Zinemaren sorrera zalantzan jartzen duen dokumentala

Atalak: Albisteak, Pelikulak

“Historiako lehen filma” entzuten dugunean, Lumière anaiak ala Thomas Edison bezalako izenak datozkigu burura. Kontua da, David Wilkinson-ek zuzenduriko, “The first film” izeneko dokumental bati esker guzti hau pikutara joan daitekeela.

Orain dela 125 urte baina gehiago gertatu zen kontakizun hau, 1888ko Urriaren 14an konkretuki. Leeds  -Ingalaterra- hirian kokaturiko etxe batean eta bertako familia, lorategian batu zen momentuan. Talde horren barruan Louis Le Prince zegoen. Honek, kide guztiei – semea, aitaginarreba eta lagun bat-, kaxa marroi bitxi baten inguruan biratzeko esan zien.

Kaxa misteriotsu hori,  Le Prince kamera zen eta grabaturikoa, Roundhay garden Scene, jarraian ikus dezakezue.

Gogoratu, guzti hau 1888 urtean grabatu zela. Hori dela eta David Wilkinson zuzendaria, ekin eta ekin ari da gaur egun, “Le Prince, zinemagintzaren benetako aita bezala kontsideratu dezaten”

“Kamera horren mekanismoari erreparatuz gero, ohartuko gara, urte batzuk beranduago azalduko zenaren oso antzekoa zela”

Baina lorategiko eszenaz gain, Leeds-ko zubitik,  jendea eta gurdiak igarotzen ziren sekuentzia-motz bat grabatu zuen, baita bere seme Adolfo eskusoinua jotzen.  Akzioa jasotzea lortu zuen azken finean. Baina lan guzti hori jendeak ikusten ez bazuen, ez zuen askotarako balio izango. Hori dela eta proiekzio teknikekin frogak egin ostean, 1890 urtean, New York hirian, ikusleei bere obra aireratzeko antolakuntza lanetan aritu zen.


Baina une hori, ez zen sekula iritsi.
Esaten dutenez, 1890eko Irailean, bere anaia Albert bisitatu ostean, Le Prince-ek Parisera zihoan tren bat hartu zuen.
Momentu hartatik aurrera ez zuen inork berriz ikusi. Gorpua eta ekipajea ez ziren inoiz azaldu.
Teoria-konspirazio ugari maneiatu dira geroztik, horien artean, bere alarguna- Lizzie-k- zioen “aurkari bat kentzeko asmoz, Edison-ek hil zuela”.  Hollywood-eko film batetik irtendako azpijoko hauek alde batera utziz, gaia zera da; desagertu izan ez balitz, egun batzuk beranduago, film hori New York-en aurkeztuko zuela. “Edison eta Lumier anaiek egin zuten berbera egingo zuen, baina beraiek baina lehenago; Gaur egun oso famatua izango litzateke” . “Teknikoki arrakasta izan zuen, baina komertzialki eta publikoki aldiz, ez”
Datu eta irudiak hor daude. Baina, ez al da gogoeta sakon bat egiteko modukoa, zinema ofizialki, sekuentzia txiki hau grabatu baino, urte batzuk  beranduago asmatu zela jakiteak?

Zer uste duzue zuek?