Aborda dezagun erdigunea!
Abuztuan Leire Narbaizak artikuluak idatzi zituen Berria egunkarian. Horietako bat Erdigunea izenekoa. Nukleo sinbolikoaz hitz egiten zuen behinola Txepetxek (inoiz ere entzun dut hizkuntza komunitatearen bihotza esamoldea): Euskara ez dago hizkuntza-komunitatearen zentroan, marjinala da, bitxikeria. Euskaldun osoak (euskaraz ondo dakigunak) ez gara erdigunea. Zentro sinbolikoa, hirigunea, erdaldun elebakarrek okupatzen dute, eta euskaldun osoak errebalean gaude, anekdota xelebre eta pintoresko...
Read MoreAzatzak 48: Euskararen maratoia
Euskararen Maratoia lasarte-oriatar askok euskaldun izateko duten nahia sinbolizatzen duen jai bat da. 1986an hasi eta lau urtez behin egiten, ospatzen, duten jai bat. 40 ordu, etenik gabe, irauten duen jai bat. Eguneroko maratoia, benetakoa, elikatzen laguntzen dien jaia. Euskararen Maratoia larunbatean goizeko 8:00etan hasten da eta igandean gaueko 12:00etan amaitu. Bitartean, Maratoia, 5 minutu baino handiagoko isilunerik ezin izan dezakeen etengabeko mikrofono bat da. 40 orduak herriko...
Read MoreBusco amante galego-falante
Bere garain Sechu Sendek bota zuen leloa, Vigoko unibertsitateak bere egin eta kanpaina burutsua egin zuten. Baina ez zen hor geratu. Sacha na horta taldeko neskek hartu eta kantu bihurtu zuten. Hona emaitza: Busco Amante Galegofalante from as candongas do quirombo on...
Read MoreBat 83: kulturgintza euskararen garabidean
Entresaka txiki bat egin dut azken Bat aldizkaritik (egia esateko, lehen bi artikuluetatik): Ilunaldi estrategiko batean gaude. Lastoa balitz legez baztertu izan da kultur dimentsioa hizkuntz-plangintzetan. (Kulturak) hizkuntza-komunitate gutxituetan funtzio bat du hiztun-komunitatearen ametsa, bizinahia eta auto-irudia elikatzeko. Kultura izan liteke emozionalitatea hizkuntzarekin fusionatzeko bidea. Izenburuak dioen legez, azken Bat aldizkarian kulturgintza papera euskararen garabidean...
Read MoreAzatzak 47: Euskal Karaokeak
46 azatzen ondoren, egitasmo xume bezain arrakastatsu bati heldu nahi diot. Transmisioa eta zabalkundea oinarri duen egitasmo xumea. Euskal karaokeak dugu egitasmoa. Gabi de la Maza izeneko irakasleak kudeatzen du. Euskal Girotze Barnetegietako irakaslea da bera. Eta zer egin du ba? Ba, karaokeak egin ditu euskarazko kantu ezagun askorekin. Momentu honetan 600dik gora karaoke egin ditu. Eta interneten 10 milioi bisitatik gora lortu dituzte. Askotan galdetzen da: zer egin dezaket interneten...
Read MoreMartzianadak
Mari Luz Estebanek Udaltop-eko jardunaldietan ponentzia oso interesgarria egin zuen. Aspaldi irakurri nuen, baina egun hauetan berriro irakurri behar izan dut. Oso gomendagarria da Mari Luzen begirada freskoa euskalgintzari. Eta bi proposamen burura etorri zaizkit deblauki bereak irakurri ondoren: Argazkia: Ozatu – Nork eta noiz jarriko du martxan behingoz euskaldunon lehen jabetze (ahalmentze, boteretze) eskola? Non? – Euskaldunok hainbat motatakoak gara: berriak, zaharrak,...
Read MoreErrealitatearekin zikindu behar da
Orain aste batzuk Luzien Etxezaharretak honako esaten zuen Argia aldizkarian: Erramun Baxokek zioen errealitatea eraiki behar genuela, legeak errealitatea onartu beste erremediorik ez zuelako. Euskaraz indartsu agertzen bagara, onartu beharko gaituzte. Bestela zer da ikusten duguna? Maitia eta Brissonen adierazpen ederrak, euskaltzaleen oihuak, aholku batzordeak… Ados, ofizialtasuna galdegin behar da, baina uste dut ikastolen urratsa ukan behar dugula gogoan. Gauzak gure gain hartu...
Read MoreEsteatita
Gurean aspaldi bota zuen Jon Sarasuak amaren sua metafora, komunitate gisa gure iraupena irudikatzeko. Uda honetan, inuiten artean, metafora horrekin gogoratu naiz. Inuit andreen lana zen esteatitako lanpara beti pizturik mantentzea euren etxeetan. Inoiz ezin zen amatatu. Amatatuz gero, oso ondorio latzak pairatuko lituzkeelako familia horrek giro hotz hartan. Inuitak ere historiaren errebuelta batean daude. 2020an lortuko dute independentzia. Gainera, modernotasunean sartu dira buru-belarri...
Read MoreAzatzak 46: euskarari ekarriak
Literatura dezente jorratu dut azatzetan. Eta gaurkoan ere literaturari egingo diot erreferentzia 46. azatz honetan. Itzulpengintzan euskarak salto kualitatiboa eman du azken urteotan. Gero eta itzultzaile hobeak eta gaituagoak ditugu. Horren harira, Angel Errok esan zuen behinola euskarazko literaturarik onena ziur asko itzulpenetan dagoela. Eta hein handi batean berarekin ados nago. Azken urte hauetan itzulpen asko irakurri ditut eta benetako harribitxiak topatu daitezke. Oso interesgarria...
Read MoreEsprinta ala maratoia?
Aspaldi idatzi zuen Aracilek L’esprint de les dones artikulua (euskaraz badago, Emakumezkoen esprinta). Gutxi gorabehera, honakoa esaten zuen Aracilek orduan: “emakumeek beranduago egiten dute elebiduntzea, baina azkarrago amaitzen dute prozesua”. Hau da, emakumeak beranduago hasten dira hizkuntza nagusia ikasten, baina azkarrago “ahazten” dute euren jatorrizko hizkuntza. Galdera bat datorkit burura: eta alderantziz? Berreskuratze prozesuetan zelan jokatzen dute? Azken kale...
Read More
Iruzkin berriak