Kutsatzeko eskubidea: enpresetan onartezina dena, udaletan onargarri?

Atalak: Iritziak / Adierazpenak, Kutsadura, Sailkatugabeak

Noticias de Gipuzkoa egunkariak Luis Mari de Juan Irastortzaren gutun oso interesgarria publikatu du. “El derecho a contaminar” tituluaren ostean, lanbidez Kudeaketa Sistemetan Teknikaria dela aitortzen duen De Juan Irastortzak alderatu du zein kalitate estandar ezberdinez erabakitzen den hondakinen kudeaketa enpresetan eta administrazioan. Hemen euskaratu dugu, bere interesagatik.

Kutsatzeko eskubidea

Harrigarri egiten da ohartzea hondakinen kudeaketan nolako ezberdintasunak dauden enpresaren eta udalaren artean. Lehena legeak arautzen duen bitartean, bigarrenean legearen hutsunea begien bistakoa da. Enpresan legea betetzea ez da hobekuntza bat, minimo bat baizik; hortik aurrera hasten dira ISO14000, EMAS, ISO 50001… Legea betetzen dela kontrolatzeko daude inspekzio eta auditoriak, sistemak funtzionatu dezan derrigorrezkoak.

Udal mailako hondakinen kudeaketak enpresa ikuspegitik ez du legedia betetzen, sailkatu ez eta nahastu egiten baitira tratamendu ezberdinak behar dituzten hondakinak. Etsipenez ikusi izan ditut hondakin arriskutsuak (bateriak, ekipo elektronikoak…) edukiontzi berdean botata. Auditoria bat eginez gero horrek eragingo luke “ez adostasun handia” [“no conformidad mayor”] eta neurri zuzentzaile posible bakartzat edukiko luke horiek kontrolatzea nahastu ez daitezen, enpresa batean berezkoa eta beharrezkoa dena.

Atez Ateko sistemak -nik pertsonalki, lortzen dituen birziklatze portzentaien (%80, %85…) arabera izendatuko nuke- enpresako irizpideak aplikatzen ditu hondakinen kudeaketan, hau da, sailkatzen ditu (legea betetzeko), kontrolatzen ditu eta, ahal den neurrian, balorizatu egiten ditu; enpresa batean ekintzok derrigorrezko betekizunak dira.

%85eko sistemaren (AAB) aurrez aurre, bosgarren edukiontziaren proposamena dago: sistema honek ez du bermatzen sailkatzea inolako kontrolik ez dagoelako; hau da, berarekin legearen ez-betetzeak konponbiderik gabe segituko du. Beste aldetik, bosgarren edukiontzia loturik dator tutuaren bukaera duen irtenbide [“solución de final de tubo”, “end of pipe solution”] batekin (errauste planta), neurri anakronikoa eta pentsaezina enpresa batean, honen helburuak oinarritzen baitira prozesuen iraunkortasunean, energia eraginkortasunean eta sortutako ingurumen arazoen desegite edo gutxitzean.

Moztu beharra daukagu kutsatzeko eskubidea instituzionalizatu duen sistemarekin, ingurumena babesteko eskubidea ez dadin eskubide izan, betekizun baizik. %85eko (Atez Ateko) sistema ez da urrats txiki bat besterik norabide onean, zeren eta belaunaldi asko beharko baitira kutsatzeko eskubidea desagertu dadin.

Oharra: Zein udalek ordaindu beharko luke zerga gehiago, %85 birziklatzen duenak ala %40 birziklatzen duenak?

Luis Mari de Juan Irastorza
Kudeaketa Sistemetan Teknikaria