Dopina: agerikoak eta (apropos) ezkutuan geratzen dena

Atalak: Dopina

Lance Armstrong estatubatuarra, prentsaurreko batean (Argazkia: Paul Coster)

Dopinaren inguruko galdera-erantzun mamitsuak jaso ditu Guillermo Ortiz idazle eta kazetariak Jot Down webgunean, France 2 telebista kateak egindako erreportajea abiapuntu, ziklismoa ardatz hartuta.

Laburtuta ekarri ditugu hona:

Irabazi al daitezke Frantziako edota Espainiako itzuliak erabat garbi lehiatuz?

Bai, baldin eta gainerako txirrindularietatik inor ere dopatzen ez bada.

Harrapatzen ez badituzte, dopatzen ez direlako izango da…

Dopin kasuak detektatzeko bitartekoak heltzen diren lekuraino heltzen dira. Atleta batek ezin dezake positiborik eman debekaturik dagoen baina detektatu ezin daitekeen substantzia bat baliatzeagatik. (…) Espainiako Osasunaren Babeserako Agentziaren mezua latza da: “Iruzurgileak urte bat edo bi aurrerago doaz. Ezinezkoa da haiek harrapatzea”. Kontrolak berandu heltzen dira, batez ere iruzurrak askoz ere diru eta teknologia gehiago mugitzen duelako bijilantziak baino. Arraroa da inor harrapatzea. Pasa den urtean Astana taldeko lau ziklista harrapatzea, baldarkeria edo gehiegikeriaren isla izan zen.

Eta pasaporte biologikoa?

[Pasaporte biologikoan balio irregularrak azaltzeko] leporaino joan beharra daukazu, 1990eko hamarkada eroan bezala. [Dopatuta ere], kontu apur batekin, ez zenuke arazorik izan behar pasaporte biologiko egokia aurkezteko.

Horrek ez du esan nahi pasaporteak ezertarako balio ez duenik: iruzurgile konpultsiboak detektatzeko tresna izugarri ona da. Moderatuek lasai jarrai dezakete. Dena den, gutxienez, inpunitate edo “guztia libre” sentipena desagertu egin da.

(…)

Gauza bat argi utzi behar da: zu edo ni Lance Armstrongek erabilitako substantzia berarekin dopatuko bagina, ez genituzke zazpi Tour irabaziko. Dopatzeak ez du ezertarako balio atzean lan eskerga ez baldin badago. %5-%10eko gehigarri hori ematen du, baina gainerakoa zuk izan behar duzu.

Zergatik ausartzen da hainbeste jende frogarik izan gabe akusatzen?

“Frogarik gabe” kontzeptua tranpatia dela uste dut. Zer da froga bat? Dopinaren aurkako kontrol batean detektatutako positiboa? Sarri ezinezkoa da hori. Pasaporte biologikoan irregulartasunak? Tarteak zabalegiak dira eta bariazio txikienek ia ez dute arretarik pizten. (…) Konfesioa geratzen da. Kontua da berandu heltzen dela beti.

[US Postal, Telekom, Carrera, Rabobank, CSC…] Lasterketak dominatzen zituztenean, lortutako emaitzen inguruko susmoak azaleratzen zirenean, erantzuna bera zen beti: “Frogarik gabe akusatzen ari zarete”. Hori, baina, ez da guztiz egia, bai baitago froga bat, laborategiko edozein analisiren pare dagoena: errendimendua.

Azken urteotako hobekuntza teknikoek ez al dute errendimendu hobeagoa justifikatzen?

Aurrerapen teknikoak edo prestakuntzan egin diren hobekuntzak aintzat hartuta ere, ez dago ebidentzia argirik 2011n lasterketa txikienetan ere 100 aurrenekoetan sailkatzen ez zen txirrindularia bat batean Tourra bi bider irabaztera nola heldu den azal dezakeenik. Azalpenak beste nonbait bilatu behar dira. Legezkoa izan daiteke… baina kontua ez da etapak amaitutakoan arrabolean aritzea.

Eta txirrinduetako motorrak?

Akusazioak lekuz kanpokoak iruditzen zaizkit.

Dopinak ba al du zerikusirik txirrindulariek adinean aurrerago doazela lehiatzen jarraitzearekin?

Ez dakit.

Dopina ziklismoaren arazoa al da soilik?

Ez, atletismoa askoz ere okerrago dago.

Badakigu substantzia batzuei esker bizkorrago eta luzeagoz korrika egin daitekeela, eta futbol, saskibaloi edota tenis partida baten amaierara freskoago hel zaitezkeela.

Hedabideek zergatik ez dituzte kasu gehiago azaleratzen, zergatik ez dute kirol horiei buruz hitz egiten?

Antoine Vayerrek (Le Monde) egiten du. David Walshek (The Sunday Times) egin du (…) Legeaz gaindiko industria handi bat tartean dagoenean, badakizu mehatxu eta ezbeharrak izango dituzula. Guztia zertarako, eta funtsezkoa den lekuko batek esateko guztia asmatu duzula eta azkenean espetxera zu joateko edota isun ikaragarri handia jasotzeko. Ez du merezi.

Ba al du zerikusirik hedabideek gezur handi horri probetxu ateratzearekin?

Ez du laguntzen. Laguntzen ez duen bezala kirol gehienen kasuan dopinaren aurkako neurriei dagozkien eskumenak lehiaketen antolatzaileek de facto kontrolatzea. Idoloak nahi dituzte haiek, ez eskandaluak. Niri gertatu izan zait. Egun batean Chiappucciri buruz idaztea bururatzen zait, nerabe nintzenean berarekin bizi izandakoaz, “bertsio ofiziala”. Nola idatzi dezaket horri buruz Conconi, Ferrari, Cecchini edo Fuentes aipatu gabe? (…) Espainiar kirolaren urrezko aroak jende askori eman dio lana, gaur egun britainiar kirola egiten ari den moduan. Olatuaren aurka borrokatzea zaila da, hobe da korronteari segi eta begiak ixtea.

*****************************************

Ezin esan dezaket artikuluarekin erabat ados nagoenik, besteren artean, ematen dituen datu batzuk (Tourra osatzeko beharrezko denboraren edo dopinak ematen duen plusaren ingurukoak) edo “frogarik gabeko” auziari buruzko pasarte batzuk nahasgarriak iruditzen zaizkidalako, baina zer pentsatu ematen dute bederen, lehen baieztapen horrek eta azken galdera-erantzunek bereziki…