Euskal selekzioa aitzaki, “desfasea” nagusi [ESAITen adierazpenek sortutako harriduraz]

Atalak: Futbola

Esait: “Argi eta garbi esaten dugu bengalek eta istiluek kalte baino ez diotela egiten euskal selekzioaren ofizialtasunari, besteak beste, herritarren aldarrikapena estaliz, protagonismo zuzena istiluak eta irudi bortitzak hartzen dutelako”. (Argazkia 2010ekoa da)

Badira urteak euskal selekzioak Gabonetan jokatzen duen futbol partidara ez noala. Telebistaz ere ez ditut ikusi, ez arrazoi zehatz batengatik, egun horretan egiteko erakargarriagoak izan ditudalako baizik. Balizko ofizialtasunak urrats sendoagoak eskatzen dituela gizarte eragileen eta erakunde publikoen aldetik? Ziurrenik bai. Futbol partida horiek inora ez garamatzaten zerbait sinbolikoa –folkloriko makrofestiboa– direla? Izan liteke. Hala eta guztiz ere, harritu egin naute Esait Euskal Selekzioaren Aldeko Iritzi Taldeak prentsaurrekoan esandakoek.

“Esaitek dio Euskadiren partida ‘desfaserako eta seriotasunik gabeko jai erraldoi bat’ bilakatu dela”, irakurri dut Diario Vascon. “Hasi dira hauek teilatu gainera harriak botatzen”, pentsatu dut. Eta egia da ofizialtasunaren aldeko mezuak har zezakeela titularra, baina egia da ere partida inguratzen duen festak tarte oso handia bete zuela prentsaurrekoan. Eta ez onerako, gainera. Nik bederen ez nuen halakorik espero.

Harritu nau. esaterako, Pagasarri mendia igoko duen martxari buruz ari denean, Esaitek garbi uztea txosnarik ez duela jarriko, “kirolaren praktika osasuntsuaren bitartez” bideratu nahi duelako aldarrikapena. Argi dago zerbait galdu dudala. Zenbateraino desbideratu ote dira gauzak, txosna bat satanizatzera iristeko? Arinkeriaz jokatzen ai naizela leporatuko dit norbaitek, demagogia egiten ari naizela, baina noiztik da bekatu mendira joan, bizikleta buelta bat eman, lagunekin futbol partida bat jokatu edo pin ponean aritu ostean baxoerdi batzuk zein bizpahiru zerbeza edatea? Zerbaitek huts egiten duela badakit, baina ez dakit zer den, ihes egiten dit… Euskal gazteria berria? Futbolaren inguruko (in)kultura? Euskaldunen zurruterako grina? Masaren berotasunak eragindako ondorio neurrigabeak? Topikoak dira, badakit, baina kontuak jokoz kanpo harrapatu nau eta uneotan egoera sakonago aztertzeko betarik ez dudanez…

Tira, hona prentsa oharreko pasarte batzuk, nire harriduraren erantzuleak tartean:

OFIZIALTASUNAREN ALDARRIKAPENA

Nazioartean euskal selekzioen ofizialtasuna lortzeko ez da nahikoa orain arte egindakoa, hori bistakoa da, bestela ez ginelako urteak joan urteak etorri, egoera antzekoan aurkituko, alegia, urratsik eman gabe.

Kataluniak urteetako inbertsio politiko eta borrokaren ondorioz, 20 kiroletan lortu du bere selekzioen ofizialtasuna. Zer gertatzen da Euskal Herrian, gizartearen babes zabala duen selekzioen ofizialtasunaren aldarrikapenak helburuetatik hain urruti izateko?

Bertako politika publikoek muzin egin diote ofizialtasuna eskuratzeko inolako saiakerari.

Urratsak ematea dagokien elkarteek, federazioek, kasu gehienetan, inolako urratsik eman gabe jarraitzen dute.

ALDARRIKAPENA, BENGALAK ETA ISTILUAK

Futbol partida dela eta, ia urtero, larritasunez dakusagu eguna hartzen ari den ezaugarritzea. Aldarrikapenari bideraturiko egun bat izan beharrean, desfaserako, eta seriotasunik gabeko jai erraldoi batean bilakatu da aipaturiko eguna. Federazioak hautaturiko arerioen perfil eskasak, hautaketak egiterako orduan izandako seriotasun faltak, ofizialtasunaren norabidean finkatu beharreko estrategia argi baten gabeziak, zein beste hainbat faktorek, egun hori desfaserako egun moduan ezaugarritzea eragin dute.

Desfaserako joera horrek, bengalak, suziriak, petardoak eta antzekoak egun horri lotzea ekarri du. (…) Gaur ere argi eta garbi esaten dugu BENGALAK ETA ISTILUAK kalte baino ez diotela egiten euskal selekzioaren ofizialtasunari, besteak beste, herritarren aldarrikapena estaliz, protagonismo zuzena istiluak eta irudi bortitzak hartzen dutelako.

Istiluen irudi beltz hori ekiditeko, gure ustetan errezetarik onena, ofizialtasuna lortze bidean, guztion aldetik, baino batik bat, Jaurlaritza eta Euskadiko futbol federazioaren aldetik egon daitekeen borondatea, zintzoa eta benetakoa izatea.

ESAITek ANTOLATUKO EKIMENAK

Aurten bi ekimen antolatu ditu abenduaren 28rako: Goizeko 12:00tan Pagasarri mendiko igoera, bertan euskal selekzioaren aldeko argazki koloretsua ateratzeko. Aurten ez da txosna ezta jaialdirik izango. Kirolaren praktika osasuntsuaren bitartez bideratu nahi dugu aldarrikapena.

Bigarrena, arratsaldeko 18:30ean, Areatzatik abiatuta, Ofizialtasunerantz Urrats+ lelopean antolatutako manifestazioa. Aipatu, aurreko puntuan aipatutakoarekin koherenteak izanik, alegia, istiluak ekiditearen bidean, ez dugu onartuko bengalaren erabilpenik. Herri aldarrikapena artikulatu ahal izateko, adin eta jatorri desberdinetako jendea bildu nahi dugu. Horregatik, bengala, suziri edo petardoen erabilerak soberan daudela azpimarratu nahi dugu.

2020ko EUROKOPA. SAN MAMES ETA ESPAINIAKO SELEKZIOA

Argi izan dugu beti, Euskal Herria espainoltzeko bidean, kirolak oso leku berezia izan eta egun duela eta zentzu horretan protagonismo zuzena hartzerik batera, erabili egiten dela. Espainiako txirrindularitza itzulia gure errepideetara ekartzea, Espainiako saskibaloia selekzioak Gasteizen jokatzeak edota urtero Euskal Herrian antolatzen diren hainbat modalitateko Espainiako txapelketa, horren adierazgarri baino ez dira. (…)