Jon Torner
Goiburua irakurtzean barre egingo duzue nire belaunaldiaren biktima zaretenok. Komikiak eta kirola esaldi berean uztartzeko modurik onena iruditu zait. Arale hiperaktiboaren sortzailea batetik, eta kirolariak aulkira eramaten dituen lesioa bestetik. Funtziona dezake.
Azken bidalketak
- Akira Toriyama, euskarazko telebistara itsatsita gintuen sortzaile handia
- Apurtutako eserlekua eta “txiste” homofobo bat
- Bihur ezazu zure auzoa bizikleta eta oinezkoentzako eremu, klik bakarrarekin
- Eolikoak: Sei kilometro hormigoi, balizko txirrindulari lasterketak… herritarrak limurtzeko modu xelebrea dute batzuek
- Palestinako bandera, Ipuruatik ere kanporatua
Iruzkin berriak
- Jon Torner(e)k Manspreading zer den, irudi bakarrean bidalketan
- tornulari(e)k Manspreading zer den, irudi bakarrean bidalketan
- Mikel(e)k Eurokopa eta Tourra, Bilbok behar duelako auskalo nongo mapan kokatu bidalketan
- IKER(e)k Euskal selekzioaren ofizialtasuna: Noraino helduko gara konfrontazio ezaren bidetik? bidalketan
- carmita(e)k Haurren futbol partida batean, gurasoak kolpeka (a ze artaburu puskak!) bidalketan
Artxiboak
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko abuztua
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko martxoa
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko apirila
Kategoriak
- AEB
- Antzerkia
- Argentina
- Arrauna
- Artea
- Athletic Club
- Atletismoa
- Automobilismoa
- Azpiegiturak
- Beisbola
- Bideo-jokoak
- Boxeoa
- Brasil
- Brasilgo Munduko Kopa 2014
- Chiapas
- Dopina
- Eibar
- Ekonomia
- Errefuxiatuen krisi globala
- Errugbia
- Errugbia
- Errusia
- Eskozia
- Euskal selekzioak
- Euskara
- Feminismoa
- Frantzia
- Futbola
- Galizia
- Generoa
- Gizartea
- Hedabideak
- Herri kirolak
- Herri kirolak
- Herrialde Katalanak
- Hezkuntza
- Hizkuntzak
- Hungaria
- Igeriketa
- Internet
- Islandia
- Israel
- Italia
- Joko Olinpikoak
- Kirol psikologia
- Kirola
- Kirola eta politika
- Kolonbia
- Komiki kritikak
- Komikiak
- Kulturgintza
- Literatura
- Maroko
- Matxismoa
- Mendia
- Mexiko
- Mugikortasuna
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Osasuna
- Palestina
- Pilota
- Politika
- Reala
- Sahara
- Sailkatu gabea
- Saskibaloia
- Sokatira
- Teknologia berriak
- Telebista
- Txile
- Txirrindularitza
- Ukraina
- Umorea
- Uncategorized
- Ustelkeria
- Zientzia eta teknologia
- Zinema
Enplegu espedienteak eliteko futbolean. Burbuila lehertu egin(go) al da?
Atalak: Uncategorized
Urak nahasi Alavesen. Alarma egoerak bultzatutako diru galerak leuntzeko, klubak aldi baterako enplegu espedientea (ABEE/ERTE) aurkeztu du. Neurriak, baina, ez ditu alde guztiak asebete, Edgar Méndez futbolariak Mexikoko TUDN telebista katean esandakoek erakusten duten moduan. Adierazi du klubak planteatu duela jokalarien urteko soldata %28 murriztea, Liga berrabiarazi ala ez. “Kopuru handia dela uste dugu”, esan du. “Gainera, Ligak jarraituko balu ere, ez ligukete berriro negoziatzeko aukerarik emango. Ez da onargarria”. Méndezek gogorarazi duen moduan, enplegu espedientea aurkeztu duten futbol talde gehienek, Liga berrabiaraziko balitz, jokalariei aplikatu beharreko murrizketak bertan behera utziko lituzkete. Alavesek ez ordea. Gaineratu du egoera bideratzea lortuko ez balitz, jokalariek epaitegietara jo lezaketela.
Auziak aitzakia eman digu futbol talde batzuek jakinarazi dituzten doikuntza neurrien eta sortutako erreakzioen inguruan informazioa biltzeko. Erotzekoak dira batzuek eta besteek haizatzen dituzten zifrak, eliteko futbolaz mintzo garenean gertatu ohi den moduan.
Talde askok aplikatu duten neurria
Espainiako Ligan ari diren hainbat futbol taldek, Alavesek eta beste modu batean Osasunak edota Realak tartean, txapelketa eten dela-eta, ondorio ekonomikoak arintzeko enplegu doikuntzak iragarri dituzte. “Enpresa globalen eta sei zifrako soldatak dituzten ‘langileen’ kasuan, tresna etiko eta zentzuzkoa al da?”. Galdera horren bueltan aritu da Ricardo Uribarri kazetaria CTXT aldizkarian: ¿ERTEs en el fútbol de élite? El Gobierno no lo ve claro (ABEEak eliteko futbolean? Gobernuak ez du argi ikusten)
Espainiako kirol jarduera geldiarazteak 678 milioi euroko galerak eragin diezazkieke futbol taldeei –telebista eskubideak, sarrera salmenta eta abonuak batuta–, Ligak egindako kalkuluen arabera. Kopurua handiagoa ere izan liteke, babesleek ere albo batera egiten badute. Egoera horren aurrean, Alavesek, Bartzelonak, Atléticok edota Espanyolek ABEE bati helduko diote. “Gobernuak enpresei eskainitako tresnari esker, langileen –futbolariena tartean, zenbait kasutan– soldataren zati handi bat aurrezten saiatuko dira klubak, egoera honek iraun bitartean. Zergadunok –Estatuak finean– ordaindu behar al ditugu Messi, Simeone, Joao Felix edota Piqué-ren langabezia-prestazioak, partidarik ez dagoen bitartean? Etikoa eta arrazoizkoa al da marka global horiek, urtean milaka milioi euro mugitzen dituztenak, kaleratuak izan daitezkeen langileak eta arriskuan dauden enpresak babestea xede duten neurriak aplikatzea?”.
Futbolarien soldatetan murrizketak
Aipatu klubez gain, 1. eta 2. mailako talde gehiagok hartu(ko) du ABEE bat aplikatzeko erabakia. Bereiztu behar dira zuzenean kirol arloan ari diren langileak (jokalariak, entrenatzaileak…) batetik; eta administrazioko, segurtasun zerbitzuetako edota denda ofizialetako langileak bestetik. Lehenbizikoen kasuan, espedientea aplikatuko da soilik zuzendaritzaren eta langileen artean akordiorik lortzen ez bada. Futbolariek, orohar, ABEErik ez aplikatu eta zuzendaritzekin akordioak lortzeko nahia agertu dute. Akordioak esan nahi du, kasu gehienetan, soldata %70 murriztea –legeak baimentzen duen gehienekoa– alarma egoerak irauten duen epealdian. ABEE bat behin-behineko krisi egoeratan soilik aplika daiteke. Etorkizunean, jarduera eten zaion pertsona hori enpresa berean hasiko da berriro lanean eta, bien bitartean, Estatuak ordainduko du langilearen langabezia-prestazioa: soldataren %70.
Zer gertatzen da, baina, eliteko futbolaren kasuan? Estatuak (gizarte segurantzak) ezinezkoa du lehen mailako jokalarien soldataren %70 ordaintzea. Gainera, prestazio horiek gehieneko muga bat daukate, 2.000 euroz azpitik dagoena, futbolarien soldata baino askoz ere kopuru txikiagoa, %70 murriztuta ere. Aitzitik, klubetako gainerako langileak ABEE bat aplikatzen zaion beste edozein herritar bezala hartuak izango dira.
Osasunako jokalarien urteko soldata %20 murriztuko da Liga bertan behera geratuz gero. Talde askok hartu du erabaki bera.
Gauzak horrela, Osasunak adibidez akordioa lortu du lehen taldearekin. Jokalarien urteko soldata %20 murriztuko da 2019-20 Liga bertan behera geratuz gero, baina %100 berreskuratuko dute denboraldia amaitu badaiteke. Bestalde, Bartzelonako jokalariek hileko soldata %70 jaistea onartu dute, eta euren kasuan ez litzateke espedienterik aplikatuko; bai ordea klubeko gainerako langileekin, La Vanguardia egunkarian irakurri daitekeenez. Atlético taldeko jokalari eta teknikariek ere alarma egoerak iraun bitartean euren soldata %70 murriztea onartu dute, ABEEak eragingo dien 430 langileen soldatak osatzeko. Berdin Espanyolen kasuan. Ponferradina kirol elkarteak ere aldi baterako enplegu espedienteari heldu dio, baina 2. mailan ari diren futbolariak kanpo geratuko dira, onartu ostean denboraldia amaitu bitartean euren soldata %70 murriztea (urteko soldata %20 jaistea litzateke). Zaragozak ere erabaki bera hartu du. Betiseko jokalari, teknikari eta goi karguek euren soldata %15 murriztea erabaki dute, kluba ez dadin egon ABEE bat aplikatzera behartuta. Alavesen kasuan, badirudi jokalariak soldatak murrizteko prest daudela baina, Edgar Méndez jokalariak aditzera eman duenez, ez edozein preziotan…
Bada kopuru bat maiz ikusiko duguna: %20. Hori da, hain justu, futbol Liga amaitzeko falta den zatia, Marc Menchén Palco 123 aldizkariko zuzendariak azaldu duen moduan Marca egunkarian. Hiru lagun elkarrizketatu ditu Marcak, krisia futbol taldeak zein neurritan kolpatzen ari den jakiteko helburuarekin. Interesgarriak dira kontatzen dituztenak. Esaterako, diote talde handienak txikiagoak baino gehiago sufritzen ari direla bakoitzaren diru-iturriak desberdinak direlako. Klub handien diru-sarrerak negozio gehiagotatik datoz (estadioak, turismoa, museoak, dendak, jatetxeak…) eta, hain justu, krisiak negozio horietako asko kolpatu ditu. Aldiz, txikienentzat telebistak du pisu ia erabatekoa, %90 inguru; hortaz, partidak jokatu eta eskubideengatik kobratzea da soldatak ordaindu ahal izateko baldintza ia bakarra.
Helburu sozial bikoitza
Ricardo Uribarri CTXT aldizkariko kazetariak “Gobernuko iturrien” azalpenak jaso ditu analisian: “A priori, langabezia-prestazioari eta hark ematen duen babesari dagokienez erabateko berdintasuna dago kirolari profesionalen eta Araubide Orokorrean sartutako gainerako langileen artean, eta legeak ez du inolako bereizketarik egiten, ez positiborik, ezta negatiborik ere”. Kirolari profesionalek, hortaz, Gizarte Segurantzak jasotzen dituen eskubide eta babes-neurri igualak ditu. Baina Gobernutik gogorarazi dutenez, langabezia-prestazioek, are gehiago oraingoa bezalako salbuespen-egoera batean, helburu sozial bikoitza dute.
Hainbat adituk dio talde handienak txikiagoak baino gehiago sufritzen ari direla bakoitzaren diru-iturriak desberdinak direlako. Klub handien diru-sarrerak negozio gehiagotatik datoz (estadioak, turismoa, museoak, dendak…) eta, hain justu, krisiak negozio horietako asko kolpatu ditu.
Batetik, lan-jarduna eten edo murriztu zaien pertsonek beren bizi-beharrei erantzuten jarraitu ahal izatea. Prestazioek, gaur egungoa bezalako krisi sozial eta ekonomiko batean, Ongizate Estatuaren bizkar gainean utzi nahi dute pertsona ahulenak eta familiak laguntzeko zama ekonomikoa. Bestetik, neurriak pentsaturik daude bereziki enpresa apalenak babesteko. Ohiko martxa mantendu ezin duten enpresek Estatuaren bizkar gainean utziko dituzte etenaldiak eragin ditzakeen kostuak. Alegia, neurriaren helburua da Covid-19 birusak etenaldi bat “soilik” eragitea, eta ez produkzioa bertan behera uztera behartzea. “Prestazioen helburu bikoitza aintzat hartuta, ez dirudi ABEE bat aplikatzea arrazoizkoa denik futbol klub eta kirolari profesional batzuen kasuan”.
Txarrenean jarrita ere, hilean 300.000 euroko soldata
ERTE baten pean dagoen langileak oinarri arauntzailearen %70era arte kobra dezakeen arren, muga batzuk ezin dira gainditu, Gobernuko iturrien hitzetan: “Kirolari profesionalek jaso beharreko prestazioa (…) erregimen orokorreko besteren konturako langileengan aplikatzen den oinarriaren arabera kalkulatzen da. Horiek jaso beharreko prestazioa mugatzen da azken sei hilabeteetako oinarri arautzailearen batez bestekora, eta Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 270. artikuluan adierazitako ehunekoetara”.
Gauzak horrela, futbolariari hobe datorkio klubarekin akordio batera heltzea, espedienteari heltzea baino. Adibide moduan, kopuru bat aipatzera ausartzen da kazetaria: “Urtean 12 milioi euro garbi irabazten duen futbolariak, alarma-egoerak iraun bitartean soldata %70 jaistea onartuz gero ere, txarrenean jarrita (alarma-egoerak 12 hilabete irautea) hilean 300.000 euro jasoko lituzke. Aldiz, ABEE bat aplikatuz gero, araudiak jasotakoa bete beharko du. Alegia, ordaindutakoaren araberako gehieneko prestazioa jasotzeko eskubidea duen eta bi seme-alaba edo gehiago dituen langile batek gehienez 1.411,83 euro kobratu ahal izango ditu. Nekez imajina daiteke horrelakorik eliteko futbolarien kasuan”.
Burbuila lehertuko al da?
Frantzian ere hainbat taldek aurkeztu du aldi baterako espedientea. Aldiz, besteak beste Italiako Juventus eta Alemaniako Bayern, Werder Bremen eta Schalke 04 klubetako jokalariek, soldata jaistea onartu dute.
Cristiano Ronaldo (Juventus) eta Leo Messi (Bartzelona), fitxaketa “galaktikoetako” bi.
Bizi dugun krisiak erakutsi du futbol talde batzuen egoera ekonomikoa ez dela ona. Aste gutxi batzuetan diru-sarrerak desagertzea nahikoa izan da muturreko neurriak hartzera behartzeko, Ricardo Uribarri kazetariak dioenez. Galderetako bat da ea honek guztiak futbolaren burbuila husten lagunduko duen ala ez. Hainbat profesionalek baietz uste du, Carlo Ancelotti italiar entrenatzaileak tartean. “Gertatzen ari den guztiak izugarri aldatuko gaitu”, adierazi du Corriere dello Sport egunkarian. “Ekonomia maila guztietan aldatuko da. Telebista eskubideek balio baxuagoa izango dute; jokalari eta entrenatzaileek gutxiago irabaziko dute. Jendeak diru gutxiago izango du, eta futbola ikusteko sarrerengatik ez dute hainbeste ordainduko. Presta gaitezen”.
Jaime Roures ere, Mediapro konpainiaren fundatzailea, iritzi berekoa da: “Egoera honek fitxaketa astronomikoak aldatuko ditu. Horrelakorik ez da berriro gertatuko eta oso positiboa iruditzen zait. Jokalari baten truke 100-150 milioi euro ordaintzea sozialki oso mingarria iruditzen zitzaidan, eta krisiak horrelakorik berriro ez errepikatzeko balio badu poztu egingo naiz. Bestelakoan, klubak, denboraldia bukatuko balitz, ongi egongo dira”. Ildo berean mintzo da Vincenzo Spadafora, Italiako Kiroletako ministroa: “Klub handiak burbuila batean bizi dira, euren ahalmenaz gaindi, hasita jokalarien soldata milioidunetatik. Ulertu behar dute krisi honen ostean ezer ez dela berdina izatera itzuliko”.
Ikusteke dago burbuila lehertuko den ala ez. Futbolaren negozioa berplanteatu egin beharko dela argi dago. Hala dirudi behintzat.
Zentzu horretan, merezi du gaztelaniazko bi artikuluotan aipatzen diren datuak begiratzea, egoeraren argazki osoagoa izateko:
– Soldaten burbuila lehertzea lortu du koronabirusak (El Blog Salmón)
– Krisiak futbola kolpatu eta fitxaketa eta soldaten burbuila lehertu du (Cinco días)