Zuberoan bilketa sistema berria ezarriko dute 2015ko udaberrian zehar

Atalak: Iparraldea, Mankomunitateak

Zuberoako edukiontziak, laster desagertuko direnak. (Argazkia: Pierre Burger/Sud-Ouest)

[Pello Zubiria Kamino] Euskal Herriak hondakinen bilketa sistema bat gehiago ezagutuko du laster. Orain arte dauden borondatezko eta derrigorrezko sistema ugarien ondoan ezberdina izanen da Zuberoako Herri Elkargoa abian jartzen ari dena. Kazetak “Atez ateko hondarkintegien kudeaketa Xiberora ailegatuko da” albistean jorratu du, Berriak “Zaborra birziklatzen ez dutenek gehiago ordaindu beharko dute Zuberoan” titulua daramanean eta Sud-Ouestek “La collecte des déchets va changer” izenekoan.

Sistemak ez du zerikusirik izanen Zero Zaborrera  hurbiltzen diren aldagaietako bakar batekin ere. Zuberoko sistemak borondatezkoa izaten segitzen du eta hondakin organikoa ez zaio herritarrari berezirik jasoko. Orain arte 900 edukiontzi bazeuden eskualdean, horiek kendu eta 100 edukiontzi berri berezi ezarriko dituzte (“colonne” deitzen dituzte frantsesez, baina ez dute zerikusirik zutoinekin), horietan biltzeko alde batetik birziklagarriak direnak eta bestetik birziklagarriak ez direnak… organikoa barne! Organikoa “non recyclable” jotzen da, eta gainerako errefusekin nahasirik bilduta Bil ta Garbi sindikatuak Baionan eraikitako Canopiako TMBan balorizatuko dute. Hala nahi duen herritarrak libre du organikoarekin konposta egitea baina administrazioak ez dio eskainiko organikoa hartzea, ez merke eta ez garesti.

Zuberoan aldatuko dena, eta bada aldaketa, da administrazioak kontrolatu egingo duela familia bakoitzak zenbat hondakin entregatzen dion. Eta kontrol horren ondorioz, entregatutako hondakin ez birziklagarriaren arabera kobratuko zaio familia bakoitzari. Irakurri ditugun informazioetan ez baita inon aipatzen pisuaren arabera kobratzea, entregatzen duen aldiko kobratuko zaiola pentsatu behar da. Azken ñabarduna bezala, hamar herritan hondakinok atez ate bilduko ditu herri elkargoak, baina esandako bereizketa berdina jarraituz.

Zuberotarrena zein sistemari alderatu bilatzen hasita, izan liteke lehen urrats bat Alsaziako Porte d’Alsace herri elkargoan azken urteotan arrakasta handia lortu duen “pesée-embarquée” sistemarena. Alegia: hondakina pisatu eta gero igo kamioira. Bideo labur honek erakusten du nola funtzionatzen duen. Elkargoko lehendakari Danny Dietman alkate ekologistak sustatu duen sistema hau klasiko bat da gaikako bilketan eta antza denez denborarekin lortu du %70ek emaitza gainditzea. Herri txikiz osatutako eskualde hartan gaikako sailkatzea borondatezkoa izanik ere, herritarrak posible du organikoa etxean konpostatzea eta birziklagai den guztia garbigunera eramatea eta udalak kobratuko dio kamioiari entregatutakoa soilik, baina ez entregatutako aldien arabera baizik eta pisuaren arabera. Zenbat eta zaborretan pisu gutxiago bota, orduan eta gutxiago pagatu. Bestalde, kamioiak zaborra hamabostean behin bakarrik biltzen baldin badu… nork edukiko du txerri-jana usteltzen sukaldean bi astez? Konpostatu beharko.

Dena dela, Zuberoan oraingoz ez dute hain urrun joateko asmorik. Berriako Maddi Ane Txoperena Iribarreni herri elkargoko arduradunek esan diote hondakinak %30ean gutxitzea dutela helburu. Erraz lortzeko moduko helburu apala.