1 Formula: Dirua, ospea, emakume ederrak… abiaduraren erreinuan kodizia erregai

Atalak: Automobilismoa

Krisia? Zein krisi? lelodun pankarta zintzilikatu zuten iazko apirilean Bizi mugimendu altermundialistako kideek Ferrari etxearen Baionako saltokian. Barruan, Pacman ultra-aberats batek Lurra irudikatzen zuten pilulei jarraitzen zien luxuzko auto artean. Kanpoaldean, golf jokalariek eta jet-set zaleek xanpaina edaten zuten, enpresa italiarrak 2012an irabazi historikoak lortu zituela “ospatzeko”.

Ferrarik irabazi ponposoak lortu izana ganoraz ospatu beharra zegoen…

“Marka honetako serie modeloak 183.000 eta 320.000 euro artean saltzen direlarik, neurrigabetasunaren eta harrokeriazko kontsumoaren lasterketaren irudiak dira, planetaren oreka klimatiko eta ekologiko handiak lanjerrean ezarriz”, salatu zuen Bizi kolektiboak.

1 Formula denboraldia abiatzear denean, ekintza hura baliatu dugu milioika euro erretzen dituen auto lasterketen mundu bereziaz hitz egiten hasteko, Ferrari taldea ordezkari indartsuenetakoa den neurrian. Jot Down webguneko hiru erreportajerekin osatu dugu ibilbidea.

Bankua beti da garaile

2012an Ferrari etxearen salmentak %4,5 hazi baziren eta irabaziak ia %18, urtez urte %10 hazten dira F1 kudeatzen duen enpresaren irabaziak. Bankuak beti irabazten baitu, José Manuel Zapico kazetari adituak dioenez. Eta bankua, kasu honetan, Bernie Ecclestone da, Formula One Management (FOM) erakundeko presidente ohia, pasa den urtarrilean dimisioa aurkeztera beharturik izan zena, ustelkeria kasuak tarteko. Ustez, Gerhard Gribkowsky bankaria erosi zuen 33 milioi euroan.

Zerga-sistema onuragarriaz baliatzen diren hainbat konpainiak osatzen dute FOM. Negozioak lau adar ditu: Lasterketak jasotzeagatik zirkuituek emandako dirutza (40 milioi euroko kanona, besteren artean); telebista kateek emisio eskubideengatik ordaintzen dutena; pistetako publizitate estatikoagatik eta Sari Nagusien babesletzagatik poltsikoratzen dena; eta OPIentzako gotorleku diren Paddock Club eremuetako diru-sarrerak. 3.500-4.500 euroren truke, karrerak leku pribilegiatuetatik jarraitu ahal dira, boxetako eraikin gaineko terrazatik, xanpaina edan, kabiarra eta langostinoak jan eta negozio-gizon garrantzitsuekin tratuak ixten diren bitartean, Barbie zango-luzeen irriek goxatuta, 1 Formulari testosterona dario-eta alde guztietatik, 1 Formularena mundu nahikoa maskulinoa baita, badiren arren gustuko duten emakumezkoak, “uste baino gehiago”, Iera Aranburu eta Ane Lusarreta lankideek kontatu digutenez.

Dirua, ospea eta emakume-puskak

Ongi etorri Paddock Clubera. (Argazkia: www.f1aldia.com)

“1 Formula pastel erakargarria da. Dirua, ospea, nazioarteko bidaiak, xanpain garestiena, komisio mamitsuak, emakume-puskak, jet pribatuak, ehun metroko yateak eta alde guztietatik dir-dir egiten duten gauzak. Einsteinek zioen soilik unibertsoa eta giza ergelkeria direla bukaezinak. Abiaduraren erreinuari darion kodizia ere halakoxea da. Horregatik erakartzen du hainbeste euli, Samaniegoren fabuletan nola”. Zapicoren hitzak dira, Formula1 eta delitua artikulutik jasoak.

Negozioaren estolda-zulo finantzarioetan lardaskan aritu diren pertsonaia ugariren errepasoa egin du kazetariak, 2014ra arte beti “epizentroan” izan den Bernie Ecclestone abiapuntutzat hartuta. Tartean dira, adibidez: Ibrahim Abdo Maalik “printze nigeriarra” eta Arrows eskuderia jantzi zuen T-Minus edari energetikoa; Ricardo ‘El Cuchilla’ pilotuaren, Ensing eskuderiaren eta Medellingo narkotrafikatzaileen arteko istorioa; Larrouse eskuderia zikindu zuten zerga iruzur eta harribentura mafiosoak; eta Leyton House eskuderiako jabeek Japoniako zerga-sistemarekin izandako arazoak.

Dirua egiteko makina da 1 Formula. Dirua egiteko makina Ecclestone. 2010ean, bulegotik ateratzen ari zenean, bi lagunek jipoitu eta diru-zorroa eta Hublot markako ordularia lapurtu zizkioten. F1-aren babesle ofiziala zen Hublot. Bada, Ecclestonek, bere irudia baliatuko zuen publizitate-kanpaina sortzea proposatu zien biharamunean. Begi-ingurua ubelduta, ezpainak zartatua eta ondorengo esaldia: “Begira zer egiteko gai den jendea Hublot ordulari bat izatearren”.

Iragarkia originala denik behintzat ezin uka.

Apeta “ekologikoen” menpe

Asteburuan hasiko den denboraldiari dagokionez, ukitu “ekologikoa” emate aldera ikuskizuna “kaltetzen” duten hainbat konturi buruz idatzi du David Navarrok, onartzen duen arren “emozioak” gora egin dezakeela, autoen prestazioak parekatu egiten direlakoan. Ecclestonek esandakoa ekarri du gogora: “Fartsa erabat absurdua da”.

Bolidoen zarataz kexu da esaterako: “Erlamandoak egiten duen soinuak beldur handiagoa ematen du autoen 1.6 motorraren eztul inuzenteak baino. Marmar mekanikoa besterik ez da, urteetan hainbesteko zirrara eragin digun 1F-ren itzelezko soinuarekin alderatuta”.

Kexu da, halaber, autoek gehienera ere ehun kilo erregai kontsumitu dezaketelako lasterketa bakoitzean, soilik 1F modernoak “berde ekologiko” mozorroa jantzi nahi duelako. “Astakeria ikaragarria da, kontuan hartzen badugu lasterketa batean kontsumitzen den erregai kopurua huskeria dela azpiegitura mugitzeak dakarrenarekin alderatuta. Piloturik onenak mugen azpitik gidatzera beharturik dauden bitartean, kamioilari dabiltzan hooligan gizenkoteek FIAren beldur izan gabe zapaldu dezakete azeleragailua”, dio harro antzean. “Gainera, Singapurreko gaueko Sari Nagusia argiztatzeko, baliabide ez berriztagarri gehiago erabiltzen da denboraldi osoan autoek xahutzen duten erregai baino”. Batak ez du bestea kentzen, ordea…

“Motorrean eta erregai kontsumoan murrizketa irrigarriak egitea ez da mundu berdeago bateranzko aurrerapausoak emateko modua; aitzitik, ERS sistemaz baliatzea positiboa da”, iritzi dio kazetariak.

Taldeek diseinu geroz eta “esperpentikoagoak” aurkezten dituzte, araudiaren baldintza berrietara egokitzeko. Ferrarien “hartz inurrijale muturra” da horren isla. (Argazkia: f1photos.org)

Bestalde, autoak geroz eta itsusiagoak direla uste du. “Hamarkada ugari egin behar da atzera F1 egiazki ederrak aurkitzeko. Aerodinamika berehala gailendu zitzaion estetikari. Autoen itxura hainbeste aldatu da, nekez identifikatuko ditugula pertsonak garraiatzeko ibilgailuekin. Taldeek diseinu geroz eta esperpentikoagoak aurkezten dituzte, araudiaren baldintza berrietara egokitzeko. Ferrarien “hartz inurrijale muturra” da horren isla, baita aleroi eta difusore berriak ere”.

Sailkapen nagusia, irekiago?

Autoen gutxieneko pisu muga igo (642 kilotik 690era) eta gurpilen konposatuak aldatu egin dira. “Autoak geldoagoak izango dira orain, itzuliko segundoa galduko dute gutxi gorabehera”, dio kazetariak.

Aldatu egin da, era berean, lasterketen puntuazio-sistema: azken lasterketak bikoitza balio du, emozioari luzeago eustearren.

Zerrendatutako gauza guztiek sailkapen nagusia irekiago utz dezaketela uste du Navarrok, iaz baino irekiago bai behintzat, Sebastian Vettelek alde izugarri handia lortu baitzuen, emozio gose ziren zaleen zoritxarrerako.

Ikuskizuna hastear da… egin beza bor-bor xanpainak!