Emakumearen Egunak erditu zuen Barbie

Atalak: Gizartea

Barbie panpina

Tira, ez zen juxtu hala izan. Barbie martxoaren 9an jaio zen, Emakumearen Nazioarteko Egunaren biharamunean. Panpina meharraren lehenengo modeloa duela 50 urte merkaturatu zen: arrasto zuri eta beltzezko bainujantzia zeraman soinean, eta harro erakusten zuen bere melena modernoa. Orduz geroztik, haren estilistek mila modutara jantzi dute. Gorpuzkeraz ordea berdin-berdin jarraitzen du. Amets amerikarraren ikur, batzuentzat ispilu, besteentzat etsai, Barbie markak diru kopuru potoloa mugitzen du mundu osoan.

Bild Lilli “panpina sexualak” inspiratu zuen

Denver (AEB), 1940. urtea –gutxi gorabehera–. Ruth Handler (1916-2002) enpresaria bere alaba Barbari ume itxura zuten panpinak baino, emakume helduagoen itxura zeukaten paperezko panpinak gehiago gustatzen zitzaizkiola konturatu zen. Marrazkiak mozten zituen, jantzi desberdinak itxasten zizkien… Ruth-en senarra Elliot Handler zen. Hark eta Harold ‘Matt’ Matson-ek sortu zuten Mattel enpresa, Matt eta Elliot izenak elkartuta.

1950ko hamarkadan, Alemaniara egin zuen bidaian, Ruth Handlerrek Bild Lilli izeneko panpina ikusi zuen erakusleiho batean. “Helduentzako” panpina bat zen, eta hasieran gizonek erosten zuten batez ere, bromarako objektu bezala. Talde kontserbadoreenek gogor kritikatu zuten, “panpina sexuala” zelako. Dena den, umeen artean ere arrakasta handia lortu zuen, jantziak aldatu eta orraztu egin zitekeelako, besteak beste. Ruthek panpina erosi eta senarrari erakutsi zion. Mattel-ek ordurako AEBetan ere ezagun egin zen Lilli panpinaren eskubideak erosi zituen, itxuraz aldatu zuen eta Barbie izena ipini zion, Barbararen omenez. 1959ko martxoaren 9an aurkeztu zuten, American International Toy Fair azokan.

100 panpina minutuko

50 urte pasa dira jada, baina panpinak gazte-gazte jarraitzen du. Bere arrakastaren adibide gisa, datu hau: minutuko 100 Barbie inguru saltzen dira mundu osoan, segundoko Barbie bat edo bi! Berdin du hainbat adituk bulimia eta anorexia bezalako gaixotasunak bultzatzen dituela esateak, berdin du askok modaren esklabotzat jotzea. Neskatxoek gustuko dute. Eta bildumazaleek ere bai. Haren gerri buelta ikusita nire amak kontrakoa esango lukeen arren, osasuntsu ospatuko du Barbiek 50. urtebetetzea. Dena den, martxoaren 8an emakumeen eskubideen alde manifestatzeko nahikoa indarrik izango ote duen zalantzan jartzen dugu.