Zergatik uko egin Joko Olinpikoak antolatzeari?

Atalak: Ekonomia, Kirola

Joko Olinpikoen aurkako elkarretaratzea Kanadako Toronto hirian. (Artxiboko argazkia: Toronto Media Co-op)

Torontok uko egin dio 2024ko Joko Olinpikoetarako hautagaitza aurkezteari. “Ez dut uste herritarren dirua erabiltzeko modu inteligenteena denik; gaur gaurkoz artxibatu egin beharra dago”, adierazi du Rob Ford alkateak.

“Agian, aurrerago, gure hiria munduaren aurrean erakusteko ideia ona litzateke hautagaitza olinpikoa baliatzea, baina orain ez da momentua”, gehitu du alkateorde Norma Kellyk. “Badira lehentasun handiagoa duten kontuak, uholde eta izotz ekaitzen kalteei aurre egin beharra, esaterako”.

Ernst and Young finantza erakundeak landutako txosten ekonomikoaren (pdf) arabera, lizitazio prozesuak 50-60 milioi dolarreko kostua izango luke, eta Joko Olinpikoak antolatzeak 3,3-6,9 bilioi dolar gehiagokoa.

Aldarrikapenak, isilaraziak

Lauren Strapagiel kazetariak, Torontok 2024ko Jokoei zergatik uko egin beharko liekeen azaldu zuen Canada.com webgunean, alkateak erabakiaren berri eman baino bizpahiru egun lehenago. Ekonomiarena adar bat baino ez da.

Onartzen du epe motzean turismoari mesede egin diezaiokeela, azpiegiturak modernizatzen lagun dezakeela, eta “prestigioa” ematen duela . “Baina, era berean, zorrak handitu ditzake, buruko mina eragin eta azpijoko politikoei bide eman”.

Kazetariak dioenez, oso litekeena da antolaketa kostuak 6,9 bilioi dolarrak aise gainditzea, aurreko edizioek erakusten duten moduan. Datu bitxia eman du: Montrealek pasa den azaroan kitatu zuen 1976ko Jokoak jaso zituen estadio olinpikoak pilatutako zorra (1,5 bilioi dolar).

2015. urtean Panamerikar Jokoak jasoko ditu Torontok. Bada esaten zuenik azpiegiturak Joko Olinpikoetarako ere baliagarri izango zirela, baina Ernst and Young-ek egindako ikerketak bestelakoa erakusten du, eraikinak elkarren artean urrunegi daudelako, adibidez. Kostuak biderkatu egingo lirateke, beraz.

Turismoari dagokionez, bi gauza hartu behar dira aintzat. Batetik, Jokoek irauten duten bitartean turismoak gora egin dezake, baita ondorengo hilabeteetan ere. Epe luzera, ordea, beheranzko joera hartzen du, 2010eko Neguko Joko Olinpikoez geroztik Vancouver hiriko turismo-datuek erakusten dutenez. Halaber, jende askok uko egiten dio Jokoek irauten duten bitartean herrialde horretara bidaiatzeari, anabasari beldur, pasa den urtean Londresen kasuan gertatu bezala.

COI Nazioarteko Olinpiar Batzordeak muga handiak inposatzen dituela gaineratu du Canada.com-eko kazetariak, ez soilik azpiegituren tamainari dagokionez, baita gizarte mugimenduen adierazpen eskubidea murrizten duelako, manifestazio eta propaganda politiko-erlijiosoak debekatzen dituen heinean. 2010ean, esaterako, Neguko Jokoekin loturarik ez zuten panfleto, kartel era graffitiak debekatu zituen Vancouverrek. Zentzu horretan, Sochiko Neguko Jokoen ingurumarian, propaganda homosexualaren kontra Errusiako Gobernuak onartutako “lege baztertzaileen” aurrean COIk erakutsi duen jarrera epela salatu du kazetariak.

Gozoki oso tentagarriak dira Joko Olinpikoak, gainerako kirol ekitaldi ponposoen gisara, herrialde anfitrioiaren egoa –eta hainbat enpresari-politikariren patrikak– puzten dutenak. Baina denboran iraun dezaketen orbanak azaltzen dira apur bat miazkatuz gero. Zorionez, orbanak geroz eta sarriago azaleratzen dituzte orain gutxi arte ezkutuan gordetzen zituzten agintari eta enparauek. Zoritxarrez, haien handikeria apur bat apaltzea lortu duena krisia izan da.