Indarkeria futbolean: Zelaian gertatzen dena zelaian geratzen al da?

Atalak: Futbola, Gizartea

Gogoan izango dituzue duela astebete baino zertxobait gehiago Mallorcako futbol zelai batean gertatutakoa, 12-13 urteko jokalarien gurasoak elkar joka hasi zirenekoa. Bada, borrokan parte hartu zuen 42 urteko aita batek Antena 3 telebista kateko Espejo Público saioan hitz egin du: “Ez naiz egindakoaz damu. Berriro egingo nuke”, adierazi du. Bere semeak –ikusleen artean zegoenak– ere parte hartu zuen borrokan. “Semeak, ni ukitzen banaute… Horrela hezi dugu. Kristoren potroak dauzka”. Gizonak azaldu du emakume bat jotzen ari zirelako hasi zela bera ere borrokan: “Borrokan sartzeaz nola damutuko naiz ba, emakume bat eta ume bat jotzen ari baldin baziren?”. Eta, amaitzeko, abisua: “Nire hiruzpalau lagunek sekulako gogoa dute hara joan eta…”.

Katalunian, gazteen mailako futbol partidan, jokalarien eta ikusleen artean liskarrak izan dira asteburuan / RTVA

Asteleheneko saioan elkarrizketatu dute aita hori. Bezperan, irudi hauek ikusi genituen sare sozialetan. Katalunian gertatu da, gazteen mailako mutilen futbol partida batean. Arbitroak kanporatu egin zuen jokalari bat; aldageletara zihoanean builaka ari zitzaizkion zaletuei oldartu zitzaien, eta jokalari eta ikusleen artean liskarra hasi zen.

Nire arrakastarako oztopo zara

“Gizonezkoak elkar ostiatzen, umeak tartean eta emakumeak bakea jarri nahian. Eszenak gizartearen koadro hiperrealista baten antz handiegia du, futboleko borroka bat dela esateko; baina futbol zelai batean gertatu da”, dio Playground aldizkariko kazetari Ignacio Patok, Mallorcako borrokaren harira. “Agian, ostia horiek, borroka geratzeko erreguak, ez dira gizartearen ezaugarri bat gehiago baino. Oldarkorra. Lehiakorra. Matxista”.

“Umetan futbolean jokatzeko izena ematen duzu; izugarri ondo pasatzen duzu beste umeekin (…) Institutura joango zara gero. Futbolean jokatzen jarraitzen duzu, baina ez duzu hain ongi pasatzen. Entrenatzaileak esaten dizu bizitza honetan guztia esfortzuarekin lortzen dela; eta zuk, zeure pikortekin, jendea ezagutzeko gogoz, galdetzen diozu zeure buruari ez al duzun nahikoa esfortzu egiten selektibitatera nota ona eramateko. Nahiz eta oraindik ez duzun meritokrazia hitza ezagutzen, errealitateaz jabetzen zara. Hegalean korrika zoazela beste taldeko aita bati entzuten diozu: ‘Gogor sartu horri, ez zaitez neskatila (jatorrizkoan nenaza) izan!'”.

“Oztopoa baitzara bere semaren arrakastarako. Baloiaz ari garenean, bakarra dagoelako. Biharko egunean, lan-elkarrizketan, lanpostu bakarra dagoelako. Deskubritzen duzu bizitzan ez dagoela berdinketa askorik (…) Batzuetan, gurasoak elkar joka hasten dira. Kode beraren menpe eta espazio berean ari diren pertsona helduak dira. Borroka egiten dute batari galtzea eta parekoari irabaztea ahalbidetu diezaiokeen erabakiagatik. Curriculuma bidaltzea bezala”.

“Edo irain arrazistak. Guztiok baitakigu soilik futbolean gertatzen direla halakoak”, dio ironiaz kazetariak. “Edo matxistak, edo homofoboak, guztiok baitakigu gure gizartea ez dela halakoa”.

“Futbolean ez da gizartetik at dagoen linboan jokatzen. Bi ateen inguruan gertatzen den guztiak egunerokoan ditugun harremanen kopia da, inposatzen dizkiguten eta bultzatzen ditugunena”.

Arrazoia baino, aitzakia

Ziurrenik hala da, futbolean gertatzen direnak gizartearen isla besterik ez dira. Baina, testuaren egileak dioen bezala, futbolean gertatzen dira, gizonezkoen partidetan, gizonezkoen artean ia beti. Ados, futbola ez da indarkeriarako arrazoia, indarkeria erabiltzeko aitzakia baizik. Baina, horrelako kasuak futbolean hain sarri gertatzeak ematen du zer pentsatua…

Duela bi asteko Athletic-Real Madril futbol partidaren ondorengoek ere eman digute zer pentsatu. Norgehiagoka beroa izan zen, irain eta kolpe dezentekoa. Amaitzean, talde bietako jokalariek adierazpen berdintsuak egin zituzten: “Zelaian gertatutakoa zelaian geratzen da. Futbola da hau”. Ez dut aingerutxo azkar-usteko baten rola jokatu nahi (galtzaile txarra bainaiz ni ere), baina halako baieztapenak labainkor samarrak direla iruditzen zait, gezurra baita zelaian gertatutakoa zelaian geratzen dela, kontuan hartuta zenbat jendek (umeak asko) ikusten dituen irudiok, bai zuzenean, bai telebista bidez. Goi-mailako futbolariak eredu dira askorentzat, eta halako mezuak zabaltzea… Futbola dela? Ados. Baina horrela beharko luke? Ez dakit ba.