Baloia buruarekin milaka bider jotzeak ba al du loturarik buru-gaixotasunekin?

2017-12-27  //  Futbola, Osasuna  //  Iruzkin bat

Zuetako batzuek gogoan izango duzue Alan Shearer futbolari ingelesa. Beste inork ez du lortu Premier ligan hark bezainbeste gol sartzea: 260. Horietatik 50 bat buruz lortu zituen. “Sartu nuen gol bakoitzeko 1.000 bider praktikatu nuen”, dio gaur egun 47 urte dituen aurrelari ohiak. Bera da BBC telebista kateak emititu duen Football, Dementia and me (Futbola, dementzia eta ni) dokumentaleko protagonista nagusia. Ba al da loturarik baloia mila bider kolpatzearen eta zahartzean buru-gaitasuna txikitzearen artean?

“Hainbat azterketa egin dizkidate, eta emaitzak kezkagarriak dira”, dio Shearerrek. “Nire memoria eskasa da oso; ez dakit entzuten ez dudalako ote den, baina memoria oso ahula dut. Profesional bihurtzen zarenean espero duzu bizkarreko, belauneko edo orkatilako arazoak izango dituzula, baina sekula ez nuen pentsatu futbolak loturarik izango zuela buru-gaixotasunekin”.

University College London Hospital eta National Hospital for Neurology and Neurosurgery erakundeek pasa den otsailean egindako ikerketak azaleratu duenez, Entzefalopatia Traumatiko Kronikoaren (CTE) ebidentziak aurkitu dituzte dementzia daukaten hamalau futbolari ohiren burmuinetan, eta litekeena hori eragin izana baloia behin eta berriro buruarekin jotzeak. Hala mintzo da Helen Ling doktorea:  “Gure aurkikuntzek iradokitzen dute futbolaren eta gerora agertzen diren patologia degeneratiboen artean balizko lotura bat dagoela; dena den, garrantzitsua da aipatzea erretiroa hartua duten futbolari gutxi batzuk baino ez ditugula aztertu, eta oraindik ez dakigula zein punturaino den ohikoa futbolariek dementzia izatea. CTE seinaleak zituzten jokalari guztiek Alzheimer patologia zuten, baina bi gaixotasunak loturik ote dauden ez dago argi”. Ez dago argi, era berean, futbolean aritu ez balira pertsona horiek Alzheimerra izango luketen ala ez. “Beraz, lehentasuna duena da aztertzea ea dementzia ohikoagoa den futbolariengan populazio normalaren artean baino”.

Alan Shearer, Newcastle taldearen kamisetarekin (Arg.: Radio NZ)

Ondorioak ateratzeko goizegi dela dio, era berean, Huw Morris profesorea. “Buruko lesioak batez ere sortzen dira jokalariek elkar talka egiten dutenean, eta ez baloia astintzeagatik, nahiz eta milaka bider jo. Arriskuak ebaluatzeko ikerketa gehiago egin behar dira, futbolariek jasan dezaketen minari aurre hartzeko”.

Gaiari buruz ikertu duen erakundeetako bat, FIFA nazioarteko futbol federazioaren interes eskasaren aurrean, Stirling-eko (Eskozia) Unibertsitatea da. Hainbat lagunek makina batek jaurtitako baloiari 20 bider jo diote buruarekin, eta sesioa hasi aurretik egindako memoria-frogetan baino emaitza kaskarragoak lortu dituzte baloia kolpatu ondorengo azterketan. “Egia da 24 orduko tartean buru-gaitasuna bere horretara bueltatzen dela berriro ere, baina uste dugu burmuinaren osasunari begira froga garrantzitsuak direla, bereziki kontuan hartzen badugu memoria-galera behin eta berriro gertatzen dela futbolarien kasuan”.

10 urteko umeek, galarazita

AEBetan, 11 urtez azpiko umeei baloia buruarekin jotzea galarazi zaie, eta 11-13 urtekoen jarduna ere kontrolpean daukate. Ingalaterran ere badira horren aldekoak, baina Alan Shearerrek beste norabide batean egiten du: “Ez dut uste oraingoz joko-arauak aldatu behar direnik. Ez dut nahikoa ebidentzia aurkitu; ez nuke debekatuko. Gehiago ikertu behar da”. Adituak bat datoz.

Arg.: Business Insider

Eibar futbol taldearen ereserkia kantatzeko gonbita, euskararen alde

2017-12-19  //  Eibar  //  Iruzkinik ez

Guk ere #euskararennazioartekoeguna ospatu nahi dugu. Abestu ezazu Eibarren ereserkia, bideoz grabatu eta guri bidali! Kamixetak, bufandak eta beste opari askoren zozketan parte hartuko duzu! pic.twitter.com/93RSlMGCQ2

— SD Eibar (@SDEibar) 2017(e)ko abenduak 3

Hortxe duzue gonbita. Kanta ezazue Eibar taldearen ereserkia eta zabaldu bideoa Twitter bidez, EMUNeko lankideek egin duten moduan.

Bideo kolektiboa egitearena Eibarko euskara batzordean sortutako ideia da, helburutzat duena, batetik, jende askok ezagutzen ez duen letra zabaltzea eta, bestetik, euskaraz egin izanari balioa ematea.

Egiari zor, guk ere ez genekien Eibarrek euskarazko letrak dituen ereserkia zeukanik. Hari buruz galdetuta, Eibar Fundazioko arduradun Jon Arregik azaldu digu Juan Luis Mardaras presidenteak ereserkia egin nahi zuela (1998 inguruan): “Bazeuden hainbat kanta Ipuruan (“Eibar tiene un once…”), baina ereserki ofizialik ez”. Mardaras harremanetan jarri zen udal musika eskolan irakasle zen Miren Olaberekin, eta hark egin zuen letra, “antzinako melodiaren gainean”. Moldaketak Nagore Sanz soraluzetarrak egin zituen.

“Eibarko musika banda oso txikia zen, musikari eta instrumentu gutxirekin”, kontatu digu Arregik. “Hala, Errenteriako Oarso bandarekin grabatu zuten ereserkia, hango tailer batean (Niessen enpresarena). Ahotsak Eibarko Sostoa abesbatzaren otxote batekin osatu zituzten”.

Miren Olabe, Nagore Sanz eta otxotea Errenterian, grabaketaren egunean.

Gaur egungo bertsioa 2015ean grabatu zuten, klubaren 75. urteurrenean, Eibarko Koliseo antzokian, herriko musika bandarekin eta Sostoa abesbatzarekin. “Oso ereserki berezia da, 500 ahotsekin egina dago; Koliseoa gainezka zegoen!”.

Laguntza moduan-edo, hona bideoa letrarekin:

Informazio gehiago:

Ereserkiaren partitura (PDF)

Froomen positiboa eta ‘Euskadi’ izena nork eramango lehia… edo ziklismoak zenbat gogaitzen nauen

2017-12-15  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Realak azken partida galdu ostean –Malagaren aurkakoa– Whatsapp mezua jaso nuen, J.B. Toshack entrenatzaile ohiaren esaldi batekin: “Astelehenetan hamar jokalari aldatuko ditudala pentsatzen dut, astearteetan zazpi edo zortzi, ostegunetan lau, ostiraletan bi, eta larunbatetan kabroi igualek jokatu behar dutela”. Antzerako zerbait gertatzen zait txirrindularitzarekin. Dopin kontuen inguruko albisteak entzutean pentsatzen dut nahikoa dela, ez dudala kirol hori zale (ero) moduan gehiago jarraituko; egunak pasa ahala, ordea, ostia txarra edo ziur nola deskribatu ez dakidan sentimendua apaldu eta denboraldia hasteko grina berpiztu egiten da nigan. Oraingoan, baina, ez dakit harrapatu dutena Chris Froome delako edo zergatik, kostako zait txirrindularitza “kirol fartsa” bat dela dioen jendeari oker dabilela esatea, neu ere konbentzitzen hasia bainago gezur handi bat dela hau guztia, sinestea kostatzen den antzezpen bat. Antzezpen sarri erakargarria, baina fikzioa azken finean.

Honezkero jakingo duzue zer pasa den. Froomek, besteren artean Frantziako Tourra lau bider eta Espainiako Vuelta behin irabazi dituenak, positibo eman du salbutamol -Ventolin- substantziarekin. Aurtengo Vueltan –berak irabazitakoan– egindako kontrol batean atzeman zioten gehiegizko kontsumoa. Antza, asma izatea ez da nahikoa aitzakia ziklista britainiarrak emandako zifra (2000 ng/ml) argudiatzeko. Irakurri ezazue faborez beti zorrotz aritzen den Sergio / Ciclismo2005 blogariaren analisia (gaztelaniaz dago), merezi du-eta. Ez dut deus gehiago gehituko. Gaur ez behintzat. Beste analisi bat ekarri nahiko nuke orain…

…Eneko Garatek idatzi duena, bi ataletan banaturik, Tropela.eus blogean: Euskal txirrindularitzaren pentsamendu bakarra I eta Euskal txirrindularitzaren pentsamendu bakarra II. Garate ari da Euskadi-Murias (talde profesional kontinental) eta Euskadi Fundazioaren (kontinentala) arteko elkarbizitzaz-edo, hitz batean laburtzearren. Eta laburtzearren esaldi bakarrean, hona lehenbiziko atalean irakurri dezakegun hau: “Euskadi izena nork eramango da kontua. Beste era batera esanda, ‘euskaltasunaren’ monopolioa edo talde hegemonikoa nor izango lehia”.

Bigarren atalean bada, era berean, Euskal Herriko itzuliaren gainbeheraz pasarte interesgarria: “Eusko Jaurlaritzak Euskal Bizikleta eta Euskal Herriko Itzulia elkartzera bultzatu zituen. Urteak pasata, argi geratu da helburu nagusia Jaurlaritzak txirrindularitzan diru gehiago ez inbertitzea (gastatzea) zela. Ez antolakuntza mailan edo kirol mailan hobetzea. Urteak pasa dira, derrigorturiko ezkontza hura dibortzioan amaitu da, baina gainbeheran jarraitzen du gure lasterketak (…) Ez da nire inpresioa soilik, horren adierazgarri adibidez iaz nazioarteko txirrindularitza kazetarien elkarteak idatzi zuen txosten hau“.

Nioena, ziklismoari buruzko albiste batzuek utzitako aho-zapore mingotsa leuntzea geroz eta gehiago kostatzen zait. Dopina da askotan, baina horri gehitu behar zaizkio gure taldeen eta Itzuliaren ingurukoak. Eskerrak gaiaz idazteko batere gogorik ez daukagunean (kazetari-zale gisa) Sergio eta Enekoren moduko analisiak irakurtzeko parada daukagun, akuilu direnak informazioa pilatu eta jendearekin eztabaidan jarraitzeko.

Emakume prehistorikoen besoak, eliteko arraunlarienak baino indartsuagoak

2017-12-01  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Laborantza-lanek zailduak, Europa erdialdean bizi ziren emakume prehistorikoek –Neolito garaitik Burdin Aroaren hondarrera bitartean– beso indartsuagoak zituzten gaur egungo eliteko emakume arraunlariek baino, Cambridgeko Unibertsitateko arkeologoek ondorioztatu dutenez antzinako hezurren gainean egindako ikerketan.

Denborarekin, teknologia garatu eta esku-lana murriztearekin bat, hezurren indarra txikitzen joan zen;  Erdi Aroko emakumeen besoetako hezurren indarra, gaur egungoen parekoa zen ia. Emakume prehistorikoek besoetan zuten indarraren faktoreen artean, zekaleen aleak txikitzeko lanak nabarmendu dituzte arkeologoek.

Arkeologoek alderatu dituzte antzinako hezurrak gaur egungo zenbait futbolari, piraguista eta korrikalariren hezurrekin. Arraunlariak dira Open eta Lightweight taldeetakoak, Cambridge Women’s Boat klubeko zortzikoterik indartsuenak. Zientzialariek frogatu dutenez, emakume neolitikoek (K.a. 7.400-7.000) arraunlarien pareko indarra zeukaten hanketan, baina %11-16 handiagoa besoetan. Goi eta beheko soin-adarren aldea nabarmenagoa egin zen denborarekin. Esaterako, Brontze Aroko emakumeek (K.a 4.300-3.500)  besoetan %9-13 indar handiagoa zuten piraguistek baino, baina %12 txikiagoa hanketan.

Gaur arte, emakumeen hezurren gaineko ikerketa bioarkeologikoak egin dira zuzenean gizonekin alderatuta. “Lehenbizikoz, emakume prehistorikoen hezurrak alderatu dira bizirik diren emakumeenekin”, azaldu dute ikerlariek.

Arbitro bati eraso egin diote Leioan; Portugalen, arbitroek greba egingo dute kazetarien jarreragatik

2017-11-23  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Portugalgo futbol profesionalean aritzen diren 76 arbitroetatik 73k greba deialdia egin dute, hedabideetatik-eta jasotzen dituzten kritikak direla-eta. Diotenez, bereziki larriak dira futbol talde konkretuetako zale diren zenbait esatarik euren aurka esan dituztenak. Futbol taldeek arbitroen kontrako “giro mediatikoa” apaltzeko konpromisorik hartu ezean, datorren astebururako deituriko grebari eutsi egingo diotela adierazi dute epaileek.

Eta guk, inuzenteok, uste genuen esatari-tertuliano ahobero liskarzaleak soilik zeudela espainiar medioetan…

Bestetik, gurera etorrita, irakurri dugu futbol entrenatzaile batek arbitro bati eraso egin diola Leioan, alebin mailako partida batean, 10-11 umeen artekoan, alegia. Hainbatetan bultza egiteaz gain, mehatxu egin eta hitz lizunak zuzendu zizkion: “Ez dut zelaitik alde egingo, pailazo puta bat baitzara”, “ez duzu ideia putarik ere”, “bi ostia emango dizkizut”… dira aktan jasotako batzuk. Harmailetan zeuden gurasoek zelaitik alde egiteko eskatu zioten entrenatzaileari, eta Bizkaiko Federazioak bi urterako zigortu du. Detailetxo bat: entrenatzailea adinez txikiko gizonezkoa zen, eta arbitroa emakumezkoa.

Futbola eta erlijioa: Banandurik behar duten bi erritu?

2017-11-16  //  Futbola  //  Iruzkinik ez

Makina bat bider, gehitxotan, esan digute futbola eta politika ez direla nahasi behar. Esaldi hori entzuteak eragiten didan amorruaz ez dut berriro hitz egingo (Quique Peinado kazetariak dioen bezala, futbola eta kirola ez direla nahasi behar esaten duen jende gehiena eskuinekoa da). Politika kontuez baino erlijioaz hitz egingo dugu oraingoan, futbolaren eta erlijioaren arteko harremanaz, aitzakia gisa baliatuta azaroaren 9an Andre Mariaren basilikan Realak egindako urteroko meza.

Realeko agintari, teknikari eta futbolariak, Andre Mariaren basilikan (Luis M. Unciti / El Mundo Deportivo)

Ez baita urtean meza bat egiten duen euskal talde bakarra. Athleticeko jokalariek Begoñako Amari egiten dizkiote eskaintza eta eskertzeak, Alavesekoek Ama Zuriari, Eibarrekoek Arrateko Amari, Osasunakoek Frantzisko Xabierkoari –beittu, hura da gizonezko bakarra– eta abar. Espainiako Ligako lehen mailako talde guztiek egiten dituzte, oker ez bagaude, gisa honetako eskaintzak. Halaber, besteak beste Bartzelona, Betis eta Valentziaren estadioek, kapera bana dute barruan.

Gauza bat da futbola erlijio bilakatu ote den eztabaidatzea, jende ugarik baieztatzen duen moduan, erlijioek bezala futbolak baitauzka Vatikano propioa (FIFA), bere kultuzko lekuak (estadioak; “katedrala” Athleticen kasuan), bere jainkoak (futbolariak), bere kongregazioak (klubak), bere fededunak (zaleak), bere joko-arau mugiezin, erritual eta sinboloak eta bere aberastasun eta kontu zikin guztiak.

Gianni Infantino FIFAko presidentea eta Frantzisko Aita Santua, iaz Vatikanoan (AP / Daily Mail)

Beste gauza bat da erlijioak futbolean duen presentzia. Kluben lore eta trofeo eskaintzak, estadioetako kaperak (Eliza Maradonianoak aparteko aipamena merezi du), zenbait selekzioren ereserkiak (Ingalaterrarena esaterako orazio bat da), zelaira irten aurretik aitaren egiten duten eta gola sartzean hatza zerurantz zuzentzen duten futbolariak, sinbolo erlijiosoak tatuaturik dauzkatenak, euren taldekideei bibliak oparitzen dizkietenak (Argentinan jaio zen “Atletas de Cristo” mugimenduko kirolariek egin ohi duten moduan), partiden atarikoan edo amaieran erritual modukoak egiten dituztenak (Afrikako zenbaitzuk edota Brasilgo selekzioak nonoiz egin duten bezala)… Tantaka heltzen badira ere, etengabeak dira adibideak, erakusten dutenak futbola eta erlijioa harmonian-edo bizi direla, nolabaiteko normaltasunez.

Brasil aipatu dugula-eta, Atletas de Cristo mugimenduak indar berezia du han (Kaká futbolaria da kideetako bat), eta erlijioaren presentzia agerikoa da futbol estadioetan. Eta hori polemika-iturri izan da zenbaitetan; zentzu horretan, ezin ahaztu 2009ko Konfederazio Kopako finala irabazi eta gero futbolari brasildarrak zelai erdian belaunikatu eta errezatzen hasi zirenekoa, zeinak eragin zuen FIFAko agintarien haserrea (beste hainbat sinbolorekin gertatzen den bezala, estadiotan ikur erlijiosoak erakustea debekaturik du FIFAk –“diskriminazioa” eragiten duenean bederen–, nahiz eta Vatikanoarekin loturak mantendu). FIFAk erlijio-askatasunaren aurka egiten duela dio hainbat kolektibok, eta nabarmentzen dute futbol estadioetan ez dela gertatu ikur erlijiosoek eragindako liskarrik.

Brasilgo jokalariak biribilean, 2009ko Konfederazio Kopa irabazi ostean.

Esango duzue, arrazoiarekin agian, urrunegi joan garela, Realaren mezak-eta ez dutela zerikusirik honekin guztiarekin, estadiotik kanpo jazotako kontu ñimiño eta isolatua den heinean, baina, konturatu gara, erlijioaren presentzia uste genuena baino normalizatuago dagoela futbolean, eta ez soilik zaleen artean (beste mota bateko adierazpenekin gertatzen den moduan), baita klub eta selekzioen baitan ere.

Nindoan esatera horrek ez lukeela horrela izan behar, gurean ez behintzat, adierazpen erlijioso orok futboletik at beharko lukeela, Estatu laikoak direla Frantzia eta Espainiakoa (bigarren hau akonfesionala dela esatea egokiagoa da), baina hori ez litzateke “futbola eta politika mar mar mar” leloa gure egitea? Diada egunean Bartzelona futbol taldeak lore-sortak uzten baditu Rafael Casanovaren oinetan, zergatik ez ditu utziko Mesedetako Gure Amaren altzoan? Futbol taldeak ez al dira “nahi” dutena egin dezaketen erakunde pribatuak? (Diru-laguntza publikoak jaso izana ez dirudi nahikoa arrazoi bestelakoa pentsatzeko… ala bai?).

Jo dezagun errugbira: Zeelanda Berriko selekzioak Haka errituala egin badezake, Brasilgo futbolariek zergatik ezin dute zelai erdian errezatu? Errituak dira biak, diren bezala futbol taldeen lore eskaintzak edota, kirolarekin lotutako beste bi adibide aipatzearren, arraun taldeek traineruak bedeinkatzea edo ziklistek Dorletako Amari oroigarriak uztea. Hein batean, jaunartze edota hileta elizkizunen parekoak dira, herriko festetan ama birjinaren omenez topa egitea bezala. Gizartearen isla dira, azken finean, futbolarekin loturikoak.

Norbanakoen hautua den edo talde baten izenean egindakoa, espazio publiko edo pribatuan gauzatzen den, erlijio bat “goratzeak” besteak baztertzen ote dituen, zein asmorekin egiten den… hainbat gauza dira kontuan hartu beharrekoak, baina aitortu behar dut ez zaidala iruditzen futbol taldeen mezak-eta lekuz kanpo daudenik, ez behintzat gainerako erritual erlijiosoak baino kanporago. Hain justu erritual horiek guztiak direla ezbaian jarri beharrekoak? Uf, galderari erantzuten hastea ur handiegitan sartzea litzateke…

EH Bilduren proposamena euskal selekzioaren inguruan: Bai baina…

2017-11-14  //  Futbola  //  Iruzkinik ez

ConIFA Kopa du izena, eta bertan parte hartzen dute, batetik, FIFA nazioarteko futbol federazioak aitortzen ez dituen estatuek: “Estaturik gabeko herriek” (kurduek eta laponiarrek, esaterako) edota lurralde bat izan arren nazioarteak aitortzen ez dituen horiek, Abkhaziak, Hego Osetiak eta Zipre Iparraldeko Turkiar Errepublikak, esaterako. Halaber, munduan barreiaturik dauden talde etnikoek ere jokatzen dute, ijitoek adibidez, edota selekzio utopikoa osatzen duen Korea bakarrak. Orotara 47 kidek osatzen dute ConIFA futbol elkarte independenteen konfederazioa, eta haietako 12 sailkatzen dira Munduko ConIFA Koparako. 2014an abiatutako txapelketa bi urtean behin jokatzen da. Nizak irabazi zuen estreinako edizioa eta Abkhaziak bigarrena. 2018an Somalian jokatuko da, Barāwe hirian.

Kataluniak ConIFAri uko

ConIFA konfederazioaren kide izan zitekeen selekzioetako bat Kataluniakoa da. Aldiz, erakunde horretan ez sartzea erabaki zuen bere garaian, El Confidencial webgunean irakurri dugun moduan. ConIFAko zuzendari Alberto Rischioren hitzak jaso zituen agerkari espainiarrak: “Kataluniakoa da FIFAtik at dauden selekzioetatik hobekien antolaturik daudenetako bat. Guk antolatutako Munduko Txapelketa jokatu ahal izan zuten, baina ez zuten nahi izan. Ulertzen dut FIFAn sartu nahi izatea, mezu politiko argia helarazi dezaketelako horrela, baina futbolari ugarik ConIFAn jokatzeko parada izango lukete eta, horren ordez, ezin dezakete ezertxo ere egin. Kataluniak, FIFAn sartu nahi badu, Espainiari gerra deklaratu beharko dio. Bestelakoan jai dauka”. 2014ko hitz horiek indar berezia hartzen dute gaur egun…

Euskal eta katalan selekzioak, 2015ean jokatutako partida hasi baino lehen.

“Jai”, euskal selekzioak ere bai

Hala azaldu zigun Ekain Rojo Labaien ikerlariak 2014an, Futbola eta nazio eraikuntza Euskal Herrian eta Espainian liburuaren harira egin genion elkarrizketan: “Espainiako Konstituzio Auzitegiak ebatzi du euskal selekzioek posible dutela nazioartean [ofizialki] lehiatzea, baldin eta Espainiakoak tartean ez badaude. Espainia ez dagoen kirolen bat aurkitzen baduzu, aurrera; bestela jai duzu”.

“Ez da aukera handirik ikusten euskal selekzioak demagun 20 urteren buruan Munduko Kopan parte hartzeko”, zioen Rojok: “Eskozia, Irlanda Iparraldea, Gibraltar… badira bestelakoa pentsatzera eraman gaitzaketen adibideak, baina futbola estatuak ardatz dituela antolatu dela aintzat hartuta… Espainiak eta Frantziak ikusiko balute euskal selekzioak ofizialtasuna lortu eta nazioartean herrialde independente baten irudia ematerik izango zuela… Selekzio batek atzerrian ofizialki jokatzea independentziaren adierazgarri baita ia-ia. FIFAk dio Europako Futbol Federazioan (UEFA) sartu ahal izateko estatu bat ordezkatu behar dela; aukera ematen du hautagaitza aurkezteko, nahiz eta estatua ez izan, baina proposamenak aurrera egiteko gainetik dagoen estatuaren baimena behar da. Borondate politikoaren esku dago afera”. Eta, gaur gaurkoz, Espainiako Estatua argi asko ari da erakusten bere borondate politikoa zein den.

Erresuma Batua bat da, baina selekzioak lau

Badira FIFAk onartzen dituen selekzioak, NBE Nazio Batuen Erakundeak aitortu ez dituen estatuenak, Erresuma Batuaren baitakoak kasu. Ingalaterraren eta EH Bilduk hizpide dituen Gales, Eskozia eta Ipar Irlandaren kasuetan, norberak bere selekzioa du, nazioartean onartua. Ez gara orain hasiko FIFAren araudiaren ingurukoak xehatzen. Soilik nabarmendu nahi genuen selekzio horiek normal-normal jokatu ahal dutela Europa eta Munduko Kopetan.

2018an jokatuko da Munduko Kopa, Errusian. Eskozia eta Gales lehen fasean kanporatu zituzten, eta Ipar Irlanda bigarrenean. Galdera da, zein interes izango lukete euskal selekzioarekin batera estaturik gabeko nazioen txapelketa batean aritzeko? Jaurlaritzari gestioak egin ditzan eskatzea zilegi da, baina…

… eta horri guztiari gehitzen badizkiogu selekzioaren inguruko polemika-sorta (izenak berak eragindakoa kasu) edota Gabonetako partidaren gainbehera, halako apatia batek hartzen gaitu…

Izugarri poztuko ginateke oker egon eta benetako aurrerapausoak ematea.

INFORMAZIO GEHIAGO

• Eusko Jaurlaritzako Kirol zuzendari Jon Redondori elkarrizketa egin zion Imanol Magro kazetariak pasa den otsailean Berria egunkarian. Euskal selekzioen ofizialtasunaz mintzo zen, besteak beste: “Guri dagokigu gobernu gisa ofizialtasuna bultzatzea, ez dela erraza jakinda ere”, zioen Redondok. Ofizialtasunaren bidea hasteko Jaurlaritzak bere garaian eskaini zuen babes juridikoa zenbat federaziok eskatu duten galdetuta, hala erantzun zuen: “Sokatira izan da bakarra. Beste federazioek ez dute bide hori jorratu. Hori hor dago. Ez dakit esanguratsua den, edo jendea eroso sentitzen den egun dagoen egoeran eta aldaketa horrek dakarren arazorik ez duen nahi (…) Ofizialtasun eskaera lagun dezakegu: erremintak jarri, laguntza juridikoa eskaini… baina erabakia federazioek hartu behar dute”.
• VIVA Munduko Kopa (2006-2012): 2014a baino lehen bazen beste txapelketa bat, VIVA izenekoa, 2006tik 2014ra bitartean ospatu zena, NF-Board (Nouvelle Fédération-Board edo Non-FIFA Board) nazioarteko federazioak antolaturik. Hura osatzen duten selekzioen asmoa da elkarren kontrako partidak antolatzea eta FIFArekin elkarlanean aritzea, nazioarteko federazioak kide gisa aitortzen dituen arte. Bost bider jokatu da jada desagertua dagoen VIVA txapelketa: Laponiak irabazi zuen lehenbiziko edizioa 2006an eta Kurdistanek azkena 2012an. Bi selekzio horiek ConIFAren baitan ari dira gaur egun.

“Llibertat! Llibertat!”, edo Palauko zaleak “siestatik esnatu” zirenekoa

2017-11-08  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Bartzelona eta Olympiacos saskibaloi taldeen arteko Euroligako partidan, Palau Blaugrana pabiloiko zaleak isilik egon ziren aurreneko bost minutuetan, zutik. Dracs 1991, Sang Culé Cor Catalá eta PBB Meritxell zale-taldeetako kideek “Llibertat presos polítics” zioten pankartak zabaldu zituzten. Bost minutuak pasata, eztanda egin zuen Palauk. Milaka zaleak oihuka hasi ziren, eta hala pasa zituzten beste bost minutu, preso hartu dituzten ANC, Òmnium Cultural eta Generalitateko kideekin elkartasunez. Bartzelonako entrenatzaile Sito Alonsoren hitzetan, tamainako burrunbarik ez du saskibaloi pabiloi batean sekula entzun.

Bistan da aipatu animazio-taldeek koordinatutako ekintzak nolabaiteko ezinikusia-edo eragingo zuela espainiar medio batzuetan, Movistar+ telebista kateko narratzaile Adolfo Barberorengan, esaterako. Partida zuzenean ematen ari zen, eta jendearen isiltasunaz zipitzik ere ez zuen esan lehenbiziko bost minutuetan. Gero bai, oihuka hasi zirenean “Barçako zaleak lozorrotik atera dira” esan zuen (“siesta” hitza erabili zuen berak). Eta apur bat beranduago: “Entzuten ari garenak ez du zerikusirik jokoarekin. Argi dago azken egunotan Katalunian gertatzen ari denarekin lotua dagoela. Baina gure egitekoa saskibaloi partida bat kontatzea da”.

Ondorengo bideoan entzun ditzakezue narratzailearen bi komentarioak, 50. segundoan lehena, 3 minutu eta 30 segundoan bigarrena.

Emankizunak gertatzen den guztia kontatu behar du

Saskibaloi partida soilik ez, emankizun batek Palau Blaugranan gertatzen den guztia kontatu behar du, El Mundo Deportivo egunkariko kazetari Mònica Planasek dioen bezala.  “Izan balitz harmailetan gertatutako borroka bat, bengalak, edo jokalari bati egindako omenaldia, esplikatu egingo litzateke. Ez dago iritzia eman beharrik, ezta atsegin hartu ere, baizik eta ezohiko testuinguruaz  informazioa eman, besterik ez: isiltasunaz eta oihuez. Kontatzeagatik ez da deus gertatzen. Baina lehenbizi siesta metaforiko bat aipatzeak eta ondoren esateak hori kontatzea ez dela bere egitekoa, mesederik ez dio egiten kazetaritzari, zeina hori den, ez dezagun ahaztu, partida bat kontatzean egiten dena”.

Nazismoa futbolean: Anne Franken irudia irain modura baliatu dute alemaniar ultrek ere

2017-10-31  //  Futbola  //  Iruzkinik ez

Pasa den astean idatzi genuenean Lazio futbol taldeko ultrek Anne Franken irudia baliatu zutela Erromako zaleak iraintzeko, egindakoa aurka jausi zitzaiela genioen, Italiako futbol estadioetan holokaustoaren aurkako keinuak errepikatu zirelako. Ez dakigu, baina, zenbateraino egin dien min horrek, alderatuta haien ekintzak izan duen oihartzunarekin eta, areago, segidarekin.

Alemanian gertatu da oraingoan. Düsseldorf hirian Anne Franken irudidun pegatinak agertu dira, Schalke 04 futbol taldearen kamiseta soinean duela. Borussia Dortmund taldeko zale batek zabaldu zituen sare sozialen bidez pegatina horiek.

Emakumeak futbol estadioetara sartu ahal izango dira Saudi Arabian… senarra alboan baldin badute

2017-10-31  //  Futbola, Generoa  //  Iruzkinik ez

Panenka aldizkariaren txioak jarri gaitu albistearen arrastoan: Saudi Arabiako emakumeak Jeddah, Damman eta Riyadh hirietako futbol estadiotara sartu ahal izango dira 2018an, baldin eta senarrekin baldin badoaz.

A partir de 2018, Arabia Saudí permitirá a las mujeres acudir a estadios de fútbol… Acompañadas de sus maridos. ?? pic.twitter.com/AMu08anWz3

— Panenka (@RevistaPanenka) 2017(e)ko urriak 30

Mohammed bil Salman printzeak iragarritako erreformen baitan kokatzen da albistea. Aipatu hirietako estadioetan leku bereziak egokituko dira familientzako. Eta han, emakumeek gizonekin batera ikusi ahal izango dituzte partidak. Eurek bakarrik, oraindik ez.

“Familientzako gunea” pasa den hilean egokitu zen lehendabizikoz Saudi Arabiako estadio batean, Riyadh hirikoan, herrialdeko egun nazionala ospatu zutela-eta. / Faisal Al Nasser – REUTERS

Urrats esanguratsua ala purtzil xamarra den esatera ez naiz ausartzen, ezta Saudia Arabiako emakumeei bizikletan ibiltzeko baimena (egoki jantzita baldin badoaz eta gizonezkoren batek laguntzen baditu) eman izana ere. Are gutxiago Bartzelonako Udaleko Immigrazio, Kultura Aniztasun eta Dibertsitate zinegotzi Lola Lopezek ARGIAn esan dituenak aintzat hartuta: “Islamari erasotzeko egiten da emakume musulmanen eskubideen aldeko diskurtsoa”. Merezi du Saioa Baleztenak egin dion elkarrizketa irakurtzea.