Hegoafrika: Soweton bueltaka (XIII)

Atalak: Uncategorized

Egun osoa pasa nuen atzo Soweton, herrialde honek askatasunaren bidean egindako borrokaren ikono den auzunean. SOuth WEst TOwnship-en laburdura da, Hego Mendebaleko Auzunea.

Johannesburgotik 15 kilometrora, hirira etortzen diren turisten gehiengoa harrapatzen du auzunearen dei umilak. Hori noski badakite bertakoek, eta autoan edo bizikletan, historia eta morboa nahasten dituzten tourrak egin ditzake hona heldutako bisitariak.

Soweto ez da gehienok buruan dugun auzunea. Milioi bat biztanle inguruko auzunea, lur eremuz oso oso zabala da eta ezin da inondik ere oinez bisitatu. Batetik, BMW, Mercedes eta gama altuko autoak nagusi dituen parteak daude, bestetik, urik eta elektrizitaterik gabeko erakin luze grisak (hostel izenez bataiatuak) eta azkenik, txapaz egindako etxolak ere badaude. Metalezko pospolo-kaxak.

Kanadako argazkilari gazte bat eta Ghanako bi turista heldurekin egin dut tourra. Turistentzat interesgarriak izan daitezkeen puntuetan geratu egiten da noizean behin furgoneta, adibiez, “Welcome to Soweto” kartelaren ondoan. Kanpotarrok argazkiak ateratzeko parada izan dugu. Hori da interesgarria eurentzat.

Bi astok gidatutako gurdia aurreratu dugu Hego hemisferioko ospitalerik handienaren parean goazen bitartean. Cris Hani iraultzaren sinboloetako baten izena darama ospitaleak eta norbaiti interesatzen bazaio Al Jazeerak ospitale honi buruzko dokumental oso ona parteka ikus dezake, inguruoi buruzko irudiak ikusteko bada ere. Turistak pozik hartzen dituzte bertako merkatuetan, norbaitek zerbait erosteko esperantzaz. Gutxitan gertatzen da hala ere hori. Kamerak besotik zintzilik lasai ibil gaitezkeela esan digu gidak.

Halako batean, txapazko etxeak barrutik nolakoak diren erakutsiko digutela esan digute. Hala, holako etxeak nagusitzen diren lekura joan, eta gehiegi barneratu gabe, emakume baten etxean sartu gara. 10 metro koadrotan lau seme-alabekin bizi dela esan digu, ondotik, gida argazkiak atera ditzakegula esaten ari zaigun bitartean. Senarra hila duela esan digu.

Egoera gogorra izan da. Zenbait hortz falta zaizkion emakumea, bost bat minutu iraun duen bisitan, zoologikoko animaliaren pare hartu dugula iruditu zait. Ghanako bikoteak, emakumeari sorbaldan besoa botata argazki bana atera dute honek bi hatzak altxata garaipenaren ikurra egiten duen bitartean.

Nik ere, aulki batean eserita argazki batzuk atera dizkiot, momentuko senak deituta. Gero nahiko damututa sentitu naiz, egia esan. Gauza bera komentatu dit Kanadako argazkilariak. Horregatik, ez dut emakume honen argazkirik erabiliko. Joan aurretik, ateak ireki izanagatik emakumeari eskupeko bat emateko aukera dugula esan digu gidak. Zerbait eman diogu.

Museo bilakatutako Mandelaren etxea izandakoa eta Sowetoko ikasleen altxaldia gogoratzeko museoak ikusi ditugu. Biak oso interesgarriak. Turistaz mukuru dira inguru hauek. Desmond Tuturen etxea ere hor dago, Winnie Mandela edo Mama Africa-ren etxea bezala. Beverly Hills deitzen diote hemen azken etxe honi, imaginatu zergatik.

Turista europar batzuk nahiko era agresiboan “no deal” edo “traturik ez” garrasika ari dira eskuan zituzten vuvuzelak lurrean utzita. Erdi kikilduta duten emakume saltzaileak ea oraindik prezioa gehiago jaisten duen irrikaz daude. Ez dago traturik. Haserre antzean doaz kanpotarrak, bakoitza 3,5 eurotik ez die 3 eurora jaitsi.

Munduko auzunerik famatuenak apartheidaz geroztik bide luzea egin du. Egun, klase ertain eta klase altuko biztanleen etxe ere bada, oraindik gehiengo diren txapazkoetan bizi direnekin batera. Hegoafrikako auzunerik aberatsena da, baina aldi berean, pobre eta aberatsen arteko ezberdintasuna munduko handienetakoa da leku honetan.

Berriz etxera joan aurretik, argazkilari kanadarra eta biok bertako tabernatxo batean sartu gara afaria erostera. Khayelitshan bezala sentitu naiz une batez, jende asko etorri baitzaigu “welcome to Soweto” esaka, ea auzunea gustatu zaigun galdezka. Une batez gu izan gara, eta ez Mendebaldeko bi turista dirudun. Pertsona gisa ikusi gaituzte bi zuri euren tabernan.

Etxera bidean, gazteak festara joaten diren taberna dotore batzuk non diren erakutsi digu gidak. Ea ez dugun festan gelditu nahi galdetu digu. Pena handiz ezetz esan diogu, hurrengo goizean lan egin behar dugula eta hobe dugula etxera itzultzea.

Hurrengo batean izan beharko du!