Bil ta Garbi Iparraldeko hondakinen parte bat errausten hasi daiteke

Atalak: Errausketa, Iparraldea

Baionan Bil ta Garbik daukan Canopia TMBaren sarrera. (Argazkia: Duhalde BTP)

[Pello Zubiria Kamino] “Balioztatze energetikoa” (“valorisation energetique“) eufemismoz beztiturik, baina azken finean erretzera bidaltzeko asmoa du Bil ta Garbi herri elkargoak Iparraldeko udalerri guztien hondakinen parte handi bat. Zementu fabrika edo antzeko laberen batean kiskaliko lituzke.

Irailean batu ziren Iparraldeko hondakinak kudeatzen dituzten bi elkargoak, Bizi Garbia eta Bil ta Garbi. Aurretik Bil ta Garbik martxan jarria zuen Lapurdi, Nafarroa Behere eta Zuberoako zakarrak mekanikoki eta biologikoki tratatzeko TMBa  Baionan: hainbat errauste plantaren jabe den Urbaser multinazional espainiarrak eraikitako Canopia.

Orain herri elkargoak zabaldu du askori harrigarri egingo zaion albistea: Canopian tratatutako hondakinetatik 40.000 tona erretzera bidaliko dituela. Bil ta Garbik oharrean aipatzen duenez, 40.000 tona horiek nagusiki plastiko ez birziklagarriz osatuak egongo omen dira. Kopuruei neurria hartzeko bi datu: bat, Canopiako TMBa denetara 83.696 tona tratatzeko dago prestatua eta horien erdia lihoake erretzera; bi, herri elkargoek zerbitzatzen dituztenez 257.000 jende, urtean herritar bakoitzeko 145 kilo hondakin erretzea da asmoa.

Erregai bihurtutako hondakinok Euskal Herritik landa erretzera bidalita saihestuko omen dute berton, Bil ta Garbiko arduradunen hitzetan, Hazparneko Hazketan, Senpereko Zaluaga-bin edo Sarrikotako Mendixkan diren zabortegietan lurperatzea. Oharrean ez dira aipatzen 40.000 tona kiskalita sortuko diren milaka tona zepa eta errautsak, ezta non lurperatuko dituzten ere.

2012an Donostian burutu zen Zero Zabor biltzarrean Kataluniako Josep Lluís Monerrek ohartarazi zuen TMBek zeukaten arriskuaz baldin eta ez bazen aurretik gaikako bilketa oso eraginkor bat antolatzen: errauste plantei edo porlan fabrikei hondakinezko erregaia sortzeko sistema gertatu daitezkeela, zaborren errausketa sustatuz. Baionako zenbait auzotarrek ADECH elkartean bildurik borrokatu dute Canopiako TMBa.

Bil ta Garbiko lehendakaria Alain Iriart Abertzaleen Batasunako kide eta Hiriburuko alkatea izan da azken urteotan. Azken hauteskundeen ondotik lehendakaria Martine Bisauta da, sindikalista eta alderdi Berdeko hautetsi izan ondoren gaur Baionako alkateorde dena zentro-eskuineko zerrendan hautatua.

Albistea Berrian Maddi Anne Txoperenak eman du: “Ipar Euskal Herriko zabortegietako errefusa erregai gisa erabiliko dute“. Garak honela titulatu du: “Bil ta Garbi: erabilpen berri bat birziklatu ezin daitezkeen hondakinentzat“. Bitartean, Bil ta Garbik berak oharrean dio urtea bukatu arteko epea jarri diotela beren buruari azken erabakia hartzeko.