Atez ateko hondakin bilketa iadanik martxan da Usurbilen

Atalak: Atez atekoa, Gaikako bilketa

2009ko martxoaren 16a historian markatuta geratuko da: gaurdanik martxan da atez ateko hondakin bilketa Usurbilen. Etxeetako zaborrak %80 arte birtziklatzea ahalbideratzen duen sistema hau orain inguruko herrietara zabaltzea da herritar askoren asmoa. Zortzi hilabete iraun du atez atekoa udalean planifikatu, herritarrei aurkeztu, jendartean eztabaidatu eta azkenean martxan jartzeko prozesuak. Komunikabide askok ez diote jaramon handirik egin hilabete horietan, baina orain oihartzun zabala lortu du. Albistea Berrian, Diario Vascon eta Noticias de Gipuzkoan emanda bezala bildu dugu.Gaikako bilketa hasi dute Usurbilen, erraustea ez dela behar erakusteko (Berria)
Udala oso pozik agertu da herritarren erantzunarekin, eta hemendik hiruzpalau astera espero dituzte lehen emaitzak

Hasierako zalantzak izan dira herritarren artean, baina baita ilusioa ere

Ainara Arratibel.

* Hondakinen Legearen aldeko sinadura bilketa, bete-betean
* 8.000
* %80
* Herri galdeketa eskatu dute gaikako bilketaren aurkakoek
* Begi guztiak Usurbilera begira

Egun berezia zen atzokoa Usurbilgo (Gipuzkoa) herritarrentzat. Estreinakoz zaborren atez ateko bilketa jarri zuten martxan bertan. Zabor organikorako edukiontzi marroiek hartu zuten orain arteko edukiontzi urdin eta berdeen lekua. Ikusmina ikaragarria zen, eta baita lehen egunetan ohikoak izaten diren zalantzak eta galderak ere. «Noiz etorri behar dut berriz edukiontzia jasotzera?», galdetu zion adineko emakume batek ondoan zuen bizilagunari. «Kamioia 11:00ak aldera pasatuko da. Hortik aurrera, nahi duzunean», erantzun zion bizilagunak. Baina hortik harago, ilusioa igar zitekeen herritar gehienen aurpegi eta hitzetan. Zaila dela onartu arren, nahi bat zuten. «Ea herri gehiagok bat egiten duten, eta errauste planta ez egiteko balio duen».

Atzo abian jarri zuten zaborrak biltzeko sistema bereizketan oinarritzen da. Hala, hemendik aurrera, ontziak plastikozko poltsetan atera beharko dituzte herritarrek, astearte eta ostiraletan; papera, paperezko poltsetan edo sokaz lotuta, asteazkenetan; birziklatu ezin diren gaiak, igandeetan; zabor organikoa, berriz, astelehen, ostegun eta larunbatetan. Erronka bikoitza du horrekin Udalak: zaborraren %80 birziklatzea eta zaborra kudeatzeko beste modu bat posible dela frogatzea.

08:50ean, espero baino 20 minutu beranduago, abiatu zen zaborra biltzeko kamioia. Ordurako, etxebizitzen kanpoan ezarritako zintzilikailu ugaritan zabor organikorako erabiliko dituzten edukiontzi marroiak zeuden jarrita. Baziren, halere, korrika eta presaka zebiltzan herritarrak ere. «Pasatu al da kamioia? Lo hartu dut, eta konturatu naizenerako berandutu egin zait», zioen gazte batek. Kamioia noiz pasatuko zain zegoen adineko talde batek lasaitu zuen gaztea. «Lasai, gizona. Atzeratuta datorrela esan dute».

Handik gertu zebilen kamioia. Eneida Lasa hari begira zegoen. Lasak «pozik» hartu du Udalaren ekimena. «Nik aspalditik birziklatzen dut. Zabor organikoa bereiztea baino ez zitzaidan falta. Beraz, ez da aldaketa handia izan», zioen Lasak. «Ohituta» egon arren, atzo zaborra ateratzea berezia izan zela nabarmendu zuen, edukiontzi marroia eskuetan zuela. Bat etorri zen horrekin Luis Udabe. «Oraindik gogoan ditut zabor guztiak poltsa berean botatzen genituen garaiak. Hori egiten genuela pentsatu eta hotzikara etortzen zait». Sistema berriak herritarrei ahalegin eta kontrol berezia eskatzen diela iritzi dio Udabek, baina egoerak hori baino gehiago eskatzen duela. «Ez badugu errauste plantarik jartzea nahi, zerbait egin behar dugu herritarrek».

Kontrako iritziak ere baziren Usurbilgo herritarren artean. «Zergatik behartu behar gaituzte zabor mota bakoitza egun eta ordu zehatz batzuetan jaistera? Nik nahiago nuen orain arteko zaborrak jasotzeko sistema. Askatasun handiagoa ematen zigun», zioen adineko gizon batek. Beste emakume baten ustez, sistema berriarekin jendeak berak zer jaten eta irakurtzen duen jakingo du. «Horretan ere kontrolatu egin behar al gaituzte?».

Sistemari arazo txiki bat baino ez zion ikusten Ainhoa Azkuek. «Asteburuetan oso goiz jaiki beharko dugu zaborra botatzera jaisteko». Dena den, ahaleginak merezi duela nabarmendu zuen. «Ingurumena guk zaintzen ez badugu, nork egingo du?»

Ahalegin horretan, herritarrek kontzientzia har dezaten lan egin behar dela nabarmendu zuen, bestalde, Gabina Tenak. «Jende gehienak dio birziklatzearen alde dagoela, baina asko dira egiten ez dutenak». Tenaren arabera, horretan asko lagun dezake gaikako bilketak. Alferkeriagatik edo, orain arte nire semeek ez zuten birziklatzen. Baina dagoeneko etxean dituzte edukiontziak. Denborarekin jendea konturatuko da ez dela batere kostatzen, eta mesede handia egiten ari direla ingurumenari. Ohitura kontua baino ez da».

Pozik emaitzekin

Bilketa lanetan aritu zen Jon Rueda, eta hark oso ontzat jo zuen lehen eguna. «Lehen eguneko urduritasunak eta atzerapen txikiak alde batera utzita, arazorik gabe egiten ari gara lana». Herritarren erantzuna ere ona izan zela azaldu zuen Ruedak. «Jende gehienak behar den bezala utzi du zaborra». Hori nabarmendu zuen, halaber, Xabier Mikel Errekondok, Usurbilgo alkateak (ezker abertzalea). Egun historikotzat jo zuen atzokoa. «Usurbilgo herritarren erantzuna paregabea izan da. Kantitateagatik ez ezik, kalitateagatik ere oso ona izan da jasotakoa. Bildutako %95 zabor organiko garbia izan da. Oso pozik gaude erantzunarekin». Gaikako bilketaren inguruan egindako parte-hartze prozesua «eredugarria» izan dela nabarmendu zuen Errekondok. Hori dela eta, «konfiantza osoa» du, emaitzak ikusten joan ahala, ekimenaren aurka daudenak ere harekin bat egingo dutela. «Ikasketa fase batean gaude. Lehen asteetan normala da gorabeherak izatea edo kalean zabor poltsak ikustea. Hiruzpalau aste itxaron beharko dira lehen emaitzak ikusteko, baina jendearen erantzuna ikusita ziur gaude onak izango direla. Espero dugu errauste plantaren proiektua geratu ahal izateko balio izatea», adierazi zuen Errekondok.

Hondakinen Legearen aldeko sinadura bilketa, bete-betean

Aurrera jarraitzen du EAEn Hondakinen Legea izatearen alde Gipuzkoako Errausketaren Aurkako Plataformen Koordinakundeak hasitako sinadura bilketa. 30.000 sinadura bildu behar dituzte proposamena Eusko Legebiltzarrean eztabaida dezaten. Apirilaren 30era arte dute horretarako epea. Herriz herri ari dira sinadurak biltzen, eta baita www.errausketarikez.org webgunearen bidez. Haien aburuz, egungo zabor bilketaren sistemak huts egin du, eta atez ateko bilketaren alde egingo duen legea sustatu nahi dute. «Sistema horrek modu egokian biltzen ditu nahastu gabe dauden gaiak, eta herritarrak birziklatzera behartzen ditu», dio Unai Agirrek, koordinakundeko bozeramaileak.

8.000

Konposta egiteko programetan parte hartuko duten familiak Gipuzkoan. Foru Aldundiaren arabera, Gipuzkoako 8.000 familia inguruk parte hartuko dute aurten konposta egiteko programetan. Banakako eta binakako etxebizitzen %25ek parte hartzea espero dute.

%80

Usurbilen birziklatu nahi den hondakin kopurua. Usurbilgo Udalak egindako aurreikuspenen arabera, gaikako bilketa sistemari esker zaborraren %80 birziklatzea lortuko da. Gaur egungo sistemaren bidez, zaborraren %20-%30 artean birziklatzen da.

Herri galdeketa eskatu dute gaikako bilketaren aurkakoek

Atez ateko bilketaren aurka dauden Usurbilgo hainbat herritarrek osatutako plataformak ekimenaren inguruan herri galdeketa egiteko eskatu dio Usurbilgo alkateari. Horretarako, 790 sinadura bildu dituzte. Xabier Mikel Errekondo Usurbilgo alkateak ziurtatu du herri galdeketa egingo dela. Bide batez, plataformari galdegin dio eska dezala herri galdeketa bat AHTaren, errauste plantaren eta horrelako gaien inguruan ere.

Plataformako kideen ustez, atez ateko sistemak eragozpenak eta kalteak sortuko ditu. Gainera, «inposatutako» sistema dela iritzi diote. Haien ustez, herritarren intimitatea urratuko da, zaborra nola bereizten den «kontrolatuko» baita.

Begi guztiak Usurbilera begira

San Markoseko Mankomunitateko beste hainbat herritan ez dute baztertzen atez ateko bilketa jartzea

A. Arratibel.
Donostia

Zaborrak kudeatzeko sistemarik onena dela uste izan edo ez, Euskal Herriko udalerri gehienak Usurbilen dauzkate jarrita begiak. Horien artean daude, besteak beste, Usurbilekin batera San Markoseko Mankomunitatean dauden Pasaia, Urnieta, Lasarte-Oria, Astigarraga eta Donostia. Guztiak Usurbilgo esperientziak izango dituen emaitzen zain daude. Pasaia eta Urnietako alkateek, gainera, aukerak ikusten dituzte halako sistema bat beren herrian ere ezartzeko. Donostiaren, Lasarte-Oriaren eta Astigarragaren kasuan, beste kudeaketa modu batzuen alde egiten dute. Guztiek nabarmentzen dute, halere, zaborraren kudeaketaren gaian ezinbestekoa dela herritarren eta erakundeen arteko elkarlana. Erakundeen aldetik herritarren sentsibilizazioa bultzatu behar dela ere uste dute.

Urnietako alkate Mikel Izagirrek (UDA koalizioa) «inbidia sanoarekin» ikusten du Usurbilek hasitako ekimena. «Zoriontzekoa da herri batek halako pausoa eman izana». Bat dator horrekin Maider Ziganda, Pasaiako alkatea (ezker abertzalea). «Oso ekimen interesgarria iruditzen zaigu, eta uste dugu oso emaitza onak emango dituela». Hiru arrazoi aipatzen dituzte horretarako: birziklatzen den kopurua nabarmen igotzen dela, zaborraren sailkapen askoz hobea egiten dela eta sortzen den hondakin bolumena jaitsi egiten dela. Gainera, etorkizunari begira udalerri guztiek hartu beharko duten bidea dela uste du Izagirrek. «Zaborraren kudeaketaren kostua izugarri igotzen ari da, eta ni ziur naiz Usurbilek kostu horiek gutxituko dituela. Beraz, arrazoi ekonomikoengatik bakarrik bada ere, udal askok oso kontuan hartuko dute aukera hori».

Donostiako Ingurumen zinegotzi Denis Itxaso (PSE-EE) , Lasarte-Oriako alkate Ana Urtxuegia eta Astigarragako alkateorde Zorione Etxezarraga (EAJ) beste kudeaketa sistema batzuen aldekoak dira. Donostiako Udala, adibidez, materia organikoarekin konposta egiteko Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak iaz abian jarritako ekimenenean ari da parte hartzen. Hain zuzen ere, Amarako 2.000 familiak egin dute bat proiektuarekin. Familia horiek edukiontzi marroi batzuetan botatzen dute materia organikoa, ondoren konposta egiteko. Atez ateko bilketak emaitza «ausartagoak» eman ditzakeela aitortu arren, Itxasori aproposagoa iruditzen zaio Amaran jarritako sistema: «Iruditzen zaigu askoz errazagoa eta unibertsalagoa dela. Atez ateko sistemak ahalegin eta kontrol sozial handiagoa eskatzen du. Jendeari askatasuna eman behar zaio zaborra nahi duenean botatzeko, eta ez egoteko denbora guztian kamioia zein egunetan pasatuko den pentsatzen».

Itxasok ez du baztertzen sistema beste auzo batzuetara zabaltzea. «Horrek ez du esan nahi, halere, hiri osoan sistema berdina ezarri behar denik. Auzoz auzo egin beharreko hausnarketa da». Bat dator horrekin Urtxuegia. «Guk, adibidez, Zabaleta auzoan gaikako sistema probatzeko asmoa dugu. Baina zaila ikusten dugu auzo handietan halako sistema bat jartzea». Ez dute hori uste Izagirrek eta Zigandak. «Kataluniako zenbait herri handitan gaikako bilketa egiten ari dira».

Atez ateko sistema herrian?

Etxezarragak Foru Aldundiak errauste planta egiteko hartutako erabakia babesten du. «Herritarren artean ikusmin handia sortu da atez ateko bilketarekin. Baina jendeak garbi izan behar du atez ateko bilketa eginda ere zaborren zati bat erraustu egin beharko dela». Haren ustez, hutsen bat egon bada, komunikazioan egon da. «Beharbada, ez dugu asmatu jendeari behar bezala azaltzen errauste planta zer den». Etxezarragak ez du aurreikusten Astigarragan gaikako bilketa ezartzea, eta zaborraren kudeaketaren inguruko eztabaida beste puntu batean dagoela nabarmendu du. «Sortzen den hondakin kopuruaren arabera, zaborren zerga diferenteak kobratzea aztertzen ari gara».

Atez ateko sistema ezartzearen alde egingo dute Pasaiako eta Urnietako udal gobernuek. «Gure nahia eta helburua da legegintzaldia amaitu aurretik abian jartzea. Dena den, Udala osatzen dugun taldeen borondate politikoan dago gakoa», dio Izagirrek. Zigandak ere lanean ari direla azaldu du. «Usurbilgo esperientzia gurera nola ekarri aztertu beharko dugu».

Biak ziur dira Usurbilgo ekimenak arrakasta izango duela. Beste kontu bat da horrek errauste planta ez egiteko balioko duen. «Logikoena litzateke hausnarketa egitea, baina interes politikoen arabera egongo da hori», dio Zigandak. Urtxuegiak ere zaila ikusten proiektua ez gauzatzea. «Proiektua geratzeko genituen aukera txikienak ere kentzen ari dira». Dena den, borrokan jarraituko dutela berretsi du.

-o-o-o-

Arranca el baile de cubos (Diario Vasco)

Usurbil estrenó el sistema de recogida de basuras de portal a portal con opiniones confrontadas de los vecinos
LIDE AGUIRRE

Usurbil estrenó ayer un sistema de recogida de basura portal a portal, novedoso en Euskadi y que ha generado división de opiniones entre sus vecinos. No habían dado las ocho y media de la mañana y varios usurbildarras depositaban los residuos en cubos en el exterior de los portales de cada vivienda, enganchados a una estructura metálica diseñada ex profeso. Cada día de la semana, entre las 6:30 y las 8:30 horas de la mañana, deberán desechar un tipo de basura, y ayer, primer día, le tocaba el turno a los desechos orgánicos (provenientes de alimentos).

El sistema, que requiere un cambio en los hábitos domésticos, dado que hay que separar toda la basura del hogar, ha desatado cierta controversia entre los habitantes de Usurbil. Algunos se quejan de los posibles olores que generará la basura en verano y adelantan que «hecha la ley, hecha la trampa». «No te pueden obligar a reciclar de esa manera, y quien tenga mucha basura, con críos en casa, o en los propios bares, va a meter las bolsas de basura en el maletero del coche y se va a ir a Lasarte a echarla en sus contenedores, o a las afueras», comenta Xabi, de 42 años.

Ir acostumbrándose
Otros, sin embargo, opinan que es cuestión de tiempo adquirir «la costumbre de reciclar». «Quien algo quiere, algo le cuesta», apunta Arantza, de 35 años, en la plaza central de Usurbil. «Es complicado al principio, pero habrá que ir acostumbrándose, es una obligación ciudadana si queremos acabar con las incineradoras. No se puede estar a favor del medio ambiente pero no hacer nada por él».
«Este sistema es una imposición del Ayuntamiento», tercia en cambio el gerente de un pub del municipio. Critica que el sistema le parece «muy mal» y que no se ha consultado con los ciudadanos «a pesar de que son los que pagan» la recogida de basuras. «Aquí, en el bar, los clientes hablan, y una de las cosas que dicen es que la solución que queda a esta imposición va a ser meter la basura en el maletero, y llevarla a Lasarte. Ya verás qué poco tarda en subir el nivel de basura en los lugares de alrededor y, peor, en que aparezcan residuos por las calles».
Este usurbildarra cree que el sistema traerá problemas a los bares y restaurantes, que generan muchísima basura. «Tengo que dejar los residuos en el almacén a la espera de que llegue el día en que pueda deshacerme de ellos. La puerta es metálica, en verano hace muchísimo calor», relata, «y en esa zona están los alimentos. En el Ayuntamiento me dijeron que coloque papeles y cartones bajo el cubo de basura y que abra la tapa, para que los cartones absorban la putrefacción, pero aún y todo huele. En Cataluña, este mismo sistema no funcionó», critica.
Antxon tampoco está de acuerdo. Sostiene en la mano una bolsa de plástico con cáscaras de pipas y comenta que no sabe si se trata de comida orgánica, ni dónde tirarlo. Además, ya ha pasado la hora de tirar la basura orgánica y hasta el jueves no toca de nuevo, así que explica que se lo tendrá que llevar a casa -pues en la calle no hay contenedores-. «Va a ir al suelo. Al principio la gente reciclará, pero después se cansará, y la basura acabará en el suelo o en Lasarte».
Quienes sí están de acuerdo con esta fórmula son otras dos vecinas. «Hace años, cuando salieron los contenedores de colores, para el vidrio y el cartón, por ejemplo, la gente también criticó que era un lío separar la basura. Sin embargo, con el tiempo, se convirtió en lo más normal del mundo. Pues con esto lo mismo, es cuestión de tiempo que la gente se adapte, es adelantarse a los tiempos».
Por ahora, lo que más cuesta es saber qué se puede y qué no se puede echar. Por ejemplo, el papel con el que se envuelve la carne en las carnicerías tiene un lado de papel y otro de plástico. «¿Qué hacemos con eso?», cuestionan.

95% de pureza
En la casa de cultura del municipio, Sutegi, hay habilitadas unas oficinas de información que ayer comunicaron que los residuos recogidos fueron de mucha pureza – del 95%- lo que demuestra que la gente «lo está haciendo muy bien».
También se mostró satisfecho el alcalde del Ayuntamiento, Xabier Mikel Errekondo. «La recogida ha sido espléndida», anunció, «y la participación ciudadana ha rebasado sus mejores previsiones». «Hoy es el comienzo de una nueva era en la que se demostrará que el problema de la basura tiene una solución que preserve el medio ambiente y respete la salud de las personas», declaró.
El primer edil explicó que con este sistema de recogida se pretende pasar de reciclar de un 20% a un 80% en Usurbil. Sobre la posibilidad de que la basura pueda acabar en contenedores vecinos, admitió que «puede darse el caso, porque por mucho que se trabaje es imposible llegar al 100% de la población. Pero es una respuesta residual», apunta. «Este es un proceso de aprendizaje y hay personas que tienen sus dudas, pero los usurbildarras trabajamos en la misma línea, por el medio ambiente y la salud, y podremos absorber esa respuesta negativa residual».

-o-o-o-
Usurbil registra una participación vecinal del 50% en el primer día del ‘puerta a puerta’ (Noticias de Gipuzkoa)

“Éste es un día histórico para Usurbil, el inicio de una nueva etapa”. Con estas palabras se refirió ayer el alcalde Xabier Mikel Errekondo a la jornada de arranque del nuevo sistema de recogida puerta a puerta de la basura instaurado en esta localidad. Tras hacer desaparecer unos 130 contenedores de la vía pública (todos salvo los de vidrio), los vecinos comenzaron a las 6.30 horas a seguir un estricto calendario según el cual los únicos desperdicios que se pueden sacar los lunes son los orgánicos.

Los basureros municipales calcularon que, en este primer día, alrededor de un 50% de los hogares cumplió debidamente lo establecido: vertieron los restos de comida y jardinería en los pequeños cubos marrones repartidos por el Ayuntamiento y los colocaron después en colgadores instalados ex profeso en el exterior de los portales.

La otra mitad de las perchas permaneció vacía, ya fuera porque las familias no habían almacenado desperdicios que depositar o porque los abandonaron en otros lugares del pueblo de forma indebida.

De hecho, a primera hora de la mañana se podían ver bolsas de basura en varios puntos de las calles de Usurbil, especialmente en aquellos lugares donde anteriormente se ubicaban los contenedores de recogida en masa. Asimismo, algunos vecinos dejaron erróneamente bolsas de plástico con desechos en los colgadores, en lugar de depositar sus residuos orgánicos en su correspondiente cubo marrón.

aprendizaje y adaptación El Gobierno municipal reconoció que este tipo de incidencias fueron habituales y, además, señaló que se sucederán durante algún tiempo. “Será necesario un periodo de adaptación de unas tres o cuatro semanas para lograr que todo el mundo aprenda a seguir el sistema debidamente”, explicó Xabier Mikel Erronkondo, quien agregó que se intensificarán durante este plazo las labores de información y asesoramiento personalizado a la ciudadanía con el objetivo de alcanzar un 80% de reciclaje, frente al 20% actual.

Según datos del Consistorio, además, un 20% de los hogares aún no había recogido el domingo los recipientes necesarios para el puerta a puerta , aunque ayer se estaban registrando numerosas solicitudes en la oficina municipal.

Pese a todo, el alcalde consideró que los resultados del primer día fueron “extraordinarios” y resaltó que “no es sólo que haya respondido mucha gente, sino que, además, se ha alcanzado un 95% de pureza en el material”. Los basureros municipales, que han recibido cursillos específicos sobre el puerta a puerta , confirmaron que “salvo algunos papeles absorbentes, el nivel de impropios detectado en los cubos es muy bajo”.

Respecto a las quejas de algunos vecinos por la complejidad del sistema, que eran ayer comentario habitual en tiendas y bares de Usurbil, el Gobierno municipal admitió que “cualquier cambio genera reticencias al principio”. Con todo, el alcalde se mostró convencido de que “la gente se irá adaptando poco a poco”.