Uzt12 0

Apustu etxeak: zure idoloak kamisetan darama auzoa kolonizatu duen enpresaren logoa

Alavesek fitxatu berri duen Jonathan Rodríguez, eta Bilbao Basketeko Alex Mumbrú. Apustu etxeen izenak ageri dira bi kamisetetan.

Italiatik heldu da gaiari heltzeko aitzakia eman digun berria: Gobernuak debekatu egingo ditu apustu etxeen iragarkiak, baita enpresa horiek futbol taldeak babestea ere.

Dekretua, ezusterik ezean, 2019ko urtarrilaren 1ean sartuko da indarrean, ludopatia borrokatzeko helburuarekin. Apustu etxeen iragarkirik ez dute emango hedabideek, ezta gainerako plataformek ere; halaber, kirol taldeen babesle izateari utziko diote. Duela astebete izan genuen debekuaren berri. Egun berean, Alaves futbol taldeak iragarri zuen BetWay apustu etxe ingelesa izango dela klubaren babesle nagusia. Eta gaur, artikulua publikatzear genuela, beste albiste hau irakurri dugu Uztarrian: Azpeitian irekitzekoak diren apustu etxearen aurkako elkarretaratzea deitu du Elkar-ekinek uztailaren 26rako.

“Duintasunaren dekretua” deitu dio Italiako Gobernuak. “[Jokoaren industria] handiegia bilakatu da, herritarren osasunaren eta duintasunaren lepotik”, adierazi du Luigi di Maio diputatuen ganberako presidenteordeak. Apustuak “familiak hondoratzen” ari direla dio, eta horrek eragina duela osasun publikoaren aurrekontuetan. Azken datuen arabera, 2017an 400.000 italiarrek izan zituzten “arazoak” apustuekin, duela hamar urte baino lau bider gehiagok.

Dekretuarekin kritikoen agertu direnetakoak futbol taldeak dira. Ez da harritzekoa, kontuan hartzen badugu lehen mailako –A Ligako– taldeen erdia baino gehiago babesten dituztela apustu etxeek. A Ligak oharra plazaratu du, dekretuak “izugarri kezkatzen” duela azalduz, italiar taldeak desabantaila-egoeran jarriko dituelako, apustu etxeekin babesletza akordioak sinatzen jarraituko duten Europako gainerako klubekin alderatuta. Ligak 700 milioi euro galduko dituela aurreikusi du.

BetWay eta Alaves, Kirolbet eta Baskonia, RETAbet eta Bilbao Basket…

Italiako Gobernuak norabide berean egiteko eskatu dio Europar Batasunari. Oker gabiltza agian, baina gaur egungo panorama ikusita, nekez helduko diote zenbaitzuk enbidoari. Ez daukagu adibide bila urrutira joan beharrik…

Esan dugu Alavesek akordioa sinatu duela BetWay ingelesarekin, zeinak basten dituen Espainiako lehen mailan ari diren Leganes eta Levante taldeak ere, besteren artean. Ez dira bakarrak, ezta gutxiago ere. 2017-18 denboraldian, Santander Ligan jokatu zuten 20 taldeetatik, 15ek apustu etxeak zituzten babesleen artean. Lautik hiruk. Tartean Alaves berak, Athleticek, Realak eta Eibarrek, KirolBet euskal enpresaren eskutik, zeinak babesten dituen baita Osasuna eta Baskonia saskibaloi taldea ere.

[Eguneraketa/zuzenketa, 2018-08-01: Haserrea sarean Athleticek eta Eibarrek babesle ofizial apustu etxe bat –Bet365– izendatu ostean]

RETAbet Bilbao Basket ere behar da aipatu, saskibaloia orohar, Euroligaren babesle nagusia izan den Betfair erreferentzia nagusitzat hartuta. Gurean hamaika adibide gehiago ditugu: Codere eta pilota, Kirolbet eta estropadak, Kirolbet eta ziklismoa…

Apustuak egiteko Kirolbet enpresaren karpak, Kontxako estropadetan / Kirolbet

Londres, Madril, Gasteiz, Azpeitia…

Horregatik diogu Italiako Gobernuak emango duen urratsa nekez imajina dezakegula, oraingoz bederen, Europako gainerako herrialdeetan, ez behintzat Espainiako Estatuan. Litekeena da, halere, eztabaida piztea apustu etxeen inguruko araudiaz, adikzioaren hariari tiraka; edota orohar joko-areto fisikoek (ez soilik kirol apustuek) auzo batzuetan izan duten hazkundearen inguruan, Gasteizen, Judimendiko gazteek Auzoan jokoz kanpo. Joko aretoen hainbat argipen liburuxkan bildu dituzten ondorioen ildotik.

Azpeitian ere herritar talde batek kezka azaldu du irekiko duten apustu-areto baten inguruan. “Dirua azkar eta asko irabaztearen ameskeria saltzen dute, jakitun herritar asko behar larrian aurkitzen direla; baina apustu etxeetan irabazleak eta galtzaileak berdinak izaten dira azkenean”, dio Elkar-ekin ekimenak plazaratutako oharrak. “Etxe horien atzean dauden enpresariak sekulako dirutzak egiten ari dira auzo langileetan, jendeak bere behar ekonomikoei erantzuteko apustuaren aukera egiten duelako, askotan. Apustu etxe horien ondorioz, hainbat familia are egoera larriagoan gelditzen dira, aurrez zaila zuten egoera ekonomikoak itota (…) Bestalde, era horretako jardueren ondorio diren mendekotasun psikologiko eta ludopatia kasuetan ere egin nahi genuke azpimarra. Ludopatia kasuak gorantz doaz, bereziki gazteen artean. Jakitun gara apustuaren ohitura aurrez ere errotua dagoela gure herrian, baina horrelako lokal bat publikoari horrela irekitzea alarma guztiak pizteko modukoa iruditzen zaigu”. Hori dela-eta, apustu etxeen aurkako jarrera erakusteko, elkarretaratzea egingo dute uztailaren 26an Balentina Agirre plazan, 19:00etan. [Eguneraketa: Elkarretaratzearen kronika]

Madrilen ere sortu dute ezinegona, Alfredo Pascual kazetariak kontatu duen moduan El Confidencial agerkarian: Las salas de juego exprimen los barrios pobres de Madrid: crecen un 140% desde 2014 (Joko aretoek Madrilgo auzo pobreak zukutzen dituzte: 2014tik %140 egin dute gora). Edo Sara Plazak El Salto-n: Madrid, territorio de apuestas (Madril, apustuen lurraldea).

Fenomenoa ez da berria: El juego es el único negocio que prospera en los barrios pobres de Madrid y Londres (Jokoa da Madrilgo eta Londreseko auzo txiroetan gorantz egin duen negozio bakarra. La Vanguardia, 2012)

Joko-aretoen inguruko argitalpen bat prestatu dute Judimendiko gazteek. (Argazkia: M. Buruaga)

Bien bitartean, kirol emankizunetan irrati eta telebista kateek normaltasunez tartekatuko dituzte apustu etxeen iragarkiak. Eta normaltasunez txertatuko dira euren logoak kirol taldeen kamisetetan edota futbol zelaietako paneletan. Normaltasunez ageri diren bezala, menpekotasuna sor dezakeen substantzia bat aipatzearren, alkoholdun edarien gaineko afixak, garagardo-enpresenak bereziki. Gogora ekarri behar da, halaber, tabako-enpresek auto eta moto lasterketekin izan duten lotura… Haien iragarkiak debekatu zituzten arte.

Arreta-fokoa, gazteengan

Duela 10-15 urte, moto gidari batzuek uko egin zioten zigarro markak iragartzeari, adinez txikikoak erretzera bultzatzen ari zirelakoan. Zentzu horretan, Tabakismoa Prebenitzeko Espainiako Batzordeko buru Rodrigo Córdobak azaldu zuen 1 Formulak “eragin handia” duela ume eta gazteengan, eta tabako marken logoak autoetan-eta txertatzeak eragin handiagoa zuela telebistan 50 iragarki emateak baino.

Gazteak dira, hain justu, kirol apustuek saldoan harrapatu dituztenak, eta adituak bat datoz esatean arreta berezia jarri behar dela eurengan. Zer egin? Hori beste kontu bat da… Internet bidez egiten diren apustuak, Estatuko apustu eta loteriak, apustu-sare klandestinoak, joko-areto funtzioa eta taberna uztartzen dituzten establezimenduak… bada auziari nondik heldu.

> @Hugo_Saez erabiltzailearen hari mamitsua Twitterren, apustu-etxe eta online-jokoari buruz:

1) Las casas de apuestas y el juego online están en todas partes últimamente. Durante el mundial han protagonizado la mayoría de los anuncios en internet, radio y televisión.

¿A qué se debe su éxito? ¿Cuánto dinero ganan? ¿Cómo consiguen atraer a tanta gente?

👇 Hilo 👇 pic.twitter.com/6xqePoBEqY

— Hugo Sáez (@Hugo_saez) July 16, 2018