotzagoak”
Reuters “EU unveils new recycling targets, landfill ban“