Soziolinguistika kritikoa (Atik Zra)
Honela definitu zuten Arizmendi ikastolak soziolinguistika “Bazara” izeneko liburuan: Soziolinguistika medikuntza da, hizkuntzen egoera sozialaren diagnosirako eta tratamendurako oinarri teorikoak eta metodologia proposatzen duen zientzia. Egon daitezke definizio kanonikoagoak, egon daitezke definizio akademikoagoak, egon daitezke kaka berari beste bide batetik oratzen dionik, baina, funtsean, muinean, horixe da soziolinguistika (edo, behintzat, horixe da nire...
Read MorePantailak (Atik Zra)
Pantailak dira etsai berria edo pantailak dira salbaziorako aukera berria, nondik begiratzen den bata eta bestea, bata ala bestea. Egia da horrekin arazo larria eta larrigarria dugula, egia da askoz gehiago egin zitekeela, egia da hori guztia. Eta honek sortzen ditu elkarrizketetan, sare sozialetan eta abarretan, diskurtso eta eztabaida sutsuak. Eta, azken aldian, gainera, honi lotutako mugimendua egituratu zaigu, eta ez da gutxi, euskaltzaletasunak bizi duen apalaldia kontuan hartuta (bide...
Read MoreOrburuak (Atik Zra)
Ostia, pasatu zara, zerikusia al dute orburuek hizkuntzaren biziberritzearekin? Lausoa izan badaiteke ere, nire ustez badute. Izan ere, nik Errigora batez ere orburuekin erlazionatzen dut eta …. Baina ez naiz etorri Errigorari buruz berba egitera (iruditzen zait gure komunitatearen periferian eragiteko inoiz asmatu dugun tresnarik eraginkorrena, efikazena eta gozoena dela). Errigora hartu dut adibidetzat, batez ere, lurraldetu egiten duelako hizkuntza ekologia (besteak beste) eta bizitza...
Read MoreNekea (Atik Zra)
Aurreko letran mugimenduari buruz egiten nuen berba, eta oraingoan jarraituko dut mugimenduari erreferentzia eginez: N-rekin zer eta nekea! Euskararen aldeko mugimendu sozialak “nekea” du, bai. Azken urteotan zahartzen joan den mugimendua izan da (gazteak ez dira joan mugimendura eta, seguruenik, mugimenduak berak ez du jakin izan gazteei euren espazio propioa egiten). Eta horrek nekea dakar. Ez duzu indar eta gogo bera 20 urterekin edo 45 urterekin, hori hala da. Eta horrek nekea ez ezik,...
Read MoreMugimendua (Atik Zra)
Esaten nuen doktore-tesian eta errepikatuko dut: hizkuntza gutxituen aldeko esfortzu kolektiboek ez dute jaso mugimendu sozialen teorikoen aldetik orain arte arreta handirik. Baina hizkuntza baten biziberritzea mundua edo munduaren zati bat eraldatu nahi duen ekintza kolektiboaren modu bat dela uste dut. Nazioarte mailan, hala ere, hizkuntza aktibismoa bai aztertu da (nahiz eta hizkuntzen biziberritzearen inguruan kokatzen diren ikertzaile gehienak). Eta honela definitzen du, adibidez, Kai...
Read MoreLegitimitatea (Atik Zra)
Nork du legitimatea? Nork ez du? Maialen Sobrinoren ahotsean irakurri nuen hau: euskalduntasuna ez da duty free. Eta bertan agertzen dira Aurora eta Garazi batzuk, gurean diren Aurora eta Garazi askoren testigantza. Eta hori lotzen da lehenago aipatutako Grekin, Garbizalekeriarekin. Nork du legitimitatea? Nork ez du? Zelan lortzen da legitimitatea? Zelan eskuratzen da legitimitatea? Zerikusirik al du horrek euskalkiekin? Mila galdera eta erantzun gutxi, edo erantzunak bai, baina erantzutea...
Read MoreKontakizuna
By Jon Sarasua (Harizko zubiak izeneko liburutik kopiatutako txatalak). Euskarari buruz jendeak barneratua zuen kontakizunean, autopertzepzioan eta etorkizun-ikuspegian (kontakizunaren bi adar dira horiek) eraldaketa gertatu zen, jauzi bat. Sarritan aipatu izan dugu Garabideko formazioetan autokontakizun berritu horren alde bat: hizkuntza zaharra eta zaharkitua zena, etorkizuneko hizkuntza izango zela. Mundu garaikide “moderno” bizkor zetorrela sumatzen zuten, eta mundu horretan haien...
Read MoreKlasea (Atik Zra)
Hizkuntza (eta, beraz, hizkuntzen biziberritzea) hainbat aldagairekin gurutzatzen da: generoa, adina, politika, jatorria … eta klasea. Eta, gainera, azken aldion berba asko egiten da klaseari buruz eta euskaldunen balizko pribilegioei buruz. GKSren ingurukoek hauspotu dute eztabaida hau, azken Artekako artikulu hau lotsagarria bada ere. Gai korapilatsua da, mila ertz dituena (bi ertz erakustearren, bata Onintza Enbeitarena eta bestea Paul Beitiarena). Hizkuntza minorizatua dugu gurea eta...
Read MoreJakintza (Atik Zra)
Biziberritzearen inguruan gero eta jakintza gehiago dugu, bai gurean bai nazioartean (hala ere, oraindik jakintza handiagoa dago hizkuntza galtzearen inguruan, baina tira). Itxaropen iturria da Miguel Rodriguez Carnotarentzat, zenbat jende on ari den soziolinguistika egiten Galizian, zenbat jakintza pilatzen ari den han. Uste dut gurean oraindik jakintza handiagoa dugula han baino (nahiz eta ez dut uste nahikoa denik). Miguel Rodriguezek, baina, uste du hedapen sozial txikia dutela Galizian...
Read MoreInposizioa (Atik Zra)
Hizkuntza gutxituetako kideoi askotan inposizioa leporatu izan digute (bai Katalunian, Galizian zein gurean). Inposizioa? Zeinek zeini? Erdaldun elebakarrei inposizioari buruz berba egiten entzuteak barregura ematen dit, baina, tira, beste hainbat arlotan ere horrela dabiltza (adibidez, emakume feministei feminazi deitzen zaienean, edo genero-ideologiaz berba egiten denean), nahiz eta ez izan kontsolatzeko modukoa. Inposizioa. Bai, inposizioa, gure eskubideak egunero eta ia leku guztietan...
Read More
Iruzkin berriak