Mediterranear Jokoak: Zer desastre da hau?!

2018-06-27  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Mireia Belmonte igerilari espainiarrak jarri dio brontzezko domina Diana Margarida Duares portugaldarrari, antolatzaile eta politikarien zain egoteaz aspertuta / EFE

Irudiak ederki islatzen du Tarragonan egiten ari diren Mediterranear Jokoetako nahaspila. 400 metro libreko proba amaituta, lehenbiziko hiru igerilariak podiumera igo ziren, merezitako dominak jasotzera. Inor ere ez zitzaien hurbiltzen, ordea, ez antolatzaileak, ezta agintariak ere. Itxaroteaz aspertuta, Mireia Belmontek erabaki zuen berak jartzea brontzezko domina Diana Margarida Duares portugaldarrari [hemen bideoa]. Hura ikusi eta segundu gutxira azaldu ziren domina banatzaile “ofizialak”, eta eurek bukatu zuten zeremonia. Gertatutakoa anekdota hutsa litzateke, ez balitz zentzugabekeria pilo baten adibide tragikomikoa. Nekez zerrendatu daitezke guztiak, hasi baino lehenago mamitu baitzen desastrea, 2017an egitekoak ziren Jokoak urtebete atzeratzea erabaki zutenean, baliabide ekonomiko faltagatik.

Inaugurazio ekitaldiak ere eman du zeresanik, ez soilik harmailak erdi hutsik zeudelako edota bere estetika “zaharkituagatik”, Ara.cat agerkariak definitu duen bezala, erreferentzia eginez besteak beste espainiar ejertzitoaren parte hartzeari; baizik eta Tarragonako Udalean (PSCk du alkatetza) oposizioan diren taldeek salatu dutenez, ekitaldi horretarako sarrerak selektiboki banatu zirelako kolektibo unionista eta ultraeskuindarren artean.

Hori gutxi ez eta harmailek itxura negargarria erakutsi dute proba gehienetan, borroka libreko epaileek planto egin dute dagokien soldata ordaintzen ez dietelako, badminton jokalari frantziarrek a capella abestu dute euren ereserkia bozgorailuak izorratu egin zirelako, bola-jokoetako zorua ez dago behar bezala… eta, gogorrena, auto ofizial bat gidatzen zuen pertsona batek bost urteko ume bat harrapatu zuen gauerdian Saloun (umea larri dago, baina salbu).

Horrek guztiak, neurri handi batean, itzalean laga ditu kirol markak. Eta azaleratu du kirol ekitaldi ponposo askoren atzean ezkutatzen den errealitatea, finantzaketa publikoaren ingurukoa bereziki. Agintariak epe luzerako ondareaz mintzo ziren, baina…

Informazio gehiago:

75 millones de euros tirados en los Juegos del Mediterráneo de Tarragona (Ciclismo2005)

Kopenhageizatu zeure hiria: bizikletaren ahalmena hiriak eraldatzeko

2018-06-22  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Mikael Colville-Andersen hiri-diseinaitzaileak dozena bat grafikoren bidez azaldu du bizikletak zer indar duen hiriak eraldatzeko, oinarri hartuta Kopenhageko (Danimarka) kasua.

[Iturria: Copenhagenize your city: the case for urban cycling in 12 graphs / The Guardian]
[Grafikoak: Copenhagenize Design Company/ Mikael Colville-Andersen]

Biziletak vs autoak: 2016an, bizikleta kopuruak gainditu zuen autoena.

Kopenhage autoan: 37 minutu. Denbora hori behar izan zuen Colville-Andersenek erdigunean bidaia bat egiteko.

Kopenhage bizikletan: 13 minutu. Bidaia bera bizikletaz egiteko behar izan zuen denbora.

Bizikleta trafikoa. 20 urtean bizikletaren hazkundea nabarmen handiagoa izan da Kopenhage erdigunean, Danimarkako beste hiri batzuekin eta herrialdearekin berarekin alderatuta.

Espazioaren arrogantzia. Hans Christian Andersen hiribideko zati bat erakusten duen planoan, gorriz marraztu da motordun ibilgailuei emandako espazioa, alderatuta biziklekin (urdinez), oinezkoekin (horiz) eta autobusekin (berdez). Egunerokoan, lantokira edo ikastetxera joateko hirian egiten diren bidaien artean, bizikletaz egiten da %62; halere, espazioaren %7 hartzen dute. Aldiz, autoen erabilera %9koa da, baina eurentzako espazioak %54 hartzen du.

Zergatik erabiltzen dute hiritarrek bizikleta? Gehiengo handiak (%56) dio joan-etorriak arinago egiten dituelako erabiltzen duela. Beste muturrean daude ingurumenagatik egiten dutenak (%1). Horrek erakusten du akatsa dela bizikleta sustatzeko kanpainak diseinatzea ingurumena ardatz hartuta.

Pertsonak mugitu, ez autoak. Azpialdeko ereduak, XXI. mendekoak, demostratzen du kale baten ahalmena izan daitekeela 10 bider handiagoa XX. mendeko ereduan baino.

#MeToo kanpaina: San Antonio Spurs, animatzaile taldea kendu duen NBAko lehenbizikoa

2018-05-24  //  Generoa  //  Iruzkinik ez

‘Silver Dancers’ animatzaileak, Spurs-en partidu batean / Argazkia: NBA.com

San Antonio Spurs saskibaloi frankiziak erabaki du Silver Dancers emakumezkoen animatzaile taldea kentzea, eta sortzea familia osoari zuzendutako ikuskizunak eskainiko dituen talde mistoa. Erabakia, NBA ligako klub batek lehenbizikoz hartua, kokatzen da #MeToo kanpainaren testuinguruan, zeina sortu zen AEBetako zinemaren sektoreko hainbat emakumek salatu zutenean sexu abusuak sufritu dituztela. Spurseko ordezkarien hitzetan, zaleen artean nahikoa interes pizten ez zuelako kendu dute animatzaile taldea.

Beste kasu batzuetan gertatu den bezala, auto lasterketetako azafaten auzian esaterako, erabakiak eztabaida piztu du, ez soilik interes falta dagoela zalantzan jarri duelako hainbatek; baita erabaki horrek “emakumeen aurka” egiten  omen duelako, lanpostua kentzen zaien heinean. Erabaki horren atzean “purga”-ren presioa dagoela ere adierazi dute batzuek, Orlando Sentinel egunkariko David Whitley kazetariak adibidez.

Beste aldean leudeke, animatzaileen rola baino, rol hori betetzeko modua/janzkera auzitan jarri dituztenak eta, neurri batean bat egiten dutenak F1eko azafaten inguruko artikuluan nabarmentzen genuen proposamenarekin: soluzioa ez da azafata/animatzaileak errotik kentzea, haien lan moldea berplanteatzea baizik; eta, kasu honetan, haien profila anitzagoa bilakatzea.

NFLko animatzaileen salaketak

Hilaren hasieran, NFLko Washington Redskins taldeko animatzaile batzuek salatu zuten Costa Ricara egindako bidaia batean “behartu” zituztela argazki batzuetarako erdi-biluzik posatzea (babesleetako ordezkarien –denak gizonak– begiradapean), eta gaueko  “txangoetan” gizon horiek laguntzea.

Beste jite bateko salaketa jarri zuen New Orleans Saints taldeko animatzaile batek, klubak zigortu zuenean sare sozialetan bere argazki bat plazaratzeagatik (lentzeria pieza bat soinean, zeina taldeko politikaren aurka dagoen), baita, taldeko jokalariak zeuden festa batean parte hartzeagatik. “Diskriminazioa” salatu zuen, besteren artean, NFLko jokalariek ez dutelako araurik animatzaileei dagokienez, eta, aldiz, animatzaileek jokalariak agurtu ditzaketelako soilik “kaixo” edota “jokaldi ona” moduko hitzekin. Halaber, animatzaile bat jatetxe batean baldin badago eta jokalari bat sartzen bada, jatetxetik alde egin beharra dauka.

Atharratzeko eskubaloi taldea, Frantziako txapeldun

2018-05-15  //  Kirola  //  2 iruzkin

Atharratzeko jokalariak, Parisen jokatutako finala irabazita.

Zibero Sports taldeko emakumeek Frantziako Erregioetako Kopa irabazi dute, finalean Kremlin-Bicêtre taldeari 29 eta 24 irabazita.

Partida ia osoa markagailuan aurretik eman dute Atharratzekoek, eta momenturen batean “beldurra” sentitu arren, egoerari aurre egin eta kolektiboki sendo eutsi ziotela nabarmendu du Denise Challa entrenatzaileak. Talde gaztea da Zibero Sports (jokalariek 19 eta 26 urte artean dituzte), Aurore Jargoyhen kapitainak nabarmendu duenez, eta heldu diren lekuraino heltzea pentsatzen ez zuten arren, dio “zuten guztia” eman dutela txapelketa irabazteko.

Biek ala biek adierazi dute “handia” dela kopa Zuberoara ekartzea, eta gauza bera diote taldeko ordezkari Mathieu Tauzin eta Francis Bürgübürük, Xiberoko Botza irratiak jasotako adierazpenetan. Zaleen eta babesleen sustengua azpimarratu dute guztiek.

> Zibero Sports klubari buruz Tardets.com webgunean.

Italiako Giroa hasiko da Israelen, baina ez nahastu kirola politikarekin

2018-05-03  //  Nazioartea, Txirrindularitza  //  Iruzkinik ez

Italiako txirrindulari itzulia Israelen hasiko bada, hasiko da dirua jarri duelako. 10 milioi euro gutxi gora-behera. Netanyahuk, bideoa grabatu duenak non ikus daitekeen nola “entrenatzen” duen Israel CA taldeko ziklistekin, 10 milioi euro jarri ditu, besterik gabe, txirrindularitzaz gozatu eta gozarazi nahi zuelako (ejem). Baina tira, kirola eta politika ez direla nahasi behar, eta hau ez dela une egokia Palestinarren sufrimendua salatzeko eta hori guztia. Ezta, bide batez, ustezko (ejem) dopin auzi batean nahasirik dagoen Chris Froome britainiarraren parte-hartzeaz hitz egiteko ere, zeinak miloi t’erdi euro jaso dituen Giroa lehiatzeagatik. Bihar abiatuko da Italiako Giroa, Jerusalemen egingo den erlojuaren kontrakoarekin. Helikopteroak eskainiko dituen irudiek Israelen aurpegirik atseginena erakutsiko dute. Arrosaz jantziko den lehenbizikoa Froome bada, guztia izango da hain… hain… ez zait termino egokirik bururatzen.

Giani Bartali ohorezko hiritar izendatu eta lehen etapa berari eskainiko diote. Badakizue, II. Mundu Gerran juduak laguntzeko sare batean aritu zen ziklista italiarra. Izendapena merezi duela zalantzan jarri gabe, hain justu orain gertatzea…

Italiako Giroko lehenbiziko hiru etapak Israelen egingo dira. Eskuinean, lasterketa herrialde horretara eraman izana salatzen duen afixa.

Errugbia | Sexu erasoak: egunkariko iragarki-orrietara egin du salto eztabaidak

2018-04-12  //  Errugbia, Gizartea  //  Iruzkinik ez

Stuart Olding eta Paddy Jackson errugbi jokalariak.

2016ko ekainean emakume bat bortxatu izanaz akusatu (eta absolbitu) dituzten Ulster Rugby taldeko bi jokalarien auziak hautsak harrotu ditu Irlandan. Egunkariek tarte handia eskaini diote kasuari, ez soilik kronika edota iritzi sailetan, baita iragarkientzat gordetako orrialdeetan ere. Horrek eman digu atentzioa bereziki.

Martxoaren 28an absolbitu zituzten bi jokalariak (selekziotik eta euren taldetik behin-behinean kanporatuak izan zirenak). Epaiak haserrea eragin zuen Irlandan. Emakumeek manifestazio eta protestak deitu zituzten, eta zientoka izan ziren #IBelieveHer (Emakumeari sinesten diot) traolarekin plazaratutako txio eta Facebook-eko mezuak. Ingurumari horretan, apirilaren 6an, Belfast Telegraph egunkariak orrialde osoa hartzen zuen ordainpeko ohar/iragarki bat plazaratu zuen, Crowdfunding kanpaina baten bidez finantzatua. “Eskatzen dugu bi jokalariok ez ditzatela gehiago ordezkatu ez Irlandako selekzioa, ezta Ulster Rubgy taldea ere”. Kezkatutako zale gisa sinatu zuten oharra. Reprehensible (kondenagarri) terminoak egiten die erreferentzia bi jokalariek trukatu zituzten WhatsApp mezuei.

Bost egun geroago (hilaren 11n), baina, errugbi jokalarien errugabetasuna defendatzen duten ehundik gora herritarrek modu berean erantzun dute, milaka sinadura bildu duen crowdfunding kanpaina batetik abiatuta. Irlandako Errugbi Federazioari eta Ulster taldeari zuzendurik dago gutun hori ere bai. “Gehiengo isilari” men egiteko eskatzen dute sinatzaileek (Benetako zaleek), eta jokalariok berriro onartzeko.  “Kondenagarria dena da sare sozialetako erreakzioa, leporatutako krimena edozein izanik, aho batez absolbitu dituzten gizonak errudun jotzea”, diote. “Nazkaturik gaude ziber-jazarpenaz”.

Irlandako Errugbi Federazioak jakinarazi du kasuaz eztabaidatzen ari direla, eta erabakia hartu bitartean ez duela adierazpenik egingo. Bien bitartean, emakume taldeek protestak deitu dituzte ostiral honetarako, Ulster klubak jokatzen duen zelaiaren kanpoaldean.

Bartzelonatik espainiar kartzeletara: Askatasunaren alde korrika

2018-04-05  //  Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

700 kilometroko ibilbidea beteko dute korrikalariek

“Correm per la Democràcia” kolektiboak antolatuta, KMS per la Llibertat errelebo-korrikaldia egingo da apirilaren 27tik 30era bitartean, Bartzelonan hasi eta Alcalá Meco, Soto del Real eta Estremerako espetxeen ateetan bukatu, preso politikoei babesa adierazteko. 300 korrikalarietako bakoitzak 10-13 kilometro egingo ditu, lauko taldeetan, ibilbideak dituen 700 kilometroak osatu arte. Azken zatia oinez egingo dute lasterka arituko diren herritarrek bezala beste hainbat jendek ere, tartean ekimena babestu duten Kataluniako Kirol-Selekzioen Aldeko Plataformako, Òmnium Culturaleko edota ANCko ordezkariek.

“Elkartasuna, justizia, esfortzua, lankidetza, irmotasuna eta iraunkortasuna, horiek dira ‘KMS Askatasunaren alde’ sostengatzen duten zutabeak”, irakurri daiteke, euskaraz, ekimenaren webgunean. “Proiektu honen helburua da baldintzarik gabeko babesa agertzea beren ideiak modu baketsuan defendatzeko askatasuna bidegabe kendu zaien pertsona guztiei. Honakoa kirol-desafio garrantzitsua da, solidarioa, parekidea eta erreibindikatzailea”. Egitasmoan parte hartu edo hura lagundu nahi duen orok, aipatu webgunean eman dezake izena.

Informazio gehiago: Forbury.cat

Sufritzen ari diren matxismoa salatu dute Brasilgo emakumezko kirol kazetariek

2018-03-27  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

“Emakumeak gara, profesionalak, eta bakean lan egin nahi dugu; errespetua eskatzen dugu”, diote bideoan ageri diren kirol kazetari brasildarrak. Euren jardunean sufritzen duten sexu jazarpena salatzea du xede bideoak, #DeixaElaTrabalhar kanpainaren barruan zabaldua. Euren aldarriak tartekatu dituzte zuzenekoetan jasaten dituzten erasoen irudiekin.

Iturriak: UOL Esporte vê TV, Cheek Magazine

María, kirol-azafata: “Feminismoa da ulertzea emakume guztiok libre garela erabakitzeko zer izan nahi dugun eta zer ez”

2018-03-23  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

[Oharra: Artikulu laburra beharko lukeena majo luzatu zait. Asteriskoa duten esaldiak dira protagonisten hitzak irakurri ahala sortu zaizkidan zalantzak]

[Idatzitakoen artean, ideia hau nabarmenduko nuke: Soluzioa ez da azafatak errotik kentzea, haien lan moldea berplanteatzea baizik].

(gehiago…)

Seme-alaben partidetan biraoka aritzen diren gurasoentzako mezua: zein eskubide duzu horretarako?

2018-03-21  //  Hezkuntza, Saskibaloia  //  Iruzkinik ez

Frank Martin da kazetarien aurrean mintzo dena, unibertsitate-mailako South Carolina Gamecocks taldeko entrenatzailea. Ez da bere taldeak jokatutako partidaz mintzo, ordea, baizik eta hamar urteko umeen arteko saskibaloi partidetan gurasoek erakusten duten jarrera maiz lotsagarriaz. Merezi du entzuteak (edo azpialdean duzuen euskarazko transkribapena irakurtzeak).

“Badakit ez duzula nik baino energia handiagoa duen entrenatzailerik ikusiko nire taldeak jokatzen duenean. Nire semeak ikustera joaten naizenean tutik ere ez dute esaten, ez ditut besoak mugitzen, ez da nire asmoa semeak entrenatzea. Euren seme-alaben partidak ikustera doazen gurasoekiko errespetu osoz diot: uste dut saskibaloiaz gehiago dakidala eurek baino. Baina harmailetan eseri eta ez dut deus esaten”.

“Igande goiz batean, bi mutiko ari dira 4. mailako partida bat arbitratzen. Zenbat diru irabaziko dute? 20 dolar partidako? Nik 12 dolar irabazten nituen 10 urte edo gutxiago zituzten umeen partidak arbitratzeagatik, 15 dolar 15 urte edo gutxiago zituzten umeen partidengatik, eta 17-18 dolar High School mailako gazteen partidengatik. Beraz, igande goiz batean, elizara joan ordez, bi mutiko han ari dira diru apur bat irabazi nahian, fakturak ordaintzeko, euren familiei laguntzeko. Benetan uste duzu axola zaiela zein taldek irabaziko duen? Benetan uste duzu bezperan euren etxeetan daudela partida noiz iritsiko den irrikitan? ‘Irrikitan nago partida arbitratu eta ume hori jendaurrean lotsarazteko’. Benetan uste duzue hori egiten dutela?”

“Nik ez diet semeei esaten nola jokatu beharko luketen. Badakizu zer esaten diedan nigana kexaka datozenean? Zergatik galdetzen didazu niri? Ni ez naiz zure entrenatzailea. Galdetu hari. Ez nire aurrean zure entrenatzaileaz hitz egin, hala eginez gero ez zaudelako saskibaloian jokatzen ari. Ez duzu ulertzen zergatik ez zauden hobeto jokatzen ari. Zoaz entrenatzailearekin hitz egitera. Ni zure aita naiz, ez entrenatzailea. Norbaitek ez bazaitu errespetuz tratatzen, hortxe izango nauzu. Huts eginez gero altxatzen lagunduko zaitut. Baina ez iezadazu entrenatzeaz hitz egin. Nire bizimodua da eta ez dut zu laguntzen saiatzen ari den norbait kritikatuko”.

“Entrenatzaileena beste kontu bat da. Zuk uste duzu ume horien entrenatzaileak dirua irabazten ari direla? Hor kanpoan bada norbait igande batean bere denbora oparitzen ari dena beste pertsona batzuen seme-alabei laguntzeko, eta onartu egingo al dugu harmailetan jendea aritzea arbitroei gordinkeriak oihukatzen? Entrenatzailearen erabaki oro kritikatzen? Hamar urteko umeei oihukatzen Lebron James eta Dwyane Wade balira bezala NBAko final bat jokatzen?”