Samiak meategi baten aurka

Atalak: Estaturik gabeko nazioak, Saapmi

Suedia iparraldean bizi diren samiak burdina ustiatzeko ireki nahi duten meategi baten aurka ari dira borrokan. Atzo 50 pertsonaz osatutako protesta desegin zuen poliziak eta zortzi atxilotu zituen. Euronews berri agentziak argitaratutako albistean, samietako baten adierazpenak jaso dituzte:

Sistemak nola funtzionatzen duen erakusten du honek argi. Polizia hona dator eta edozein indar erabiltzen du konpainiak babesteko. Ez dute errespetatzen guk beste iritzi bat dugula.

Meategia samiek oreinak hezten dituzten lurraldean jarri nahi dute eta Britainia Handiko enpresa bat litzateke ustiatzailea.

Saapmi.

Nor dira samiak?

Samien lurraldeak Saapmi izena du eta lau estatutan zatituta dago: Norvegia, Suedia, Finlandia eta Errusia. Beren hizkuntza daukate, nahiz eta mendeetako jazarpena medio oso ahula den honen egoera. Norvegia, Suedia eta Finlandian beren eskolak sortu dituzte eta hasi dira hezkuntza osoa samieraz egin duten lehen belaunaldiko kideak ateratzen. Orain urte batzuk bertara joateko aukera izan nuen eta Samien iraultza isila erreportajea idatzi nuen, herri honen kultur berreskurapenari buruz.

Aurrekariak: Altako urtegia

Norvegiako Gobernuak plan hidroelektriko berria Saapmin eraikitako urtegi batean oinarrituko zuela azaldu zuen 1978an. Hainbat herri hustu egin beharko zituzten, uraren mailaren azpian geratuko baitziren. Berehalakoak izan ziren inguru haietako herritarren ezetza, protesta deialdiak eta urtegiaren aurkako batzordeen sorrera. Elur-oreinen migrazioa eta izokin basatiaren arrantza guztiz kaltetuko zituela zioten samiek.

Samiak Osloko parlamentuaren aurrean gose greban.

Lanak hastear zirela, desobedientzia zibilari ekin zioten eta biztanle batzuk makinen aurrean eseri ziren bitartean, beste batzuek Osloko parlamentuaren aurrean gose grebari ekin zioten. Hasiera batean arazo ekologikoa zena samien eskubideen aldarrikapen bihurtu zen. Handik gutxira, Norvegiako Gobernuak urtegiaren kokalekua aldatu eta txikiagoa egitea proposatu zuen, baina lanak hastear zirela, kateatuta zeuden ehun bat manifestari atxilotu zituzten.

Gauza ziurra ez den arren, sami batzuek diote IRAk armak eskaini zizkiela urtegiaren aurka egiteko, eta bonba bat zartarazi bazuten ere, armen bideari uko egin zioten samiek. Azkenean urtegia egin zuten, baina samien eskubide aldarrikapena hurrengo urteetako parlamentuko afera nagusia izan zen.