Eskozia independentea begi onez ikusiko luke Islandiako presidenteak

Atalak: Eskozia, Estaturik gabeko nazioak

Olafur Grimsson Islandiako presidentea.

Islandiako presidente Olafur Grimsson Eskoziako independentzia erreferendumaz mintzatu da. “Independentzia ez da desastrea –esan dio BBCri–, oparotasunerako eta jendarte on bat eraikitzeko bidea izan daiteke”. Erabakia eskoziarrek hartu behar dute bere ustez.

Islandia Ipar Itsasoan herrialde txiki arrakastatsuz inguratuta dagoela dio. “Azken ehun bat urteei begiratu bat botaz gero atzera, Europa iparraldeko herrialdeak independente bilakatu dira bata bestearen atzetik”. Europar Batasuneko agintariek azken aldian independentzia lortu nahi duten herrialdeekiko egin dituzten adierazpenen ostean, ziur eskoziarrek oso pozik hartu dutela Grimssonen babesa.

Villaweben jakinarazi dutenez, Islandia beste zenbait herrialderen independentzia aitortzen Europako lehena izan da askotan. Besteak beste, Lituaniarena, Letoniarena, Estoniarena, Azerbaijanena, Georgiarena, Armeniarena, Kroaziarena eta Montenegrorena. Baita Palestinarena ere.

Ipar Itsasoko mugimenduei begirada bat

1900 urteko Europa.

Grimssonek dioen bezala, 1900. urteko Europako mapa bati begiratzea besterik ez dago ikusteko zenbat herrialde berri sortu diren azken mendean goi parte hartan. Norvegiak eta Islandiak 1905 eta 1944an lortu zuten independentzia hurrenez hurren. Soviet Batasunaren erortzearekin batera ere herri askok independentzia lortu dute, baina horien kasua beste baterako utziko dugu, oraingoan Islandiaren inguruko kasuistika aztertu nahi bainuke, presidentearen hitzak kontestuan jarri asmoz.

Oraindik independente ez badira ere, kasu interesgarriak dira Danimarkaren menpe dauden Faroe Uharteena eta Groenlandiarena. Autogobernu maila bat onartu zieten Kopenhagetik 1948an eta 1979an, hurrenez hurren. Bi lurraldeok 1973an Europar Batasunean sartu ziren Danimarkaren sarrerarekin batera, baina Groenlandiak 1985ean ateratzea erabaki zuen. Hala, EBko batasunetik atera den lurralde bakarra da. 2008ko urrian autonomia estatutu berria onartu zuten Groenlandian eta honen arabera, Danimarkak autodeterminazio eskubidea aitortzen dio Groenlandiari eta independentzia erreferenduma urte gutxian egingo dutela dirudi.

Eskoziak 2014an independentzia erreferenduma egingo du Erresuma Batutik atera nahi duen erabakitzeko. SNP alderdiko Alex Salmond presidentea ari da prozesua gidatzen. Britainia Handiak erreferenduma onartu du eta alderdi unionistak ezezkoaren aldeko kanpaina egiten ari dira.

Gaian sakontzeko:

Eskoziako erreferendumaz ARGIAn egin genuen bideoa: Galdeketa ikusmiran.

Groenlandia independentziaren erronka 5 minutuko bideo bikaina, Ander Perezek ARGIArako egin zuena.

Iturria: El president islandès veuria bé una Escòcia independent (Vilaweb)