TMBak auzitan jarri ditu Frantziako telebista publikoko erreportaje batek
[Pello Zubiria Kamino] Frantziako telebista publikoak daukan erreportaje saio famatuenetako batek, Complément d’Enquète izenekoak, irail bukaeran eskainia du ordu bete dirauen “Poubelles : un monde sans déchet?” ikerlana (Interneten ikus daiteke), Iparraldean ere bere oihartzuna eduki duena, Bil ta Garbi mankomunitatea Urbaser multinazional espainiarrarekin eraikitzen ari den Canopia deitu TMB (Tratamendu Mekaniko Biologikoa) auzitan jartzen duelakoan. Le Journal du Pays Baque egunkarian “Bil ta Garbi ne collecte pas l’unanimité” eman diote titulua beren kronikari Argitxu Dufau eta Antton Rougetek.
“Zorteak -idatzi dute- oker jokatu du egutegiarekin. Ostiralean Bil ta Garbi sindikatuak solemnitatez aurkeztu du Europako Inbertsio Bankuak Canopiako bereizketa zentroa finantziatzeko 50 milioi euro eman dizkiola. Arazoa: aurkezpenaren bezperan France 2 telebistak erakutsitako ikerlan batek auzitan jarri duela Bil ta Garbik Baionako Canopian eta Sarrikotapeko Mendixkan (denetara 100 kostako direlarik) eraikitzen dituen bereizketa usinen hautua.
“Poubelles, un monde sans déchets?”, dokumentalak ikertu du Tratamendu Mekaniko Biologikoa, hondakin organikoak balorizatzeko erabiltzen den metodo eztabaidatua. Sistema honek “herritarrek egin beharreko lana egiten du eta gai organikoak errekuperatzen ditu” bere sustatzaileen esanetan, horrekin konposta egiteko, ondoren salduko dena. Teorian, nahasirik iritsitako zaborretatik metanoaz gain konposta ateratzen du. Gero errealitatean praktikak erakusten du hain sinplea ez dela gai ustelkorrak eta besteak nahastuta biltzen dituen masa hori aprobetxatzea. Erreportajean ugaritu dira kexu eta salaketak, hautetsien haserrea, nekazarien boikota: dokumentalak erakusten du TMBa sustatu duten batzuk nola dezepzionaturik dauden gaur”. Angers hiriko adibidea landu da erreportajean.
Frantsesez Tri Mecano-Biologique deitzen den hautuaz gaiotan erreferentzia den Hondakinei buruzko Informazio Independienterako Zentro Nazionala (CNIID frantsesezko sigletan) erakundeak “Le tri mecano-biologique, une fausse alternative” (TMB, alternatiba faltsua) izeneko dokumentua dauka plazaratuta, zeinetan argudiatzen baitu: ez dela errauskailuarentzako eta zabortegientzako alternatiba, ez duela kalitatezko konpostik sortzen eta soilik dela onargarria baldin eta (Gipuzkoako hondakinen plan berrian hala dago aurreikusia) etxeetako hondakinak gaika bereizirik biltzeko antolatutako kate baten bukaeran jartzen baldin bada. Iritzi berekoak dira Kataluniako Fundació Catalana per a la Prevenció de Residus i el Consum Responsable erakundekoak.
TMBaz zerbait ari dira eztabaidatzen Iparraldean, Baionako Canopiaren kontrako herritarren bultzadaz. Aldiz, gutxi eztabaidatu da Hegoaldean, nahiz eta baden horrelako instalazio bat martxan Gasteiz inguruan eta beste bat berria Bilbon. Gipuzkoan aurreikusita dago sistema hau ere erabiltzea, baina Foru Aldundiaren plan berrien arabera gaikako bilketa orokortua bere osotasunean funtzionatzen ari arteko trantsizioa egiteko litzateke eta bilketa ondo egindakoan azken errefusa egonkortzeko. Gipuzkoa 2016an gaikako bilketan %60ra iristen bada, hala izango da. Aldiz, gaikako bilketa zapuztea lortzen baldin badute horren kontrako indarrek, hemen ere TMBak erakutsiko du Bilbokoak daukan aurpegi berdintsua: errauskailuari zaborrak lehorturik eskaintzeko instalazio geratu liteke.
Gainerakoan, France 2ko erreportajearen irudi deigarri bat aipatzekotan, “San Frantziskoko isuna” dei litekeena hautatuko genuke. Bideoan 27′-38”tik aurrera ikus daiteke. San Frantzisko AEB kutsakorren erdian oasi birziklatzailea dela azaldu ondoan, gaikako bilketan %80 inguruan dabilena, kamerak bilketako kamioiari egingo dio jarraipena. Hondakinen kudeaketa daraman Recology enpresa publikoko Carlos txoferra mintzo da. Etxe bakoitzak atarian dauzka gaikako bilketako ontziak. Carlos Martinezek berdeak biltzen ditu, organikoak. “Lan honetan hasi nintzenean, konposta egiteko ontzi berdea ez zen derrigorrezkoa. Orain etxe guztiek daukate bana, horrek dena aldarazi du”. Obligazioa. Herritar gehienek ondo egiten dute, zeren eta zenbat eta gehiago birziklatu, orduan eta gutxiago pagatzen dute. Offeko ahotsak frantsesez itzultzen du espainieraz “Pago por generacion” eta euskaraz “Sortuz besteko ordainketa” esaten duguna: “Payez ce que vous jetez“. Baina batzuetan Carlosek aurkitzen ditu oker egiten duten herritarrak (28’45”). “Azken aldian plastikozko zorroak aurkitzen ditut organikoaren ontzi berdean. Ipini diet: ‘Plastikorik ez'”. Ez dute ulertzen? “Hori da, edo ez dute ulertzen edo barre egiten dute”. Ez duzu bilduko? “Ez, ezin dut. Helbidea jakinaraziko diot konpainiari”. Araua behin eta berriro urratzeagatik, herritarrok 25 dolarreko isuna jasoko dute.
http://www.youtube.com/watch?v=16XQDAegrQk
Iruzkinik ez
Trackbacks/Pingbacks