Habitusa, edo ezkutuko curriculuma
Bat aldizkariaren 101. alean, Eduardo Apodakak artikulu zeharo interesgarria idatzi du habitusari buruz, edo ezkutuko curriculumari buruz. Artikuluan hainbat pasarte azpimarratu eta zuei helaraztea bururatu zait, pentsarazleak izan zaizkidan heinean. Curriculum ezkutua edozein erakunderen indar estrukturala da, erakundean sozializatuko den (kide bilakatuko den) edonork ikasi behar duen jokatze-estiloa eta jokatze-araudia, baina, ageriko curriculum baten itzalpean bai inplizituki, bai isilpean,...
Read MoreBigarren sozializazioa
Mintzapraktika jarduerak aipatzen ditu Iñaki Martinez de Lunak Bat aldizkariaren 99. alean. Izen ezberdinak izan arren (berbalaguna, mintzalaguna, solaskide eta abar) gutxi-asko gure geografiaren luze-zabalean ari dira garatzen honako jarduera hauek (herririk herri arrakasta bera ez duten arren). Bide batez, aurton Mintza eguna Derion izango da. Iñaki Martinez de Lunak honakoak (besteak beste) esaten ditu horien inguruan: “Mintzapraktika programa sozializazioan erdibidean gelditu diren...
Read MoreArnasguneak Mikel Zalbideren arabera
Bat aldizkariaren 95. aldizkaria arnasguneei buruzkoa izan da oro har. Mikel Zalbidek 2008an egin zuen txosten argitaragabe bateko aipua dakar Iñaki Iurrebasoren artikuluak. Handik kopiatu eta ekarri nahi izan dut: Zer da arnasgunea? (…) Euskaraz nolabait esateko, demografia aldetik euskara “bere kabian” sentitzen den bilgunea, inork xaxatu gabe eta eraso gabe “etxeko jaun” sentitzen den eremua. Hori da, funtsaren funtsan, Fishman-en physical...
Read MoreHiztun berriak
Orain arte euskaldun berri kontzeptua ezagutzen (eta gorrotatzen) nuen. Bat 87/88 aldizkarian beste kontzeptu bat deskubritu dut: hiztun berriak. Eta zer dira? Hiztun berriak dira euskara familia-transmisioa ez den beste bide batean ikasi duten pertsona guztiak. Ikerketa egin dutenen arabera, bi hiztun berri mota nagusi daude: – Gaur egun 35-40 urte baino gehiago duten euskal hiztun berriak. Euskaldunberriaren profil historikoa izan da. Batzuek motibazio ideologikoengatik...
Read MoreArrue ikertzen
Bat aldizkariaren 87/88 zenbaki bikoitzean, aurrekoaz gain, bestelako artikulu zeharo interesgarriak daude. Adibidez, Arrue ikerketari buruzkoa. Hiru ondorio nagusi aletzen dituzte egileek: 1. Hizkuntza bat, beste bat edo biak erabiltzeko orduan gizarte-bizitzan indarrean diren arauekiko konbergentzia ageri da, eskola-esparruan, ikasleek adinean gora egin ahala. 2. Ikasleek etxetik, kaletik eta beren lagunartetik dakarten erdarazko hizkuntza-erabilera birmoldatzeko eragimena (erdal...
Read MoreSoziolinguistika zedarritzea
Iratiko oihana suntsitu dezakegu soziolinguistika zer den eta zer ez den paperean azaldu nahi badugu. Mila teoria daude, mila zedarritze saio, mila mugapen eta mila eztabaida. Eta gehienetan antzuak (edo antzu samarrak). Inora ez doazen eztabaida sasi-akademikoak. Mila erpin ukitzen dituen jakintza-arloa baita soziolinguistika. Xavier Vila katalanak, ostera, eutsi dio gaiari. Bat aldizkariaren 87/88 zenbaki bikoitzak haren artikulua dakar euskaratuta. Eta langintza zaila izan arren,...
Read MoreFraming, markogintza-edo
Iñaki Martinez de Lunak lan oso interesgarria egin du euskararentzako framing berria aldarrikatuz. Luze joko luke hemen berak esandako guztiak jasotzea. Beraz, bazter bati baino ez diot begiratuko (osorik Bat aldizkariaren 86. zenbakian). Framing berriaren ideiarekin bat, azterketa egin du Iñakik. Euskarak komunikabideetan duen presentzia aztertu du; hobe esanda, egunkarietan duen presentzia. Ikerketa horren emaitzak argigarriak dira. Euskara ez da...
Read MoreHizkuntza gutxituen eraginkortasuna pertsuasio prozesuetan (I)
2012ko hausnartu saria irabazi zuen Iñigo Fernandezek lan honekin. Labur-labur jasoko ditut ikerketaren emaitzak. Eta hurrengo artikulu batean eragindako inpresioak plausta botako ditut. Hizkuntzak pertsuasio prozesuetan izan dezakeen eragin zuzena aztertzeko ikerketa ahalegin gutxi edo oso gutxi egin direla esaten du Iñigo Fernandezek. Eta berak horren inguruko azterketa egin gura izan du. Luzatu barik, ondorioetara joko dut zuzenean. Edo hobeto esanda...
Read MoreBat 83: kulturgintza euskararen garabidean
Entresaka txiki bat egin dut azken Bat aldizkaritik (egia esateko, lehen bi artikuluetatik): Ilunaldi estrategiko batean gaude. Lastoa balitz legez baztertu izan da kultur dimentsioa hizkuntz-plangintzetan. (Kulturak) hizkuntza-komunitate gutxituetan funtzio bat du hiztun-komunitatearen ametsa, bizinahia eta auto-irudia elikatzeko. Kultura izan liteke emozionalitatea hizkuntzarekin fusionatzeko bidea. Izenburuak dioen legez, azken Bat aldizkarian kulturgintza papera euskararen garabidean...
Read MoreHizkuntza ekologia: hurbiltze saio bat
Bat aldizkariaren 81. zenbakia hizkuntza ekologiaren inguruko monografikoa da. Zinez interesgarria da, goitik behera irakurtzea merezi du. Oraingo honetan den-dena iruzkindu beharrean, aldizkaritik hartutako zenbait aipu jaso ditut: “Hizkuntza-ekologia hizkuntza orok bere ingurunearekin dituen elkar eraginen azterketa da” (Einar Haugen) “Hizkuntza bat salbatzeko, ez da hizkuntza bera salbatu behar, baizik eta haren habitata; hau da, haren garapen-eremua, existentziaren testuingurua.”...
Read More
Iruzkin berriak