Dopina Espainian, bekatuak isilarazi eta damutuak zigortzen dituzten lurraldean

Atalak: Dopina, Kirola, Osasuna

Artikulu mamitsua plazaratu du Guillermo Ortizek Jot Down webgunean: El dopaje en España: una historia de amor y muerte (Dopina Espainian, maitasun eta herio historia). Galdera ugari egiten du; erantzuten ditu batzuk, airean utzi besteak.

Dopinaz eta hark eragindako kalteez ari da artikulua. Hainbat adituren hitzak bildu ditu Ortizek, eta haietako batzuk ekarri ditugu hona, adar guztiei heltzen dietelakoan. Interesa baduzue, erreportajea osorik irakurtzea gomendatzen dizuet, eta agertzen diren loturetan saltseatzea.

ARRISKUAREN KONTZIENTZIARIK EZ

“Anabolizatzaileek depresioa eragin dezakete, eta askok kokainarekin eta Prozac-arekin egiten diote aurre”.

Sergio (Ciclismo 2005 agerkariko kazetaria): “Italian [substantzia edota sendagai legalen] ondorioak serio hartzen dituzte kirolariek. Espainian ez”.

Guillermo Ortiz (Jot Down): “Neurri batean egia da hori, nahiz eta herrialde horretako lehen ministroa [Berlusconi] gai den esateko dopina ezkerraren asmakizuna dela. (…) Egia al da espainiar kirolariak ez direla dopinaren arriskuen jabe? Puerto Operazioak hori pentsatzera garamatza”.

Carlos Arribas (El País): “Ez dago arriskuaren kontzientziarik, gazteak direlako eta gazte orok pentsatzen duelako hilezkorra dela”.

G. Ortiz: “Agian, kirolari espainiarrak ez dira ondorioen beldur, ondoriorik ikusten ez dutelako”.

Jose Andres Ezquerro (As): “Espainian ez da ezagutzen osasun arazo serioek kolpatutako kirolari ohien kasurik. Ez dakigu ezer. Inork ez du hitz egiten droga sozial deitutakoen adikziotik harago doazen kontuez”.

G. Ortiz: “Orratzak orratzari dei. Adikzio kasu asko dago kirolari ohien artean. Heriotza edo suizidio batzuen eragile izan da, eta ez soilik txirrindulari edo futbolarien artean”.

C. Arribas: “Anabolizatzaileek depresioa eragin dezakete, eta askok kokainarekin eta Prozac-arekin egiten diote aurre, bigarren hori dopina antolatzen duten medikuek eurek errezetaturik. (…) 90. eta 2000. hamarkadetan ohikoak ziren hemokromatosis kasuak, odolean burdin gehiegi izatea, etengabeko transfusioen ondorioz. Lehenago ere, 60. eta 70. hamarkadetan ohikoa zen kirolariek hepatitisa izatea, xiringak partekatzeagatik”.

E. Gómez Bastida, V. Ley eta J. Muñoz Guerra (Dopinaren aurkako agentzia –orain AEPSAD–): “Substantzia ugari heltzen da zuzenean merkatu beltzetik kirolarien edo haien ingurukoen eskuetara, laborategietan probatuak izan gabe; AICAR substantzia endogenoa adibidez, zeina oso kantzerigenoa den”.

[Dopin genetikoaz ari gara AICAR substantziari buruz mintzatzean. Ariketa fisikoak metabolismoan dituen efektuak imitatzen ditu, organismoa engainatzen du sinetsaraziz ariketa fisikoa egiten ari dela, alegia, sofatik altxa gabe kirola egin dezakegu, eta atseden orduetan “entrenatzen” jarraitu.]

“Benetako arazoa amateur mailan dago, piramidearen azpian dagoen eta apenas kontrola dezakegun esparruan”. (Argazkia: Metropoli.com)

Muñoz Guerra: “Arazoa ez dago kirol profesionalean, mediku on eta kontrol zorrotzak dituen heinean. Benetako arazoa amateur mailan dago, piramidearen azpian dagoen eta apenas kontrola dezakegun esparruan. (…) Hazkunde hormonek eta haien deribatuek, esaterako, merkatu klandestino zabala daukate”.

V. Ley: “Amateur adineko haurrak dituzten gurasoek gauzak kontatzen dizkigute, aitorpen anonimoak egin, hau edo hura ikertzeko eskatu… Baina ez da erraza jakitea filtrazio horietako zeintzuk diren interesatuak eta zeintzuk ez”.

G. Ortiz: “Gehiegikeriak ekiditeko UCIk ‘pasaporte biologikoa’ ezarri zuen duela urte batzuk. AEPSADek dio monitorizatze-erraminta ona dela, baina iruzurren aurka ez duela nahi bezain zorrotz borrokatzen. (…) ‘Baina’ guztiak aintzat hartuta ere, neurri batean txirrindularitza profesionalaren irudia garbitzeko baliagarria izan da. Orduan, zergatik ez da beste kiroletan ezarri? (…) 2012an lehiaz kanpoko 63 odol analisi egin ziren tenisean, eta 5.218 txirrindularitzan, kirolari profesionalen kopurua paretsua izan arren, eta txirrindulariek lehia-egun gehiago dituzten arren”.

DOPINA FUTBOLEAN

Eufemiano Fuentes (Puerto operazioan nahastutako mediku ezaguna): “Diziplina guztietako goi mailako kirolariekin lan egin dut, tenislari eta futbolariekin tartean”.

G. Ortiz: “Stephane Manard Le Monde egunkariko kazetari frantziarrak Fuentes elkarrizketatu zuen 2006an. Artikuluan zioen futbolarekin zeukan harremana baieztatzeaz gain, mediku espainiarrak Real Madril eta  Bartzelona aipatu zituela, lehen eta bigarren mailako beste talde batzuekin batera”.

Javier Tebas (Futbol Federazioko presidentea): “Futbolean dopina ez da arazo larria. Ez da izango ‘Armstrong auzia’ bezalakorik. Baina dopina egon badagoela ez onartzea absurdua litzateke. Dirua dagoen leku guztietan daude azeriak. Hori bai, iruzurraren aurkako borrokaren ikur bihurtu gara (…) Iraganean jokalari batzuek zentramina kontsumitzen zuten, baina ez zuten iruzurtzat hartzen, baloreak zirenak zirelako. Esklabotza gaur egungo baloreen arabera epaitzen badugu, nazka emango digu, baina XVI. mendean gauza normala zen”.

“Zaila da dopinaz edo amarruez hitz egingo digun jendea aurkitzea. Inork ez du salatzaile izan nahi. Futbol partida batean iruzur egitea banku bat lapurtzea bezain delitu larria da”.

DAMUTUAK, BEHARREZKO

Manzano, Landis eta Sinkewitz. ‘Damutuaren’ figura ezinbestekoa dela dio hainbat adituk, isilpean dagoena azaleratzen duten heinean.

Sergio: “[Damutuak] funtsezkoak dira. Kontuan izan lege eta zigor propioak dituen elkarte sekretu bati buruz hitz egiten ari garela, eta aurkako ahotsek gure ezagutza handitzen dutela. Gehiago ikasi dugu Manzano, Landis, Frei eta Sinkewitzekin, Muñoz Merino, UCI, WADA edo Izpiritu Santuarekin baino”.

G. Ortiz: “Damutuak desberdin tratatzen dira Espainian eta, esaterako, Britainia Handian. David Millarrek dopatu izana publikoki onartu zuenean heroi nazional bilakatu zen ia”.

G. Bastida: “Lanik gabe geratzeaz gain, umiliatu egiten dituzte, zanpatu, dena galtzen dute. Inork ez du salatzaile izan nahi horrela amaituko badu”.

C. Arribas: “Auzi kulturala da agian. Espainia tradizio katolikoko herrialdea da, aitorpen publikoa oso txarto ikusia dago, desohorea balitz bezala”.

J. Muñoz: “Isiltasunaren legea dago indarrean, eta ezin dira hortik irten. (…) Soilik Virginia Berasategi triatleta euskaldunak aitortu digu dopatu egin zela. Makilada ugari jaso ditu alde guztietatik: prentsak, kirolariek… Isilik mantendu eta guztia jazarpen baten fruitu zela esan izan balu, handikiro erretiratuko litzateke”.

G. Ortiz: “Guardia Zibilek ‘gameluak’ harrapatzen dituzte, baina produktuak nori zuzendurik dauden sarri ez da jakiten”.

LEHEN BAINO DOPIN GUTXIAGO?

G. Ortiz: “Gaur egun dopin gehiago ala gutxiago dagoen ez dakigu. Argi dagoena da positibo gutxiago daudela”.

J.A.  Ezquerro: “Ez da deus aldatuko bigarren geratu den kirolari batek esan arte: ‘Aizue, lehenengoa lepo zihoan eta ez zuen irabaztea merezi’ (…) Tropelean ohikoak dira irribarre bihurriak eta honelako komentarioak: ‘Nola dabilen hura, estralurtarra dirudi!’, baina sekula ez da zuzenean inor akusatzen”.

J. Muñoz: “Mediku batek lauzpabost kirolarirekin lan egiten badu, eta desberdin kobratzen badie, esan nahi du ematen diena desberdina dela? Esan nahi du, baldintza berdinetan, nork irabaziko duen berak erabakitzen duela?”

G. Ortiz: “Legea eskuetan, Espainian dopina ez da soilik iruzurra, baita delitua ere. Jazarri behar dira bai trafikantea, bai medikua baita kirolaria ere. Benetan jazartzen dira, ala kokaina trafikoa kontrolatzen den moduan kontrolatzera mugatzen gara? Hori da zaleek egiten duten galdera nagusia eta, ohartuko zineten moduan, oso konplexua dena. Carlo Petrini futbolariak bota zuena bezalakoa. Hortxe darrai, airean hegan”:

Nik jokatzen nuenean, urtean 40-45 partida jokatzen genituen eta gure erritmoa Fiat 500 batena zen. Gaur egun, gazte askok 60-70 partida jokatzen dituzte Formula 1eko Ferrari baten erritmoan. Nola eutsi diezaiokete? Ez, esaidazu zuk. Nola egiten dute? Hiru egunetik behin jokatzen dute. Eta ez gara desberdinak. Fisikoki ni bezalakoak dira. Ez dituzte bi bihotz, bi gibel eta sei birika. Azaldu iezadazu zergatik lortzen duten egiten dutena egitea, eta ondoren erantzungo dizut dopinik badagoen ala ez. (Carlo Petrini)

Informazio gehiago blogean:

Futbolarien errendimendua hobetu dezake dopinak (2013-02-07)

Ikusi “Dopina” ataleko artikulu guztiak