Marokoko armadak sahararrak exekutatu zituela frogatu du euskal ikerlari talde batek

Atalak: Mendebaldeko Sahara

Ikerlariak hobi komunetako batean. Arg: Hegoa.

Lekukoen hitzak egiaztatzea lortu dute lehen aldiz: Marokoko armadak extrajudizialki sahararrak exekutatu zituen. Lehen bi hobi komunak aurkitu dituzte desertuan, Marokok eraiki duen lotsaren murrutik ez oso urrun. Bertan zortzi pertsonaren hezurrak topatu dituzte, horietatik bi haurrak, eta hauen artean aita-semeak. Euskal Herriko Hegoa erakundea izan da ikerketa aurrera eraman duena, Aranzadi eta EHUrekin batera. Atzo aurkeztu zituzten ikerketaren emaitzak Donostiako San Telmo Museoan, mukuru beterik zegoen aretoan. Nazioarte mailako ondorioak izan ditzakeen aurkikuntza egin dute ikerlariek, izan ere, 400 saharar daude desagertuta oraindik.

Zortzi desagertuak 1976an hil zituzten, Sahara Espainiaren kolonia zen artean. Tirokatu zituzten bi pertsonek nortasun agiri espainiarra zuten gainean. Aurkikuntzak garrantzi handia duela nabarmendu zuten Paco Etxeberria eta Carlos Martin Beristain doktoreek.

Gertaera haiei buruz Marokok ez die hamarkada luzeetan erantzun ofizialik eman desagertutakoen ahaideei. 2004an, Mohamed VI egungo erregeak, bere aitaren garaietan egindako krimenak argitu eta familiei kalte ordaina emateko batzorde bat sortu zuen. Batzorde honek 2006an informe bat egin zuen biktimen zerrenda batekin, baina sinesgarritasun gutxi du egindako lanak. Izan ere, poliziaren kuartelean atxilotuta zeuden bitartean hil zirela zioten. Orain hobian aurkitu dituzte zerrenda horretako lau lagun.

Euskal ikerlarien lanak erakutsi du Marokok gezurra esan ziela ahaideei. Atxilotuak ez zituzten komisaldegian hil, lekuan bertan exekutatu zituzten.

“Zauririk ez da sendatuko errespeturik gabe”, aldarrikatu du aurkezpenean izan zen Elghalia Djimi giza eskubideen aldeko ekintzaile sahararrak. Euskal Fondoaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Donostiako Udalaren diru laguntza izan du ikerketak. Orain, ordezkaritza bat Nazio Batuen Erakundeko Giza Eskubideen Batzordean gaia azaltzera joango dela azaldu zuten, baita Maroko eta Espainiako gobernuengana ere.

Berria egunkarian Elghalia Djimi elkarrizketatu du Mikel Rodriguez kazetariak. Bertan informazio gehiago.

Ikerlariak lanean. Arg: Hegoa.