Zein kirolek dute arrakasta gehien emakumeen artean eta zergatik?

2019-11-14  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Saskibaloiak duen indarra, taldekako kirolek “dibertsioarekin” edo ongi pasatzearekin duten harremana, eta erreferente geroz eta gehiago izateak duen eragina aipatzen dira, besteak beste, Ara agerkariak plazaratutako erreportajean. Kataluniako federazio bakoitzak zenbat lizentzia dituen aztertu dute artikuluan, Kirolaren Kontseilu Gorenak 2018ari dagozkion datuekin osatutako txostenetik abiatuta. Hego Euskal Herriko datuak gainbegiratu ditugu guk.

Irene Gutiérrez / ARA

Espainiako Estatuan, federatu lizentzia daukate 3.866.867 lagunek: 2.978.250 gizonek (%77,7) eta 888.617 emakumek (%22,3). Katalunian, emakume kopurua %25,54koa da, eta hego Euskal Herrian %26,85ekoa (342.874 lizentzietatik 92.062). Kopuruok gorantz ari dira apurka-apurka.

Katalunian, gizonezkoen kasuan, hiru lizentziatik bat futbolekoa da (Hego Euskal Herrian ere, hortxe hortxe). Bigarren postuan, puska handi batera, saskibaloia dago (baita Euskal Herrian ere). Lizentzia guztien ia %50 bi kirol horiek hartzen dituzte. Aldiz, emakumeen artean lizentziak askoz ere barreiatuagoak daude, nahiz eta badiren bi kirol lizentzia kopuru handiagoak dauzkatenak: saskibaloia eta patinajea.

Saskibaloian, sorreratik bertatik

Saskibaloiak zergatik erakartzen ditu emakumeak? Enric Pratsek, Kataluniako Federazioko presidenteordeak, kirol horren sorreran bertan jarri du begirada: “Jakin ahal izan denez, hastapenetan, XIX. mende amaierako AEBetan, lehen saskibaloi partida jokatu eta astebetera emakumeen arteko partida bat jokatu zen jada. Halaber, Joko Olinpikoetan emakumezkoen kategorian jokatu zen taldekako lehenbiziko kirola saskibaloia izan zen. Eta, frankismoan, emakumeari jarduera fisikorako ateak ixten zitzaizkionean, saskibaloia sustatu egin zen”. Federazioak egindako lana, Internetez partidak ikusteko aukera izatea eta emakumeen artean saskibaloia sustatzeko kanpainak ere aipatu ditu Pratsek.

Hego Euskal Herrira etorrita: Nafarroan saskibaloi-lizentzia dute 3.884 emakumek eta 2.794 gizonek –gehiago dira hortaz emakumeak–. EAEn, 18.847 emakumek 20.692 gizonek.

Bestalde, patinajeari dagokionez, emakumeen kopuruak urtez urte gora egin du eta gizonezkoak baino gehiago dira gaur egun. Kirol oso gutxitan gertatzen da hori. Gimnasia da horietako bat. Ehunekoak irauli egiten dira kasu honetan; emakumezkoak alde handiarekin dira nagusi. Hego Euskal Herriko datuak ere horren erakusgarri dira: 3.101 emakumek dute gimnasia-lizentzia, eta 155 gizonezkok. Voleibola da Ara agerkariak hizpide duen beste kirol bat.

20.000 gizon eta 95 emakume ehiztari

Aldiz, futbolean, emakumeen lizentzia kopurua handitzen ari den arren, ehunekoak %10aren azpitik jarraitzen du. Hego Euskal Herrian apur bat handiagoa da zifra: lizentzia dute 12.375 emakumek eta 77.408 gizonek. Kirol guztien artean, gizon eta emakumeen artean alderik handiena, gimnasian baino are handiagoa baina kasu honetan gizonen alderantz, ehizan dago. Hego Euskal Herrian 21.204 lizentzia daude. Bada, horietatik 95 besterik ez dira emakumeak.

“Maskulino” bezala izenda daitezkeen kirolen artean, ehiza da ezbairik gabe deitura hori hobekien egokitzen zaiona. / CazaWorld

Erreferenteen garrantzia

Berta eta Martina Cortada ahizpen hitzak ere jaso ditu Ara-k. 12 urte ditu batak, eta futbolean ari da; 14 ditu besteak, eta igeriketa sinkronizatua egiten du. Martinenc klubean jokatzeak eragiten dion poza azaldu du Bertak, eskolan baino gehiago entrenatu eta asteburu guztietan jokatzen dituelako partidak, baita lagun berriak egiteko aukera izan duelako ere.

Martinaren hitzetan, kirolari erreferenteak izateak eragin handia du neska gazteengan: “Telebistan ikusten nituen, eta egiten zutena izugarri gustatzen zitzaidan. Hori egiten ikasi nahi nuen. Ur kirolak asko gustatzen zaizkit, eta talde-kirola izateak are gehiago erakartzen nau. Bakarrak huts egiten badu, denok huts egiten dugu. Telebistan ikusten ditudanean, egiten dituzten mugimenduak edota gorputza nola kokatzen duten begiratzen dut”.

Prentsaurrekoan katalanez ari diren kazetariak, ofizio-kide “txarrak”

2019-11-04  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Pep Lluís Martí, Gironako entrenatzailea, Extremaduraren estadioan jokatutako partida osteko prentsaurrekoan. Galdera-erantzunak gaztelaniaz. Dena ondo. Ostean, Gironako kazetari bat katalanez hasten da, talde kataluniarraren kasuan astebururo gertatzen den moduan, etxean zein kanpoan jokatu. Aldiz, Extremaduran dauden zenbait kazetarik ez dute gustuko hori, eta prentsaurrekoa eteten dute. David Torras-ek, Gironako komunikazio buruak, esaten die aukera daukatela nahi bezainbeste galdera egiteko (gaztelaniaz), eta guztiak erantzungo dituela entrenatzaileak (gaztelaniaz). Baina ez, ez dute gustuko hori. Bide batez, katalanez aritzen diren kazetariei leporatu diete ofizio-kide “txarrak” izatea. Eztabaidak jarraitzen du. Azkenean, galdera batzuk katalanez egiten zaizkio entrenatzaileari, baina hark gaztelaniaz erantzun beharko ditu.

Hizkuntza-ahalduntzea, lekutan geratu da kasu honetan…

Polemika, 1’06”-tik aurrera:

Extremadura taldeak adierazi du prentsaurrekoak edozein hizkuntzatan eman ahal direla bere estadioan. Adierazpen askatasuna defendatu du, eta bertako kazetari batekin gertatutakoak klubarekin loturarik ez duela esan du.

Arrazakeria futbolean | Ezertxo ere pasa ez balitz bezala…

2019-11-04  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Verona eta Bresciaren arteko futbol partida, asteburu honetan. Harmailetatik heltzen zitzaizkion irain arrazistez kokoteraino, Mario Balotelli futbolariak baloia eskuekin hartu, hari ostikoa eman eta zelaitik alde egiteko imintzioa egin zuen. Bere aurkari eta taldekideek geratu zuten. Hainbat minutuko etenaldiaren ostean, normal normal jarraitu zuen partidak, ezertxo ere pasa ez balitz bezala.

Mario Balotelli responded to the racist chants by kicking the ball into the stands.

His teammates and match officials convinced the striker to remain on the pitch. pic.twitter.com/vvzuY7oBHZ

— ESPN FC (@ESPNFC) November 3, 2019

Mario Balotelli, Franck Kessie, Romelu Lukaku, Blaise Matuidi, Dalbert Henrique, Kalidou Koulibaly… Hainbat dira italiar estadioetan irain arrazistak entzun behar izan dituzten futbolariak. Partidek normal normal jarraitu dute guztietan, ezertxo ere pasa ez balitz bezala.

Izan ere, Veronako entrenatzaileak adierazi duen moduan, “Balotelliren kasuan ez da arrazismoarik izan, iseka baino ez”. Izan ere, federazioko inspektoreek adierazi duten moduan, “15 lagunen kontua izan da soilik”. Are gehiago, Veronako alkate Federico Sboaranak (Forza Italia) adierazi duen moduan, “ni estadioan nengoen eta ez nuen inolako irain arrazistarik entzun. Balotellik ez zuen egin zuena egiteko motiborik”.

Ezertxo ere pasa ez balitz bezala… estrategia borobila horrelakoak gehiago errepika ez daitezen. Porca miseria.

Celtic-eko zaleen erantzuna italiar faxistei: Mussolini buruz behera zintzilik

2019-10-31  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Lazio futbol talde italiarrak Glasgow-en jokatzen zuen, Europa League txapelketako partidan. Italiar zaleen artean, Irriducibili taldeko faxistak, zeintzuk partidaren atarian euren ideologia azaleratu zuten.  Beste muturrean kokatzen diren Green Brigade taldeko eskoziar zaleen erantzuna, Mussolini buruz behera esekita, euren estadioko harmailetan. Halaxe zintzilikatu zuten diktadore faxista 1945eko apirilaren 29an, Milango Loreto plazan, fusilatu eta hurrengo egunean. Haren irudiaren alboan, mezu bat:  Jarraitu zuen liderrari.

Hainbat pankarta zabaldu zituzten Celtic-eko zaleek. Oihartzun handiena honakoak izan du.

Informazio gehiago:

Mussoliniren bilobak Celtic-eko zaleen aurka egin du (RT)

Lazio taldeko ultrez blogean:

Gizonezkoen “harmaila sakratuan” emakumerik ez esertzeko deia.

Anne Frank irain bezala baliatzeagatik, haren testigantza estadioan entzun beharko dute Lazioko ultrek.

Euskal txirrindularitzaren egoerari tiraka: Diru publikoa, zertarako?

2019-10-10  //  Txirrindularitza  //  Iruzkinik ez

Bero-bero dago panorama euskal txirrindularitza profesional gizonezkoetan. Irailaren 30ean, Euskadi-Murias talde kontinental profesionalak iragarri zuen datorren denboraldian ez duela jarraituko. Urriaren 7an, EAEko lehendakari Iñigo Urkulluk azaldu zuen 2023ko Frantziako Tourra Bilbon hasteko eta 2. etapa Ipar Euskal Herrian amaitzeko lanean ari direla. Eta, urriaren 8an, Euskadi Fundazioak jakinarazi du kontinental mailatik kontinental profesional mailara igoko dela datorren urtean, Orbea-Fundazioa izenarekin.

Espainiako Vueltako tropela, San Mames futbol zelaian pasa den irailean. Badira urteak agintariak Frantziako Tourra ekartzeaz ere mintzo direla. / Athletic Club

Muriasek bere ibilbidea etengo duela iragarri zuenean, izen eta izatean “Euskadi” daramaten bi proiekturi ekonomikoki (babes publiko edo/eta pribatuari dagokionez) eusterik ez dagoela agerian geratu zela esaten ari ginen. Baina, hara non, badagoela dirua eta borondatea Frantziako Tourra ekartzeko (lehenago ere azaldua zuten nahi hori). Noiz eta desagertu direnean ez soilik txirrindulari talde profesional bat (edo bi, Euskaltel gehitzen badugu), baita Emakumeen Bira edota Urkiolako Igoera ere, lasterketa txikiago batzuk larri dabiltzan bitartean, Arritxu Iribar kazetariak gogorarazi duen moduan.

Makroekitaldien benetako inpaktua

Tourra aipatuta, eta parentesi moduan, Daam Van Reeth ekonomia irakaslearen analisi interesgarria ekarri du Eneko Garate Libros de Ruta argitaletxeko editoreak hizpidera, Frantziako Tourraren lehen etapa antolatzeak hiri bati dakarzkion gastu eta irabazi errealez, Bruselaren kasua abiapuntu. Gertakizun arrakastasua izan dela nabarmendu arren, Van Reeth-ek bi ohar egiten ditu Standaard egunkariak plazaratutako artikulu baten harira:

1. Bruselan egindako gastua 32,7 milioikoa izan da orotara. Baina, zenbatekoa izango litzateke Tourra hartu ez balu? Ikerketa batek dio %7,5 bisitari gehiago jaso zuela hiriak (datu hori zuzena da). Demagun ziklismo-zaleek gainerako turistek baino gehiago gastatu zutela, 3 eta 5 milioi euro artean orotara. Gastuaren %10-15 litzateke hori.

2. Artikuluak dio Frantzian egunean 3,7 milioi lagunek jarraitu zutela Tourra telebistaz. Baina, kopuru hori Tour osoaren batez-bestekoa da. Lehen  etapetan kopurua askoz ere baxuagoa da: 2,6 milioi ikusle egunean (%30 gutxiago).

Erakundeek diruz lagundu behar al dute kirol profesionala?

Iribarren txioari tiraka, hauxe idatzi du Haritz Iturbek: “Harrobia lantzen duten taldeak eta lasterketak dira oinarria. Hori da benetan zaindu eta babestu behar dena. Baina hemen egiten ari direna juxtu kontrakoa da. Diru publikoa oinarrizko gauzetan inbertitu beharrean haundikerietan gastatzen dute”.

Eta beste hau Inaxio Esnaolak, Joseba Iturria eta Eneko Garateren arteko eztabaidaren erdian: “Erakundeek diruz lagundu behar dute kirol profesionala? Ondo iruditzen zaigu aldundiek Gipuzkoa Basketi eta Bilbao Basketi emandako laguntza publikoa? Bera Bera eskubaloi taldeari? Eta batez ere, futbol taldeei?”.

@Txirrindacash: “Diru publikoa formakuntza lanerako mugatuko nuke nik”.

Joseba Iturria: “Eusko Jaurlaritzak urtean 7,9 milioi eurorekin eutsi behar al dio Orkestra Sinfonikoari, babesle pribaturik gabe? Berriro diot: ia proiektu guztiek behar dute instituzioen dirua bizirauteko”.

Eneko Garate: “Eztabaida sano baterako oinarrizko informazioa gakoa da. Orkestra SA publiko bat da, aldiz Euskadi Fundazioa edo Murias entitate pribatuak”.

Eneko Garatek, beste txio-hari batean: “Niri biziki gustatuko litzaidake Frantziako Tourra Bilbon ala EHn hastea, baina plan zabalago batzuetako neurri osagarri gisa: kirol arloan harrobia lantzeko zein elitea laguntzeko plan bat edo azpiegituretan bizikletari beste bultzada bat emateko mugikortasun plan ausartago bat”.

Mikel Elorza: “Ba nik Tourra EHra ekartzeagatik pagatuko dena Euskadi-Muriasi pagatzea nahiago. Diru hori gehi hurrengo urteetan egin edo berrituko duten futbol-zelaiari (seguru izango dela baten bat) emango diotenaren zatia”.

Garate: “Ados, hortik nindoan ni ere plangintza aipatzean. Oker goaz makroekitaldi solte handi bat bada. Taldeak laguntzeaz gain, lehenago egingo nuke Bizkaian belodromo itxi duin bat, edo bizikleta erabiltzaileontzat Bilborako sarrera/irteera seguruak eraiki, adibidez”.

Oinarria sendotu

Eztabaida luzeen printzak dira jaso ditugunak, gaia kokatzeko baliagarriak. Diru publikoa: zertarako, zenbat, zergatik? Harrobia, formazioa, mugikortasuna… Lehendabizi oinarria eta gero gerokoak (elitea). Agian hori litzateke herri-ikuspegi batetik logikoena. Baina, zer logikaren pean ari da Kirola, zer logikaren pean Politika? Ikuspegi horretatik, ulertzekoa da makro-ekitaldiak antolatzeko zenbaitzuk daukaten grina. Futbol Eurokopa-eta, badakizue. Futbola dena den ezin da txirrindularitzarekin alderatu. Hark oinarri sendoa du, eta goi-maila are sendoagoa. Bi mundu desberdin izanik ere, bada loturarik (nahi bezainbeste “baina”rekin) euren artean. Bizikletaren kasuan ordea, badirudi batzuentzat oinarria gauza bat dela eta elitea beste bat oso bestelakoa,  harremanik ez balute bezala. Tira, bakoitzak oinarritzat zer ulertzen duen ere…

Borondate falta aipatzen du jende askok, ziklismoaren egoeraz galdetzean. Sektoreak balizko babesle pribatuak uxatzeko duen gaitasunaz hitz egiten dute besteek, instituzio bereko sail desberdinekiko sinergiaz…

Babes publikoen auziak beharko liguke hausnartzera eraman. Ez soilik zuzeneko zein zeharkako diru-laguntzen zenbatekoez eta erabilera zehatzaz, baita, esaterako, kirol taldeei aplikatutako zor kitatzeez edota bestelako mesede fiskalez ere. Zeren eta begira Eurokopa, begira Athletic…

Aita baten harribenturak gertatu ahala jasoak

2019-09-27  //  Uncategorized  //  2 iruzkin

Bada, horixe, lau hilabeteko umezain eszedentziak aitzakia eman didala aitatasunari buruzko kontu batzuk zerrendatu eta post txiki honetan biltzeko, modu desordenatu xamarrean. Litekeena da aurrerago gehiago idaztea, gaiari nahi bezainbeste tira dakioke-eta.

Has nadin amaieratik:

* Umeen besarkada beroek ipar poloa ere urtzen dute, eta eskatu gabe emandako muxu goxoek unibertsoa dantzarazi. Baina, ikastetxeko ateak zeure atzean nola ixten diren ikustea zer, e? Ez al da apur bat… nola esan, liberagarria? Bai, badakit hau esateagatik ez didatela monumeturik eskainiko, baina… [Dio, gaur bertan, idatzi hau labetik ateratzear, semea negarretan utzi dut; ez zait hain liberagarria iruditu, baina tira, pasako zait]

* Ez dakit zein umoregilek La Resistencia telebista saioan esan zuen bezala, “umeak haaaainbeste maite dituzu, uneoro zaudela lo noiz hartuko duten zain”. Eta, halere, lo hartzen lehena, zeu.

* “Ikusiko duzu, egun osoa pasako duzu lurretik trasteak jaso eta jaso”, ohartarazi ninduen lankide batek ekainak 7 zituenean. Baita bete-betean asmatu ere! Objektu (sasi) borobilkien kasua bereziki da aipagarria. Pilotak, baloiak, puxikak… egunez bakarren bat desagertzen bada, arratsalderako ordezko bat dago etxean, auskalo nondik etorria.

* Jostailu kudeaketa amaigabeari gehitu ahal zaio etxeko argi guztiak banan-banan itzaltzen aritzea, egun osoan, baita eguzki izpiak komun-zuloraino sartzen diren uneetan ere.

* Zein estresagarriak izatera hel daitezkeen jolas-parkeak batzuetan. Zein aspergarriak besteetan. Aiii, klonak diruditen aisialdi-gune prefabrikatu horiek… Azkenaldian deskubritutako alternatiba batzuk, merendaleku-igerileku-hondartza eskaintzatik harago, animalien munduarekin lotutakoak dira, Basondo babeslekua (Santimamiñe alboan) eta Basabere baserri-eskola (Lezaunen) kasu. Inork egun-pasarako bestelako proposamenik luzatu nahi badu, estimuan izango da.

* Telebista. “Aita, berriro txirrindularik? Ze kaka, jarri 3!”. “Etxoin pixkat, kamiseta gorrikoak aldapa osoa igo arte”. “Oso poliki doaz, ze kaka. Jarri 3!”. Gora ta gora beti, Dorae-mooon…

* Mugikorrak. Egunean ordu erdi, gurasoen zaintzapean. Koloreak “ikasteko” orotariko ibilgailu motorizatuen bideoekin batera, animaziozko film laburrak nagusi, animalienak bereziki. Hamaika eta bat bider ikusitako batzuk: Film Bilder estudioarenak, Minuscule sailekoak, Fat, The Box, Gopher Broke, Dustin… Hemen ere gauza bera, inork ekarpenik egin nahi badu, badaki zer egin 😉

Eredu

Gurasook, gauza bat esan eta bestea egin…

(barka ‘paint’ hain landuan islatzeagatik…)

Pasarte honek izan ditzake gurasoon inkoherentzia azaleratzen duten aldaera ugari: Umeari inori jostailurik ez kentzeko eskatzea, eskuetatik jostailu hori indarrez kentzen diogun bitartean; umeari eskatzea inor ez jotzeko, eta ostean kokoteko bat ematea… Pazientziaren mugak gainditzean, ohikoak dira horrelakoak. Bai bai, badakit badirela gida-liburuak muturreko egoeretan gurasook zuzen eta artez nola jokatu azaltzen dutenak, umea ume dela eta helduak heldu behar duela uneoro, baina…

38 egun

Demagun 37 egun igaro direla garagardo bat trankil-trankil edan zenuenetik, bi esku txikik aparretan nola sartu nahi duten sufritu gabe. “Aita, nik ere nahi det!”. Eta, noski, garagardoari lehen tragoa eman ostean jarri duzun felizidade aurpegia ikusi dutenez, ezin diezu “ez, hau kaka da” esan. “Ea, edan pixka bat goilaratxo honetatik… Zer, ez da oso ona, ala?”. “Baaai, gehiago nahi det!”. Liskar-egoera potentziala.

Bada, hori, 37 egun pasa direla jada. Imajinatu 38. egunean gizon-plan bat proposatu dizutela lagun batzuek. Bi aukera dituzu: ez ala bai. Uko eginez gero, bakarren batentzat traidore bat izango zara kontrakoa demostratu bitartean. Alegia, betiko. Eta baiezkoa emanez gero, bakarren batentzat bizizale bat izango zara kontrakoa demostratu bitartean. Alegia, betiko.

Poz txiki handi horiek…

Aitatasunak momentu eder ugari du, eta gure buruaz harro egoteko motibo piloa ematen du, umeak putzu batean saltoko ari zireneko hura bezala… Dio, basamortu erdian ere topatuko lukete putzu zikinen bat hauek. Nioena, hor ari ziren putzuan saltoka, atso batek zuk-ez-duzu-batere-fundamenturik-a-zer-aita-ganorabakoa aurpegiarekin esan zidanean: “¿No les vas a decir nada?“.

– Ah, sí, sí, ahora voy. Bikote, segi saltoka pixka batean. Saltar un poco más“.

(Dio, ze poza)

Zeren eta ganorabako sentitzeko, nahikoa daukagu gure buruak bidaltzen dizkigun mezuekin. Ez daukazue gogoratu beharrik, benetan. Tira, bai, bakarren batzuk behar duzue gogoraraztea 😉

Kirol apustuak, ustelkeria, futbolarien atxiloketak… A zer sorpresa!

2019-05-28  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Kirol apustuak, futbola eta ustelkeria, lotuak beste behin. Espainiako Poliziak lehen eta bigarren mailako hainbat jokalari eta Huescako presidentea atxilotu ditu, kirol apustuen bidez dirua irabaztea helburu zuen “talde kriminala” osatzea, ustelkeria eta dirua zuritzea leporatuta. Espainiako ligan emaitzak moldatzea egotzi diete.

Nástic-ek (horiz) eta Huesca-k 2018an jokatutako partidak piztu zuen metxa / @SDHUESCA

Atxilotuen artean dozena erdi jokalari profesional daude: Carlos Aranda, 2009tik 2011ra bitartean Osasunan jokatu zuena; Raul Bravo, Real Madril eta Rayo Vallecanoko jokalari ohia eta “talde kriminaleko” ustezko burua; Borja Fernandez Valladolideko jokalaria; Samuel Saiz Alonso Getafeko jokalaria; eta Iñigo Lopez Montaña, Huescako jokalari ohia eta gaur egun Deportivon ari dena.

Horiez gain Huesca taldeko presidente Agustin Lasaosa eta talde horretako mediku-zerbitzuen buru Juan Carlos Galindo Lanuza ere atxilotu ditu Poliziak.

LaLiga-k 2018an jarritako salaketa bati tiraka abiatu dute polizia operazioa. Zehazki, Huescaren eta Tarragonako Nástic taldeen arteko 2. mailako partidan atzemandako irregulartasunek piztu zuten metxa, El País egunkariko albiste honetan irakurri daitekeen moduan. Partida jokatzen ari zela, apustu etxeek bertan behera laga zituzten apustu batzuk, diru kopuru oso handiak jokatu zituelako hainbat jendek: atsedenaldira 0-0 joango zirela eta partida kanpokoek irabaziko zutela egin zuten apustu. Halaxe gertatu zen.

Benetan, inor harritu al du honek guztiak? Duela egun gutxi, ziklismoan atzemandako dopin kasu batzuez hitz egin genuen. Iguala izan zen erreakzioa. Pss… ez nau batere harritu. Ez behintzat kirol apustuekin lotutako iruzurrak berak. Harrituko ninduke, izatekotan, 2018ko aipatu partida hori telebistaz ikusteko aukera izan balitz (ez dakit hala izan zen edo ez), zeren eta horrek esan nahiko luke kamerak gainean izanik ere, jokalariak gai direla gauza “arraroak” egiteko. Pentsa maila apalagoko partidetan… Futbola gainera, talde-kirol bat. Tenisean, boxeoan edo banakako beste kiroletan iruzurra egitea, ulertzekoa izan liteke, baina futbolean, teorian behintzat ez da nahikoa jokalari bat “limurtzearekin”. Tira, hobe sekretupean dagoen sumarioaz gauza gehiago jakin arte gehitxo ez hitz egitea, baina…

Bibradore bat eta depilatzeko argizaria, squash torneo batetako emakumezkoentzako sariak

2019-05-23  //  Kirola, Matxismoa  //  2 iruzkin

Pentsatzen duzunean emakumezko kirolariek sufritu beharrekoak jada sufritu dituztela eta gauzek hobera egingo dutela derrigor, ikusten duzu zein opari jaso duten Asturiaseko squash txapelketako emakumezko onenek eta… Benetan?! Bibradore bat, depilatzeko argizaria eta gogorguneak leuntzeko lima elektrikoa?!

Irabazleek jaso duten kita / GanamosConEllas

Lehen kolpean, jokalariak mutu geratu ziren. Ez nau harritzen, nik ere ez dakit zer demontre esan. Ez dakit antolatzaileek buruan zer zuten. Sikiera gizonezkoek ere opari bera jaso balute, baina ez.

Elisabet Sadó 37 urteko jokalariak irabazi zuen squash txapelketa. Jokatzen jarraitzeko arrazoietako bat errelebo falta da hein handi batean. Neska gazteen artean kirol hori sustatu nahi du. Espainiako Estatuan 1.550 gizon daude federaturik, eta 255 emakume, 2017ko datuen arabera. El País-eko kazetari Pilar Alvarezekin izan duen solasaldian, kontatu du sari sexista hori eman ziotenean mutu geratu zela, kexatzeko astirik ere ez zuela izan, lantokira joan beharra zeukalako ahalik eta lasterren. Hain justu, indarkeria matxistaren biktima izan diren emakumeekin egiten du lan Sadók. Aipatu opariez galdetuta, zera dio: “[Jarrera hauek] egiturazko matxismo horren oinarria dira, zeinak, kasurik larrienetan, emakumeak erailtzea dakarren”.

Aipatu objektuak jaso dituzten emakumeek Asturiaseko Federaziora idatzia bidali dute, eta hark Emakumearen Institutuaren esku utzi du gaia, “jokoz kanpo dauden opari sexistak” direla nabarmendu ostean. Institutuak adierazi du emakumeen duintasunaren aurka egiten duela, baina gaur egungo legediarekin ezin dezakeela zigorrik ezarri. Zentzu horretan, oraindik eztabaidatzeke dago Espainiako Kirolaren Lege berriaren aurre-proiektua, emakumezko eta gizonezko kirolarientzako sariek berdinak izan behar dutela aurreikusten duena. Oviedoko Squash Klubak antolatu zuen txapelketa. Gertatutakoagatik “barkamena” eskatu du, eta jakinarazi bi ordezkarik kargua utzi dutela, baita Federazioko kide batek ere.

Ea gertatutakoak balio duen bakarren batzuek ezer egin aurretik bi bider pentsatzeko…

Aurrekari bat:

Golik onena sartu duen emakumeari oparitu diote… xurgagailu bat! (2016)

Dopina: Raul Portilloren positiboa eta martxa zikloturisten atzealdea

2019-05-10  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Ez nituen Raul Portillo eta Jose Antonio Larrea euskal “ziklistak” (ejem!) ezagutzen. Portillo munduko txapeldun da beteranoen M40 mailan –errepideko lasterketa eta erlojuaren kontrakoa irabazi zituen 2018an–, eta Larrea ere hainbat probatan nabarmendu da M30 mailan –2016an Espainiako txapelketa irabazi zuen–. Portillok, halaber, Quebrantahuesos zikloturista martxa (ejem!) ezaguna “irabazi” (ejem!) zuen iaz. Bada, biek positibo eman –EPO baliatu zuten, El Correoren arabera– eta zigortu egin ditu dopinaren aurkako euskal agentziak.

Portilloren positiboak auzitan jarri du berriro master mailako kirolaren errealitatea / JOAN SEGUIDOR

Hainbat jenderi, baita ziklismoa praktikatu edo jarraitzen duenari ere, entzun eta irakurri diogu albisteak “harritu” egin duela. “Zer nezesidade dute amateurrek horretrako?!”.  Niri, harritu nauena da hainbat jenderi horrelako albisteek harritzea. Nezesidadea, ba ez dakit, esaten da dopatzen den kirolariak bi helbururekin egin ohi duela: dirua irabazteko, edota lortutako balentriengatik txaloak jaso eta egoa elikatzeko. Pentsatzen dut bigarren horretatik gehiago dutela bi protagonistek, baina auskalo.

Iban Vegak Joan Seguidor blogean dioenez, master mailako ziklismoa haren amak ere ez du ezagutzen. Duela 20-30 urte, lagun koadrila bat joaten bazen erdipurdiko lasterketa batera oinarrizko ekipamenduarekin eta ongi pasatzeko helburuarekin, orain biltzen da jende “gaixo” bat 18 urterekin erakutsi ez zuen anbizioarekin. “Jubeniletan zipitzik ere ibiltzen ez zirenak, bihurgune eta iskina bakoitzean hortzak estuturik pasatzen direnak orain, profesionalak direla pentsatzen dutenak, agian egun batean hala zirela amestu zutelako, baina izan gabe. Vegaren hitzetan, pertsona batzuek –”zehazki zenbat diren ez dakit”– kalte egiten diote master mailako txirrindularitzari. “Ezin du horrela jarritu”, dio. Eta galdetzen du zein iritzi ote duten zigortutako ziklisten arerioek, nazkaturik egonda ere, inor seinalatu edo salatzen ez dutenak. “Non daude ahots kirikoak?”.

Zentzuzkoa da galdera, baina, zer nahi duzue esatea, “ixiltasun” horrek ere ez nau batere harritzen. Profesionalen artean positiboak haizatu izan direnean ere gauza bera. Omertá.

Tira, egoeraren absurduak eragiten duen auzolotsa-eta albo batera utzita, auziak eztabaida interesgarriak eragin ditu sare sozialetan, bereziki zenbait zikloturista martxaren izaerari tiraka. Horregatik idatzi ditut sarrerako “ejem!” horiek.

Quebrantahuesos martxaren irteera-gunea.

Albert Valero marketinean aditua da txirrindularitza eta triatloi diziplinetan. Bere txioak laburbiltzen du esan nahi dudana: “Ziklista batek Quebrantahuesos (QH) irabazi duela esatea arazoaren parte da. Martxa zikloturistetan, sailkapenak kentzearen eta norberari mezu elektroniko bat bidaltzearen aldekoa naiz, soilik zuk egindako denborarekin, zu zeuk soilik izan behar duzulako zeure arerio”

Respecto al caso de Raúl Portillo…

Decir que un ciclista haya ganado la Quebrantahuesos es parte del problema.

En las cicloturistas defiendo el eliminar las clasificaciones y enviar un e-mail con tu tiempo, sólo a ti, porque debes ser tu único rival.

— Albert Valero (@Albert_Valero) 2019(e)ko maiatzaren 8(a)

Oinarrian bat nator. QH “irabazi” izanaren inguruan erabat ados. Ez da konpetizio bat, beraz gisa horretako martxetan terminologia hori eta podiumak eta bestelakoak baztertzea hobeto. Auziak adar ugari du, ordea, Valerori erantzun dioten txiolari batzuen iruzkinek agerian uzten duten bezala:

@egarate: “Gogoan dut, duela urte gutxira arte, Flandria eta Liege bezalako lasterketen zikloturista-bertsioetan, soilik entregatzen zela papertxo bat, kontrol postuetan markatzen zizutena”.

@juleniturbe: “Presarik gabeko ziklismo bat dago, eta gero beste hau (…) Lehenbizikoa target erakargarriagoa da markentzat”.

@malaguilla: “Martxak negozioa dira. Gatz eta piperra kenduz gero hondoa joko lukete. Izatez, martxa kontrolatuak izen-emate mugatua dute. Nik, grupetan ateratzeko ez nituzke 50 euro ordainduko”.

@Albert_Valero: “Bitxia da, soilik Italian eta Espainian hartzen ditugu horrela. Gainerako lekuetan, martxetan parte hartzen duen jendearen helburua bukatzea da”.

@inagurru: “Ez dakit ados nagoen ala ez. Hiruko erregela aplikatuz, afizionatu mailako lehiaketa guztiak bertan behar utzi beharko  lirateke? Erregional mailako futbola, herri lasterketak, herri arteko pilota partidak… Ezetz uste dut. Zikloturistetan, erdi mailako kategoria bat egon beharko liztateke”.

@Albert_Valero (aurrekoari erantzunez): “Ez. Gauza bat dira lasterketak (ziklismoaren kasuan Master motakoak), eta beste bat martxa zikloturistak. Batzuetan lehiatu egiten da, besteetan ez luke behar”.

@inagurru (aurrekoari erantzunez): “Horregatik diot erdibideko mailarena. Ciclosportif Frantzian. Lasterketak, baina iraupen luzekoak; eta ez bi ordu eta erdi ziurkuito batean biraka aritzea”. “Bestetik, ez dakit zein zentzu daukaten helduentzat antolatutako lehiaketek, kirola edozein izanik ere. Baina antolatzen dira eta jendea joaten da, baita ni ere”.

Ez dakit zuek zein iritzi duzuen. Nik behin egin dut QH, duela urte mordoxka bat jada, gehiegi sufritu gabe amaitzeko helburuarekin (inoiz ikusi badituzue hankak depilatu gabeko bizpahiru tipo, horietako bat lasterketa hasi aurretik zigarroari ufaka, litekeena da gu izatea). Lortu nuen helburua. Nire atzetik gehienez 300 lagun helmugaratuko ziren, baina ni kontentu, azken kilometroetan taldetxo baten buruan errelebo bat eman eta han ozta-ozta mantentzen zen bati gel bat oparitzeagatik. Gainerakoan, paisaiak, giroa, antolaketa… oroitzapen ona dut. Sailkapenak-eta, bost axola, nik nirea egin nuen. Ziur parte-hartzaile ugarik duela iritzi bera. Baina, berriro joango banintz? Ziur, hasteko, denbora hobetzen saiatuko nintzatekeela, edo lagun-taldekoei luzaroago eusten, edo… Uste dut pizgarri horiek politak direla, eta beharrezkoak hein batean. Kontua da noiz eta zergatik heltzen garen muga ustez logikoak haustera eta autoestimua elikatzearen truk erokeriak egitera. Ez dakit. Ez daukat martxen kontu hau guztia “konpontzeko” formula magikorik, ezta inondik ere, baina birplanteatu behar direla, hori ziur. Birplanteatu behar den bezala dena delako kirol martxa, erronka, apustu, desafio… lau haizetara zabaltzen ditugun kazetarion jarduna. Esan nahi dut kirol markak gain-dimentsionatu egiten ditugula maiz. Ni aurrenekoa.

Info gehiago:

Gonzalo Vicente kazetari eta entrenatzailearen txioa:

Pues le he mandado este mensaje al tal Raúl Portillo.

Basta ya.

Estamos hartos de tramposos. pic.twitter.com/lW7Ik2dFDn

— Gonzalo Vicente (@TzaloVS) 2019(e)ko maiatzaren 7(a)

‘The Pegasus Dream Tour’: Joko Paralinpikoen lehenbiziko bideo-joko ofiziala

2019-04-25  //  Joko Olinpikoak, Zientzia eta teknologia  //  Iruzkinik ez

Mugikortasun urritua daukaten pertsonak dira The Pegasus Dream Tour bideo-jokoaren protagonistak. Hajime Tabata ari da hura diseinatzen, Final Fantasy XV jokoaren zuzendaria, besteak beste.

Bideo-joko honetako protagonistek ‘Xtra Power’ gaitasun bereziak garatuko dituzte.

Joko Paralinpikoen lehenbiziko bideo-joko ofiziala da; 2020an aurkeztuko dute, Tokioko Jokoak hasi baino lehen. Desgaitasunak dituzten heroiak izango ditu protagonista, sektorean ohikoa ez dena. Ez da, halaber, ohiko atletismo-jokoa izango; rol jokoa da, kokatua Pegasus City fantasiazko metropolian, non Joko Paralinpiko birtualak ospatzen diren.

JP Games enpresaren estreinako bideo-jokoa da. Hajime Tabatak sortu zuen; Final Fantasy XV diseinatu ostean utzi zuen Square Enix konpainia.

Informazio osagarria:

– Disabilities in video games are more realistic than you think (“Bideo-jokoetan, desgaitasunak dira pentsa dezakezuna baino errealistagoak”). Aaron Greenbaum / Game Spresso

– Disabled protagonists: Where are you? (“Desgaitasunak dituzten protagonistak: Non zaudete?”). Nick Jenkins / Game Skinny

– Video Games Need More Playable Disabled Heroes (“Bideo-jokoek behar dituzte heroi desgaitu jolasgarri gehiago”)  Jef Reuner / Houston Press)

– Joko Olinpikoen inguruko bideo-jokoak, ofizialak eta hala ez direnak. 1980eko hamarkadakoak dira lehenbizikoak (Wikipedia)

– 2020ko Joko Olinpikoen bideo-joko ofiziala