Hasiera »
Jon Tornerren bloga - Slump doktorearen zaintiratua
Jon Torner
Goiburua irakurtzean barre egingo duzue nire belaunaldiaren biktima zaretenok. Komikiak eta kirola esaldi berean uztartzeko modurik onena iruditu zait. Arale hiperaktiboaren sortzailea batetik, eta kirolariak aulkira eramaten dituen lesioa bestetik. Funtziona dezake.
Azken bidalketak
- Jaiak, gazteen kezka-iturrien erakustoki
- Akira Toriyama, euskarazko telebistara itsatsita gintuen sortzaile handia
- Apurtutako eserlekua eta “txiste” homofobo bat
- Bihur ezazu zure auzoa bizikleta eta oinezkoentzako eremu, klik bakarrarekin
- Eolikoak: Sei kilometro hormigoi, balizko txirrindulari lasterketak… herritarrak limurtzeko modu xelebrea dute batzuek
Iruzkin berriak
- Jon Torner(e)k Manspreading zer den, irudi bakarrean bidalketan
- tornulari(e)k Manspreading zer den, irudi bakarrean bidalketan
- Mikel(e)k Eurokopa eta Tourra, Bilbok behar duelako auskalo nongo mapan kokatu bidalketan
- IKER(e)k Euskal selekzioaren ofizialtasuna: Noraino helduko gara konfrontazio ezaren bidetik? bidalketan
- carmita(e)k Haurren futbol partida batean, gurasoak kolpeka (a ze artaburu puskak!) bidalketan
Artxiboak
- 2024(e)ko iraila
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko uztaila
- 2023(e)ko maiatza
- 2023(e)ko otsaila
- 2023(e)ko urtarrila
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko iraila
- 2022(e)ko abuztua
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko martxoa
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko azaroa
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko maiatza
- 2021(e)ko apirila
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko azaroa
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko iraila
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko abuztua
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko abuztua
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko martxoa
- 2009(e)ko otsaila
- 2009(e)ko urtarrila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko abuztua
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko apirila
Kategoriak
- AEB
- Antzerkia
- Argentina
- Arrauna
- Artea
- Athletic Club
- Atletismoa
- Automobilismoa
- Azpiegiturak
- Beisbola
- Bideo-jokoak
- Boxeoa
- Brasil
- Brasilgo Munduko Kopa 2014
- Chiapas
- Dopina
- Eibar
- Ekonomia
- Errefuxiatuen krisi globala
- Errugbia
- Errugbia
- Errusia
- Eskozia
- Euskal selekzioak
- Euskara
- Feminismoa
- Frantzia
- Futbola
- Galizia
- Generoa
- Gizartea
- Hedabideak
- Herri kirolak
- Herri kirolak
- Herrialde Katalanak
- Hezkuntza
- Hizkuntzak
- Hungaria
- Igeriketa
- Internet
- Islandia
- Israel
- Italia
- Joko Olinpikoak
- Kirol psikologia
- Kirola
- Kirola eta politika
- Kolonbia
- Komiki kritikak
- Komikiak
- Kulturgintza
- Literatura
- Maroko
- Matxismoa
- Mendia
- Mexiko
- Mugikortasuna
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Osasuna
- Palestina
- Pilota
- Politika
- Reala
- Sahara
- Sailkatu gabea
- Saskibaloia
- Sokatira
- Teknologia berriak
- Telebista
- Txile
- Txirrindularitza
- Ukraina
- Umorea
- Uncategorized
- Ustelkeria
- Zientzia eta teknologia
- Zinema
Euskal selekzioa: Talka, ofizialtasunaren aldekoen artean ere bai
2022-11-04 // Kirola // Iruzkinik ez
Euskal selekzioaren afera zeresan ugari ematen ari da egunotan, publiko egin ostean pilota eta surf selekzioek nazioartean lehiako ahal izateko ituna egin dutela EAJk eta PSOEk, Espainiako Kirolaren Lege berriaren bueltan. Egoera zertan den jasoko dut artikulu honetan, baloraziorik egin gabe oraingoan ere.
Junts per Catalunya-ko diputatu Pilar Calvok kritikatu egin ditu Kirolaren Lege berriak selekzioen gainean jasotzen dituenak / Argazkia: Junts per Catalunya
Atzo urrats berria eman zuen selekzioen inguruko ekimenak. Eitb.eus-en irakurri dugu albistea: “Diputatuen Kongresuko osoko bilkurak Kirolaren Lege berria onartu du (…) Hala, pilotako eta surfeko euskal selekzioak nazioartean lehiako ahalko dira modu ofizialean, EAEn ‘sustraitze historiko eta sozialeko kirolak’ diren heinean. (…) Orain, Senatuan eztabaidatuko dute testua.
Badoa aurrera, hortaz, Senatuko bozketaren esperoan.
Selekzioen aldeko alderdien arteko talka
Kongresuko eztabaidak, baina, egoeraren konplexutasuna agerian laga du. EAJk emandako urratsa nabarmendu duen bitartean, EH Bilduko bozeramaile Mertxe Aizpuruak aurreratu du ez diotela “Espainiako selekzioarekin jokatzera behartzen duen” legeari baiezko botorik emango. Azpimarratu du kirolariak ez direla “adingabeak” eta ez dela onargarria ezin erabakitzea “zein banderaren eta zein herrialderen izenean” lehiatu nahi duten. “Lortutakoa gutxietsi gabe, legeak mantentzen dituen morroiloak” kritikatu ditu EH Bilduk.
Aurka agertu den beste alderdi bat, PP edo Vox alde batera utzita, Junts per Catalunya koalizioa izan da. “Inédito choque entre PNV y Junts por la oficialidad de las selecciones deportivas” (EAJ eta Junts-en artean sekula ikusi gabeko talka selekzioen ofizialtasuna dela-eta), dio Diario Vasco-ren lerroburuak. Pilar Calvo ordezkari kataluniarrak, EAJri zuzenduz, deitoratu egin du “Kataluniako independentismoaren ametsari betoa jartzeko Espainiako Ganberaren araudia erabili izana”. Koalizioak selekzio ororen ofizialtasuna –futbola erdigunean jarrita– bilatzen zuen zuzenketa aurkeztu du, aurrera egin ez duena.
Junts per Catalunya-k jeltzaleen kontra eginiko salaketen aurrean, oharra plazaratu du EAJk.”Junts per Catalunyaren proposamena, EAJk tramitazioari betoa jartzea eragiten duena, idatzia izan da akordio horren literaltasuna aldatuz eta akordio horrek jasotzen duenaren kontra eginez, gai hori bera bere taldearen zuzenketa baten bidez bozkatuko baita (Junts per Catalunyaren 106 zuzenketa) eta EAJ-PNVren babesa jasoko baitu”, dio testuak. “EAJk lortutako akordioa bertan behera uzteko Junts per Catalunyak erakutsi duen asmo hori, gainera, atzo arratsaldeko azken orduan aurkeztu zen, Euskal Taldeari jakinarazi gabe, nahiz eta Junts per Catalunyak jakin bazekien lortutako itunaren garrantzi politikoa, bai eta gizartean harrera bikaina jaso duela ere”.
“Are larriagoa da aurrera ateratzen kostata lortu den akordioa arriskutan jarri nahi izatea, ateratzeko aukerarik ez duen proposamena bozkatzeko”, dio agiriaren 4. puntuak. “Eta hori funtsezko kontua da gai honetan: Junts per Catalunyaren proposamenak ez zuen aurrera egiteko aukerarik, baina EAJ-PNVk eta PSOEk lortutako akordio historikoa baliogabetzen zuen. Beraz, Junts per Catalunyaren proposamenaren inguruan hartutako erabakiarekin, EAJk ez du eragozpenik planteatzen,ez betorik jartzen ere, eta ez du ezer saihesten: izan ere, ezin da eragotzi, ez betorik jarri, ez saihestu, gertatuko ez den zerbait”.
Testuinguru horretan, kontuan hartzeko osagaia azaleratu du Aitor Agirrezabal kazetariak Naiz.eus-en: Espainiako selekzioaren deialdiei uko egiten dieten kirolari eta klubak zigortuko ditu Kirol Lege berriak. Legearen 98. artikuluari egiten dio erreferentzia, zeinak, kirolaria zigortzeaz gain, klubak zigortzeko aukera ere zabalik uzten duen.
Kazeta.eus-en topatu dugu beste artikulu mamitsu bat, Haritz Larrañagak idatzia, surf selekzioari buruzkoa: “Euskal Surf Selekzioa: Gorabeherak 30 urteko ibilbide malkartsuan”. Ofizialtasunera bidean azken bost urteetan eman diren urrats “esanguratsuez” mintzo da erreportajea.
Euskal selekzioa, Frantziako Tourraren hasiera… gogor dabil EAJ
2022-10-28 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
2023ko Tourraren “Irteera handia”, Espainiatik Francera.
Eusko Jaurlaritza, alegia EAJ, nazio ikuspegia eta kirola lotzen dituzten bi albisteren protagonista izan da egunotan. Batetik, “Pilota eta surf selekzioek nazioartean lehiatzeko ituna egin dute Madrilen” (Julen Etxeberriaren artikulua Berria-n). Bestetik, “Euskadik bere zaleak zirrararaziko dituen 2023ko Tourreko Grand Départa aurkeztu du Parisen” (Irekia).
Eta, hemen nago ni, albiste bien aurrean poker face, hainbat jenderentzat “aurrerapauso handia” edo “aukera ederra” diren horien aurrean mesfidati. Sarri gertatzen ari zait azkenaldian kirolari lotutako albiste batzuekin. Belarriekin ere txalo egin beharko nukeenean, beti aipatzen dut “baina” bat bestearen atzetik. Baina…
Espainiako Kirolaren Legeak dioena irakurri eta eskainiko dituen tresnen eraginkortasunaz apur bat hausnartu aurretik ez dut baloraziorik egingo euskal selekzioen aferaz. Kirolari batzuek eta euskal selekzioaren aldeko hainbat eragilek adierazi dute urrats handia izan litekeela; hala izan dadila desiatzea besterik ez daukagu oraingoz. Dena den, Eneko Garateren txio hau ekarri nahi dut hona.
Eta, zer esan gizonezkoen Frantziako Tourreko Grand Départ-ari buruz? Datorren urtean Euskal Herrian hasiko da txirrindularitza lasterketarik handiena, Bilbon hain justu. Bigarren etapa Donostian amaituko da, eta hirugarrena Baionan. Bosgarren etapak, bestalde, Zuberoan sartu-irtena egingo du. Ahal badu etaparen bat errepide bazterretik ikustera joango den zalearen ahotik ari naiz, nire kontraesan guztiekin, baina… Iñigo Urkullu EAEko lehendakariak ekitaldi ofizialean aipatutako batzuen harira nahi ditut esan bi hitz. “Euskadi zer den eta zer izan nahi duen azaldu nahi diogu munduari”. Nire galdera da: “Zer da eta zer izan nahi du Euskadik zehazki?”. Trebiñu ere zulatzen duen Euskadi hau?, hizpide dugun gaiaren bueltako irudi bat aipatzearren.
Zeren eta gisa honetako kirol ekitaldi handien kasuan askotan errepikatzen da turismoari lotua dirudien mantra hori, baina gauza zehatzez mintzatzean, ia beti aipatzen da instituzioek zenbat diru bideratuko duten ekitaldi horietara (badirudi 12 milioi euro gastatuko ditugula Tourraren kasuan), baita bueltan zenbat diru jasoko den ere (oraingoan 120 milioi euroko diru-sarrerak espero dira, Euskadi Irratian entzun dudanez). Hortik haratago, Euskadi zer den eta zer izan nahi duen… Bilbo eta Baiona “lotuko” dira (Espainiatik Francera, Tourraren Grand Départ Pays Basque mapak erakusten duenez), ikurriñak errepide bazterrean, herritarren aldarrikapenak, euskarazko afixak… Bai, baina…
Portzierto, Urkulluk esan du txirrindularitzaren balioak gure herriarren balioak ere badirela, besteak beste inor atzean geratzen bada lagundu egiten diogulako. Hitz batekin hobe ulertzen da esan nahi duena: Osakidetza.
Aiii (hasperen), beti igual…
ezkortasun ia kroniko kabroi hau!
Asiako Neguko Jokoak: hutsetik eraikiko den urrezko hiri bat eta hiru heriotz zigor
2022-10-13 // Kirola // Iruzkinik ez
Trojena, Saudi Arabian, Neom hiriak izango duen gune turistikoa. Han egingo dituzte Asiako Neguko Jokoak.
Kirol ekitaldirik handienen abaroan hartzen diren erabaki sozio-ekonomiko-politikoek jada nekez harrituko nindutela pentsatzen nuen, baina egunotan ikusitako bideo eta argazki-muntaia deigarriek erakusten dute errealitateak etengabe egiten duela urrats bat haratago, fikzioa bera gainditzeraino batzuetan.
2029ko Asiako Neguko Jokoak egingo dira Saudi Arabian, Jebel al Lawz inguruko mendietan, Jordaniako mugatik hurbil. Alde batean basamortua, bestean Itsaso Gorria. Erdian, ezer gutxi, oraingoz. Lauzpabost urtean 26.500 metro koadroko hiri futurista bat (Neom) eraiki nahi dute bertan, eta haren barruan, luxuzko gune turistikoa (Trojena), zeinak izango dituen, besteak beste, aireportua, labore transgenikoentzako lur-sailak, laku artifizial bat eta urte osoan zabalik izango diren eski pistak. Han egingo dira Asiako Neguko Jokoak eta, nork daki, baliteke etorkizun hurbilean Neguko Joko Olinpikoak hartzea ere, Saudi Arabiako agintariak kirol ekitaldi handienak antolatzeko erakusten ari diren goseari erreparatzen badiogu. Petrolioarekiko dependentzia murriztu eta ekonomia transformatzea du helburu Mohammed bin Salman printzeak. Eta, bide horretan, kirola da eragile nagusietakoa.
Kokagunearen gaineko zalantzen aurrean, sustatzaileek azaldu dute Neom hiriaren inguruko mendietan zero azpikoak izaten direla tenperaturak neguan. Aldiz, ez dute esan euri/elur gutxi egiten duela mendiotan, Reporterre agerkariak nabarmendu duen bezala proiektuari buruzko artikulu batean. Ezta udan tenperatura 35 gradu ingurura heltzen dela ere. Antza, oztopoak gaindituko dira ura gatzgabetzeko instalazioak edota aire egokitua baliatuta. Asmoa da hodi erraldoi baten bidez Itsaso Gorriko ur gatzgabetua Neom hiriraino eramatea, eta ur hori baliatzea laku erraldoia hornitzeko eta elur artifiziala sortzeko.
Film batetik atereak dirudite Neom hiriaren irudiek.
Luze jarrai genezake hiri futuristaz hizketan, hain deigarriak baitira topatu ditugun erreportaje, promozio-bideo eta argazki galeriak.
Heriotza zigorrak
“2029ko Asiako Neguko Jokoen egoitzari buruzko albistea heldu da une batean non kritika ugari azaleratzen ari den Qatar-en egingo den Munduko Futbol Txapelketaren inguruan, ondorio ekologiko larriak direla-eta”, dio Reporterrek.
Baina, ingurumenean soilik ez, bestelako ondorioak ere izango ditu proiektu erraldoi horrek. “Neguko Jokoek giza eskubideak urratzen dituzte”, irakurri dugu Reporterreko beste artikulu batean. Izan ere, hiru laguni (Shadli, Atallah eta Ibrahim al Howeiti-ri) heriotz zigorra ezarri die Saudi Arabiako epaitegi batek, proiektuaren aurka egiteagatik, egoitza nagusia Londresen duen Middle East Eye webguneak jakinarazi duenez. Hiru pertsona horiek Howeitat komunitateko kideak dira, uko egin diotenak Neom eraikitzeko haien lurrak emateari, ALQST erakunde britainiarrak salatu duenez.
Qatar-en egingo da aurten Munduko Futbol Txapelketa. Giza eskubideen urraketak, inpaktu ekologikoa, ustelkeria salaketak… erdi-azpiratuak geratu dira ikuskizunaren izenean, nahiz eta badiren kontrako ahotsak. Saudi Arabian egingo dira neguko jokoak, petrodolarrek eraikitako hiri futurista batean. Etorriko da gehiago, bateko eta besteko konbentzitzeko herrialdeok dituzten bitartekoak medio.
Kirola besterik ez omen da.
Diane Noomin underground komikigilea hil da, DiDi Glitz pertsonaiaren sortzailea
2022-09-02 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Diane Noomin / Argazkia: Bill Griffith
Brooklyn-en (New York) jaioa 1947an, underground mugimenduaren ordezkari, DiDi Glitz pertsonaiagatik da bereziki ezaguna, zeinak heltzen dien feminismoa, sexu askapena, emakumeen masturbazioa eta abortua bezalako “gai transgresoreei”, Wikipedian irakurri daitekeen moduan. Artistaren “alter egoa” zen Didi Glitz, Sarah Lightman-ek nabarmendu bezala Jewish Women’s Archive webgunean idatzitako biografia mamitsuan.
(gehiago…)
Auto gidariak bi ziklista hil ditu, eta konponbidea da ziklistak mendira bidaltzea
2022-08-22 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Auto batek bederatzi ziklista harrapatu ditu asteburuan Katalunian. Txirrindularietako bi hil dira, eta beste batzuk ospitalen daude. Eneko Garateren txio batzuek jarri naute albistearen arrastoan. Errepidean ziklista gehiago hil ez daitezen, irtenbide interesgarriak proposatzen dituen jendea jartzen du jo-puntuan, haiek ziklistek jartzen dituzten moduan. “Herriko tontoa” bezala, logikoena ziklistak mendian ibiltzea litzatekeela dioen gizasemea. Bada iruzkin mamitsu gehiago, baina, badakizue, Twitter da, ez besterik…
Ez besterik? Jende horrek ziurrenik autoa hartuko du ia egunero. Ez da lasai egoteko modukoa.
(gehiago…)
Hirukasko eta Xiberoko Üngürüa bertan behera, bero-sapagatik
2022-06-17 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Bero kolpea dela-eta, gaurtik igandera bitartean aire zabalean egitekoak ziren kirol probak bertan behera utzi dituzte Frantziako Estatuko zonalde batzuetan, Pirinioetako departamentuetan kasu. Horrek eragin du, besteak beste, ezeztatu behar izatea Bidarrai eta Itsasu lotzen dituen Hirukasko mendi martxa, eta Maule eta Atharratze arteko Xiberoko Üngürüa (Tour de la Soule) dozena erdi etapako lasterketa.
“Aro iragarpenak ikusiz, eta prefekturaren zerbitzuen aholkuak segituz, Hirukasko 2022 ezeztatzea deliberatu dugu”, azaldu dute mendi martxaren sustatzaileek. “Erabaki zaila izan da, baina ardura handiarekin jokatu nahi izan dugu, ez baitugu zuek, urte guziz konfiantza egiten diguzuen mendizaleek, alferrikako arriskurik hartzea nahi. Hurrengo egunetan kontaktatuko zaituztegu berriz, dirua nola itzuliko dizuegun argitzeko. Hirukasko ez baita bakarrik kirol froga bat baina elgarrekin momentu goxo baten pasatzeko parada ere, hitzordua emaiten dizuegu larunbatean Atharrin arratseko 6etatik goiti, garagardo fresko baten inguruan. Gaualdi animatua eta jatekoa. Etorri Arrokagarai ikastolaren sustengatzerat eta segur gira positiboki bizituko dugula!”.
Quebrantahuesos ere bertan behera
Espainiako Estatuan, bestalde, Aragoiko Gobernuak erabaki du Quebrantahuesos bizikleta martxa, edo lasterketa, bakoitzak balia dezala nahi duen terminoa, bertan behera uztea. Ibilbideak Frantzian egin ohi ditu hainbat kilometro, eta batzuek diote bertan hartutako erabakiak behartu dituela antolatzaileak Quebrantahuesos ezeztatzera. Bestelakoan, egin, egingo zela. Auskalo. Egiari zor, Aragoiko Gobernuak adierazia zuen bertan behera uztea litzatekeela egokiena.
Zentzuzko erabakiak dira, kirolarien osasuna erdigunean jartzen badugu, nahiz eta, antza, Quebranta-rako izena emana zuten ziklista batzuek asmoa daukaten bestela ere ibilbidea osatzeko, horrek dakarren arriskuarekin. Horrelako proba baterako prestatu, astebururako plana lotu eta hau gertatzeak amorrua ematen du, baina…
Euskararen erabilera behera, milaka tona errauts itxitako zabortegira… Herriotako panorama grisaz bi hitz
2022-06-13 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Urte hasieran aipatzen nuen ozpinduta nenbilela, ikusita Urretxun eta Zumarragan zer egiten ari diren: Porlana porlanarekin ordezkatzen duten obrak, anbulatorioko larrialdi-zerbitzuak akabatzea, geroz eta bideo-kamera gehiago kaleetan, hondakinak tratatzeko fabrikaren (“erraustegiaren”) proiektua, arnasgune diren mendietan haize-errotak jartzeko egitasmoa, Beasain-Bergara errepidea ordainpeko bihurtzea… Itomen sentipena geroz eta handiagoa dela nioen orduan, eta halaxe jarraitzen dugu.
Maiatzaren 31n albiste hau irakurri genuen: Behera egin du euskararen erabilerak Urretxun eta Zumarragan. Azken hamasei urteetan ez bezala egin du behera kaleetan entzuten den euskararen batez bestekoak: %22,3 (2017) > %16,4 (2021). Sei puntu behera! Baina nire galdera da: zenbat jenderi axola zaio benetan beherakada hori gertatzeak? Eta, axola (omen) zaien horietatik, zenbat pertsona daude egoera iraultzeko urratsak emateko prest? Erantzunak beldurtu egiten nau, ehuneko horiek baino gehiago. Nire kasuan, uko egin diot ikastolako euskara-taldean sartzeko gonbiteari, baita gaztetxean egitekoa zen euskarari buruzko jardunaldi batzuetan parte hartzeari ere –zeina lotu daitekeen post honetako azken puntuarekin–, euskaraz ongi antzean moldatzen diren –ni gaztelaniaz baino hobeto– guraso erdal hiztunekin gaztelaniaz hitz egitera pasa naiz (bereziki energiaz motz antzean nabilenean), irakurri ditudan azken bospasei eleberri-komikiak gaztelaniazkoak ziren, aurreiritziek eraman naute ezagutzen ez nuen norbaitekin lehen hitza gaztelaniaz egitera, eta abar eta abar.
Nori axola zaio?
Milaka tona altzairu errauts bota dituzte Zumarragan, itxitako zabortegi batean. “Arcelor Mittalen instalazioetan bota dituzte gutxienez urtebetez, eta Jaurlaritzaren ikuskatzaileek ‘arau hauste larriaz’ ohartarazi dute. Geologoen txostenek azpimarratu dute zabortegiak egonkortasun eskasa duela”. Aho bete hortz utzi naute Iñaki Petxarromanek ekainaren 2an Berrian idatzitakoek. Erraustegiaren proiektua, eolikoak, eta orain hau. Txantxetan esan ohi dut, baina uste dut gure herriak gero eta grisago bihurtzeak norbaiten asmo maltzurrei men egiten dietela, Gadget inspektoreko gaizkile katu-laztantzailearen moduko norbait…
Errauts beltzak metatuta, duela gutxiko irudi batean. / BERRIA
“Zaldibarko (Bizkaia) zabortegira milaka tona altzairu errauts bota zituzten instalazioa amildu zen arte”, dio Berriako albisteak. “Geroztik, altzairuetako zepa beltzak botatzeko beste biltegi batzuk aurkitu behar izan dituzte sektore horretako enpresek. Berriak eskuratu duen informazioaren arabera, Zumarragan, Arcelor Mittalen instalazioetan, 2016tik itxita dagoen zabortegi batean aritu dira enpresa horren Olaberriko plantako hondakinak botatzen. Berriak duen dokumentazioak agerian utzi du gutxienez urtebetez jardun direla horretan, 2021eko martxotik aurtengo martxora arte. Gaur egun utzi egin diote errautsak botatzeari, baina makinak lur mugimenduak egiten ari dira bertan”.
Nori axola zaio?
Gaztetxearen urteurrena ospatzea “debekatu” dietela salatu dute, irakurri dugu ekainaren 7ko Goierriko Hitzan. Eta ostean, Udalaren erantzuna gazte asanbladari, Asterix-en eszena hau gogorarazten duen terminoetan, lagun batek iradoki didan moduan. Badira bi gauza Udalaren testuan arreta deitu didatenak. Lehenbizikoa, hau:
Udalak pentsatzen badu izatez eta egitez gaztetxea dela gainontzeko establezimenduen modukoa, seinale zerbaitek huts egiten duela.
Aukera baliatuko dut nabarmentzeko euskarak duen presentzia gaztetxearen inguruan mugitzen diren gazteen artean, baita antolatzen diren ekitaldietan ere. Erabat kanpo nago gazte-unibertso horretatik, baina ziur nago hasieran aipatutako ehuneko horiek baino handiagoa dela. Besterik gabe, herriotan euskararen erabilera bultzatu nahi duenak gogoan har dezan, aliantzak bilatu aldera.
Gaztetxeko kideak, ekainaren 6an emandako prentsaurrekoan / Asier Zaldua. Goierriko Hitza
Bigarrenik, hau:
Ostras, jakina zen batzuek kristoren mauka topatu dutela gazte kolektiboen arteko gatazkan, baina asanblada “zikintzeko” Itaia eta GKSren komodina hain bizkor ateratzea, ez dakit ba. Ematen du zer pentsatua.
Maiatzaren 1a, komiki-tiratan
2022-05-02 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Maiatzaren 1ak izan du oihartzunik Euskal Herriko eta atzerriko hedabideetako komiki-tiretan. Ilustrazioetako batzuk jaso ditugu. Egiari zor, gehiago aurkitzea espero nuen, bitxia egin zait beste gertaera batzuetan izan ohi den emaririk ez izatea. Agian, urteroko hitzordua izateak sormena kamustu du? Errealitatearen ajeak? Ez dut hemeroteka astindu, baina esango nuke martxoaren 8an adibidez emakumeen borrokak oihartzun zabalagoa izan zuela.
Olariaga (Berria)
Unai Iturriaga (Naiz)
Asier y Javier (Deia) – “Ez dakit Lanaren Eguna den, ala alfabetoarena”
Marco de Angelis (Cartoon Movement)
Vladimir Kazanevsky (Cartoon Movement)
Assad Bina Khahi (Cartoon Movement)
Musa Gumus (Cartoon Movement)
Malagón (El País) – “A zer zortea nirea, zabor-lana baina etxetik”
Espainiako Superkopa, lokaztua: Eta talde guztiek diru bera jasoko balute?
2022-04-20 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
Rubiales, Piqué eta Espainiako Errege emeritua. El Confidencial-ek azaleratutako audio-grabazioen protagonistak dira lehenbiziko biak. Elkarrizketaren une batean Juan Carlos I aipatzen dute.
Gizonezkoen futboleko Espainiako Superkopa, Saudi Arabian jokatzen da.
Futbol Federazioko presidenteak, Luis Rubialesek, aurtengo edizioaren atarikoan lotsagorritu gabe adierazi zuen “berdintasunaren Superkopa” dela, Saudi Arabian bizi diren gizon eta emakumeak laguntzea dutela helburu.
El Confidencial-ek hainbat informazio azaleratu du orain. Besteak beste, datu hauek eman ditu: 2019ko irailean, Saudi Arabiarekin kontratua sinatu zen, Espainiako Superkopa bertan jokatzeko. Pandemia dela-eta hiru urterako hitzarmena 2025era arte luzatu zen, beste lau urtez luzatzeko aukerarekin. Espainiako Futbol Federazioak 40 milioi euro kobratuko zituen edizio bakoitzagatik; eta Kosmos enpresak –Gerard Piqué futbolariarena– 4 milioi euroko komisioa.
Audio-grabazio batzuen berri ere eman du El Confidencial-ek, Rubiales eta Piqué protagonista dituztenak. Klubek jasoko zuten diruaren inguruko pasarte bat dago tartean. Piquék dio: “Ea, Rubi [Rubiales]. Diru kontuagatik baldin bada, haiek [Real Madrid] zortziren truke [8 milioi euroren truke] joango lirateke. Ostia, tio, ordaintzen zaizkio 8 Madrili, 8 Bartzelonari, eta besteei 2, 1… 19 milioi guztira, eta Federazioa seirekin geratzen da”.
Superkopa Saudi Arabian jokatzeko erabakiak ez bazituen hautsak gehiegi harrotu, negoziazioak gauzatzeko manerek eta agian bereziki diru banaketak eragin dute polemikarik. Egia esan, gizonezkoen elite mailako futbola non dagoen eta norantz daramaten jabetzeko informazio interesgarria azaleratu du El Confidencial-ek, baina badirudi jendea ez dela zehazki horregatik haserretu, baizik eta Madril eta Bartzelonak 8 milioi eta “besteek” bat edo bi soilik jasoko luketelako. Galdera da: talde bakoitzak 5 milioi euro jasoko balitu, normal-normal onartuko genuke Superkopa Saudi Arabian jokatzea?. Pentsatzekoa da baietz, orain arte txintik ere ez dugulako esan afera horren inguruan, baina…
Batzuetan, eta hau da kasu horietako bat, gaur egungo futbola iruditzen zait nagozio bat hain… hain ez dakit, erralitate paralelo hurrun batekoa-edo, geroz eta zailagoa zaidala modu natural batean hurbiltzea.
“Txirrina astinduz”: NBAri buruzko euskarazko podcasta abian da
2022-04-19 // Sailkatu gabea // Iruzkinik ez
NBA saskibaloi liga aipatuta, gogora datozkit Bad Boys handiak, 1992ko Dream Team izugarri hura, Dee Brown-en zapatila puzgarriak, Dominique Wilkinsen birrintzeak, Larry Bird-en hirukoak… Hura zen hura flipatzea! Garai horietan erraza zen txapelketari buruzkoak jarraitzea 😉 Telebista apur bat eta aldizkari gutxi batzuk: Gigantes del Basket, Super Basket eta NBA izenekoaz oroitzen naiz. Guztiak gaztelaniaz, noski. Bada, 30 urte beranduago, NBAko play-off fasea hasi denean, hiru lagunek NBAri buruzko podcasta abiatu dute, euskaraz, txapelketari buruz Interneten aurki dezakegun informazio uholdearen erdian, gure hizkuntzak ere egon behar duela sinetsita. Mikel Reina kazetari eta entrenatzaileak, Julen Arozenak (@nbaeuskaraz) eta Juan de La Vega kazetariak jarri dute proiektua martxan. Astero igoko dute atal bat, AEBetako saskibaloi ligak gaur egun ere pizten duen interesaren seinale. Bidaia ona opa diegu!