Reala ala hi: Futbolaren aldeko alegatua “listillokeriek” bultzatuta

Atalak: Reala

Han beheran, gure lehen driblin eta gol pusken eszenatokia.

Zumarragako Eitza auzoa ageri da irudian. Edifizio arteko kaioletan jokatzen genuen barrioko mutil koxkorrek futbolean. Futbolean-edo, nekez emango baikenituen bi pase baloia galdu edo arerioaren aterantz jaurti aurretik. Ezker eskuin genituen paretekin auto-paseak agian bai, baina gainerakoan… zirrikitu gutxi. Taldeak nola osatzen genituen ez naiz oroitzen. Uste dut etxebizitza-blokeka antolatzen ginela gehienetan. Alde batean Asier, Josu, Mikel, Iban eta enparauak. Bestean bi anaia pare (Macario eta John Aldridge, Gary Lineker eta Marco Van Basten), Urko satelitea eta beste despistaturen bat. Van Basten nintzen ni, edo Tony Cascarino, Jürgen Klinsmann, Gianluca Vialli, Claudio Caniggia… aldartearen arabera, baina aurrelari bat beti. Atezain egokitzean Gianluca Pagliuca, edo Walter Zenga. Italiarra betiere. Etxeko jokalaririk ere hautatzen nuen batzuetan: Dalian “Gol” Atkinson, Juanan Mentxaka…

Mentxaka zergatik gustatzen zitzaidan ez dut gogoan. Lausoak dira garai hartako oroitzapenak, baina uste dut Realak 80ko hamarkadaren hondarrean jokatu zituen bi partidetako balentriek limurtu nindutela. Mentxakak, indio izena zuen jokalari hark, gola sartu zuen Bartzelonaren aurkako partidan… Realaren atean! “Propia puertan sartu du, hau da hau tipo xelebrea”. Sinpatikoa iruditu zitzaidan. Denbora gutxira ala apur bat lehenago izan ote zen ez dakit, gola sartu zuen Atotxa zaharrean, zegokion atezainari hura, ni harmailetan nintzela, aita eta anaia Linekerrekin.

Oso gutxitan izan nintzen Atotxan, bospasei bider besterik ez. Hiru eszena ditut gogoan. Aurrenekoa, ume-moko batzuk ginela, ikastolan zozkatutako sarrera batzuei esker Osasunaren aurkako derbia ikustera joan ginenekoa. Lateral batean eseri gintuzten, lehendabiziko ilaran, belarditik metro eskasera. Eta, noski, zein denborapasa hobea marrazainari kaxkabiloak ukitzea baino, hitzez batzuetan, otartekoen albal-pilotak eta mandarina azalak jaurtiz besteetan. Emaitza gutxienekoa zen. Bigarrena, aita eta anaiarekin ikusi nuen partida hura, mutur aurrean geneukan zutabea zela-eta burua ezker-eskuin mugituz etengabe. Eta, hirugarrena, jada Mujika Taldeko kideen artean infiltratzeko adina genuela, partida osoa zutik ikusi nuenekoa, zangoek lo hartu eta txoko batean eseri nintzen arte. Athletic-en aurkako partida batean izan zen, 1992-93 denboraldian uste dut. Gogoan ditut zale zuri-gorrien “Ero, ero, ero, Yubero olentzero!” oihuak, eta guk Julen Guerrerori zuzendutako birao eta gixonkeriak.

Atotxa. Oso gutxitan izan nintzen bertan eta halere gogoan dut partidak zein pasiorekin bizi ziren. Pentsatzen dut zale beterano eta sutsuagoek are biziago oroituko dutela futbol zelai hura.

Ordutik gutxitan ikusi dut Reala zuzenean, azkenekoz duela 10 urte-edo. Dozena erdi aldiz izan naiz Anoetan, arrebak eta haren lagunek utzitako bazkide-txartelei esker beti; eta etxetik kanpo bizpahiru bider. Italiara bidaiatu genuen behin, Turinera, Juve handiaren aurkakoa ikustera. 2003a zen. Eta, aizue, Realeko zaleek osatutako talde/komunitate/tribuko kide sentitzea zerbait bitxi eta aldi berean atsegina zen. Erritual hori guztia: Zerbeza tragoak, Delle Alpi futbol-zelairainoko erromesaldia, Torinoren aldeko oihuak, mezu sakoneko (ejem) abestiak, orain nekez uler daitekeen baina partida berdintzeko aukerak bazirela sinetsarazi zigun De Pedroren gola…  Ez dakit nola azaldu, baina ordukoak gogoratzean, hobe ulertzen dut zale/hintxa/forofo batzuen jokabidea futbolarekin loturiko zenbait konturen inguruan, nahiz eta arrakala izugarri handia dagoen “Reala ala hil” dioen mezuaren eta nik klubagatik sentitzen dudan lotura(eza)ren artean. Eta alde izugarri handia zenbait egunkariren konfrontazio-gosearen eta nire betekadaren artean.

Gaur egun Reala etxeko taldetzat dut, baina neurri askoz ere apalagoan. Lortzen dituen emaitzak geroz eta gutxiago axola zaizkit, baita zein jokalari fitxatzen edo saltzen dituen edo erosten dizkioten ere. Berdin zait. Aspaldi dut barneratua futbolak merkatuaren legeari erantzuten diola. Baina, zer nahi duzue esatea, tartean behin halako eroaldi zuri-urdin batek ematen dit, astebete-edo irauten duena, eta juxtu horrelaxe sentitzen naiz egunotan, Realaren ingurukoek ohi baino gehiago hunkitzen nautela. Pixka bat da taldea Errege Kopatik at geratu delako modu negargarrian, beste pixka bat Ligako ibilera baldresagatik (azken partida 5-0 irabazi duen arren), eta beste pixka bat, edo asko, Iñigo Martinez aferagatik. Badakizue, hamaika meme eta mila memelokeri eragin duen booma, zeinak ekarri dituen lekuan lekuko egunkari salduenek hauspotutako probintzianismo lotsagarriena berpiztea, “gutariko bat”-tasun aldarri pelikuleroak, bertso txapelketak baino teorizazio soziolinguistiko gehiago, “fideltasun” eta “traizioa” terminoen inguruko eztabaida filosofikoak eta irain-hiztegiak (gaztelaniazkoa bereziki) majo aberastu izana, beste fenomeno batzuen artean.

Iñigo Martinez “traidorea” eta Josu Urrutia “mafiosoa”, elkarri bostekoa ematen. Zalantza dut  ondarrutarraren fitxaketak hautsak hainbeste harrotuko ote zituen Bartzelonak edo beste talderen batek erosi izan balu, eta ez Athletic-ek.

Baina bereziki asaldatua nago, futbola jarraitzen ez duen jende batek gaiari buruz hitz egin/idatzi duelako futbola jarraitzen duen jendea baino listoagoa balitz bezala, futbola balitz bezala herri xehe, ezjakin eta astakirtenaren zirko-gosea elikatzeko bazka hutsa. Baaai, badakit izan dezakeela horretatik, badakit futbolzaleen –eta klubetako agintarien– artean astakirten asko dagoela, diruaren aginduetara dagoen futbol modernoa kaka zahar potoloa dela abar eta abar. Badakit. Baina bulkada futboleroak eman dit.

Oroitu naiz etxe azpiko borrokez, Atotxaz eta Turinez; Van Basten, Mentxaka, Aldridge eta Linekerrez. Eta une haiek lagatako arrastoaz, futbolarekiko eta talde batekiko pasioaz. Eta, pentsatu dut, inork ezin duela pasio hori epaitu/kritikatu ikasgelako listoena balitz bezala, ojo, inork ezin kritika dezakeen bezala jokalari baten hautua kritikatua izan den termino absolutistetan, ahaztuta-edo futbolaren burbuila definitzen duen logikaren barruan txertatzen direla horrelakoak, gustatu ala ez.

Diote burbuila horrek lehertu behar duela noizbait. Ez dakit. Futbola gustuko dutenek elikatzen dute “inperio” hori, eta “gorroto” dutenek ere bai, euskalkien gaineko eztabaidetan murgilduta esaterako, Maddalen Arzallusek nabarmendu duen bezala Euskadi Irratian. Poztuko nintzateke hala balitz… booom!! Biktimak ere zerrendatuko nituzke gustora… Baina gaurkoz gehiago ez.

***********************************************

– “Han bestea”, esango du norbaitek, “listokeriek amorrarazten dutela esan ez du ba hainbatetan listokeriak jaurti dituenak!”. Jakizue asmo onenarekin egin dudala beti, zintzo eta apal 😉

– Dabiltzala adi ere Bilbo aldean. Athletic taldea inguratzen duen faunaren ibilerak ez ditut ongi ezagutzen, baina bada zerbait deigarria egin zaidana. Azpiko txioak ezkutatzen duen mezuaz ari naiz. “Urrutia, azti ibili, zure jardunak ez gaitu konbentzitzen eta prest gaude edozein aukera baliatzeko eraso egiteko”. Hedabide horren anaia gipuzkoarrak zein indar duen badakigu…

Por un error en la edición de @elcorreo_alava, en la ficha contra el Girona se usó una del Europeo de balonmano sin cambiar el nombre de España por @AthleticClub Este es el gran desastre que hemos cometido según Ibaigane. Nosotros sí reconocemos nuestros errores. Aúpa Athletic!!! https://t.co/peXPYfsLIW

— El Correo (@elcorreo_com) 5 de febrero de 2018