Isiltasunaren garrasia

Atalak: Laburmetraiak, Zinemaldia 2016

Bi emakume, elurrez inbaditua dagoen baserri galdu batean.  Filmaren lehen sekuentzian, protagonistetako bat oihu egiten saiatzen da. Oihu lazgarri bat, baina entzun ezin daitekeena. Oihu mutua, arima ahotik atera izan balitzaio bezala. Kontakizunak nondik eramango gaituen jakiteko, intentzio adierazpen garbia iruditu zait lehen sekuentzia hau.
Elurrak guztia estaltzen du; etxea, zuhaitzak baina baita bi protagonisten barnea ere. Adar artean kokatzen den plano zoragarri batean adibidez, emakumeetako bat korrika ikusten dugun bitartean, adar horietan harrapaturik dagoen txori bat ikus dezakegu, ihes egin nahi baina ezin. Ala noraezean dabiltzan zaldi galdu horiek bezala. Modu zoragarrian transmititzea lortu du David Aguilar-ek natura eta pertsonaia nagusien arteko lotura ikusezin hori. Baina ez pentsa sentimendu guzti hauek, animalien bitartez soilik igorri dituenik. Eguzkia ikusten dugun lehen unean adibidez,  filmak beste norabide bat hartzen duela uste dut. Bi emakumeen artean lehen goxotasun keinuak ikus ditzakegu.  Gu ikusle bezala,  -protagonistek bezala– beroa sentitzen dugun lehen aldia. Eguzkia, mantak…Ez da kasualitatea, une horretan bertan, kontakizun osoaren lehen hitzak entzutea  “ondo dago…guztia ongi dago”. Bazkaria prestatzen ikus ditzakegu, lanean…hori bai lurmentzearen soinua entzuten dugun bitartean.

Beroa, hotza, akidura, beldurra, bakardadea…gu ikusle bezala protagonistek sentitzen duten guzti hori, pantaila zeharkatzea lortu duten erantzule ugari topatu ditut. Alde batetik Josune Gorostegui eta Laura Lopez aktoreen lan bikaina. Bestetik, argazkiaren arloa, David Aguilar bera eta Pello Gutierrez-ek lan paregabea egin dute . Ezinbestekoa hotz/beroaren arteko joko hori irudien bitartez ikusleari transmititzeko. Bi emakume hauentzat ezinbesteko elementu bilakatu den egurraren garrantzia ere, plano itxi eta argitsu batzuei esker sentitu dezakegu. Baina, ia mutua den kontakizun honetan, soinuak ere ezinbesteko lana betetzen du. Soinu deserosoak, desatseginak,  baina beharrezkoak. Objektuek igortzen dituzten soinu konkretuek adibidez (kafeontzia irakiten, katilua plater gainean…) segidan kokatzen dituen irudiak atmosfera oso bereziz bustitzen dituzte. Jarraian ikusten dugun guzti horrek indar handiagoa hartuz eta lehertzeko zorian dagoen eltze bat dela emanez. Soinuaz ari garela, ia amaieran (ez dut esango zein une jakin den), soinu banda ageri da lehen aldiz (ez diegetikoa alegia), aukeraturiko kanta “Ardi txiki bat ardi txiki bi” gabon kantaren bertsio bikain batek bustitzen du guztia.
Mara Mara-n gertatzen diren gauza garrantzitsuenak ez dira esaten, ez dira hitzen bidez kontatzen. Ikuslearen esku,  irudien arteko batuketa hori egin eta emaitza interpretatzea. Eta hori da hain zuzen, film labur hau biribila bihurtzen duten gako nagusia.  David Aguilar zuzendariaren lan paregabea, baina gainerako lan-taldearen sinkronizazio perfektu baten indarra atzean duela ahaztu gabe. Irudiak, muntaia, soinua eta batez ere hitzen gabezi horiek, modu zoragarrian uztartzea lortu baitu, hitzen bidez deskribatzea oso zaila den atmosfera horietako bat sortuz.  “Baina” bakar bat jarriko nioke, film luze moduan gustura ikusiko nukeela kontakizun berbera.