Kultura-adierazpen esparru guztietan: haurren hazieran, lanean, harremanetan, sinismenetan, uste izateetan, teknologia-hautuetan, justizian, gobernu-moduetan… motor eta epaile dira, Antonio Damasioren arabera, sentimenduak: “Sentimenduak tartean direla, euren bizitza hobetze aldera sortu izan dituzte gizakiek erantzun kulturalak”. Nondikako bat eta norantzako bat antzematen […]
Hezigaitzen eta animosoen ispilu izan zenak, gure amak, hil aurreko hilabeteetan, behin baino gehiagotan, humanoen domestikazioaren azkartzeak sortzen zion kexua aitatu zidan. … Nire txikitako urteak datozkit. “1961 eta 1975 artean – esaten digu Pasolinik – poblazio bat kulturalki sarraskitua […]
2022. urtean, gizon xinple batek igartzen ahal dituen hiru joera, gertatzen ari dena ulertzen eta datorrena usaintzen, bere ustez, laguntzen diotenak: 1. Bizi gaituen ekonomiak erreala deseraiki eta deseginarazi egiten du. Deseraikitze eta deseginarazte horretatik ulertzen ahal dira gure gizarteetako gertakari […]
Algoritmoek kaosean ordena jartzen dute, polizien antzera. Polizien antzera, pagatzen dituztenen zerbitzuan dira. Pagatzaileek, eurek definitzen dute zein ordena behar duen. Algoritmoen aurreko garaian, nagusi edo beste, hanka biko arrainari gure ezadostasuna edo gure haserrea azaltzen edo iristarazten ahal genizkion. Algoritmoak […]
Gure artean, edonork kalean suma, geroz eta gehiago dira etorkinak “soberan” daudela uste dutenak. Eskuinak eskuinekoak, ezker tradiziotik heldu diren Europako erreboltatuen artean, diskurtso batek lekua hartu du azkeneko urteetan: migrazioa, eliteen tresna da, bertako herriak pobrearazteko, herritarrei eskubideak kentzeko […]
Ez jaramonik egiteko, esaten didate; ez duela merezi. Disparateak beren pisuz, edo beren pisuezaz eroriko direla. Baina… gazte hautsiak ikusten ditut. Gazte minduak, gazte zaurituak ikusten ditut; zauria zauriaren gainean, eta ixila. “Uste dut humanoak, lehenik, pertsonak direla, eta generoa […]
Alexandra Henrion-Caudek sufritu egiten du. ARNri buruzko ikerketetan espezializatutako genetikalaria, Pariseko Necker ospitaleko ikerketa-zuzendaria izandakoa… haren ibilbide “etsenplarra” eten egin zen, orain dela bi urte, “txerto genetikoen arriskuez” ohartarazten hasi zenean. Txertatzean, esaten du Henrion-Caudek – labur esaten dut nik […]
Diktadura batean egiak gutxi inporta izatea, edo demokrazia batean egia bakarra izatea, ez dira botere-motibu berriak. Behialako zentsoreei orain egiaztatzaile deitzea ere ez da inon izan ez deneko amarrua. Munduan egia bakarra izatea, bera bai izan da niretzako berria. Orain arte, […]
Gure lagun batzuek beren haurrei, neska kozkor bat edo mutil kozkor bat ikusi, “pertsona bat” esaten erakutsi diete. Mutil edo neska sexuetatik abiatuta sorturiko komuneko izenak badira, pertsona, berriz, historiaren une batean humanoek asmatu eta gerora erabili izan duten maskaretariko bat da. […]
