Ur edenduak
Ur edenduak Bilera batera deitu dituzte zazpi lagun, ez dute elkar ezagutzen. Nola moldatuko ote dira? Berebergoa (autonomia) casenave hiztegia Ur edenduak (ur ustelak) oeh Zitala edo edena (pozoia) oeh Pottoka amakatu (mozkortuta lo egon) oeh Amutarri (sutondoaren harri nagusia) oeh Lats-haize (erreka haize) oeh Buruzkindu (tematu) nola erran Auspoa sail txit txalogarrian, sekula behar hainbat txalotu eta goratuko ez den bilduma horretan, Salbador Zapirainen “Berezko...
Read MoreZuhaitzei buruzko NATURISMOAK
Zuhaitzei buruzko NATURISMOAK Joaquin Araujo Idatzizko neure obraren parte on bat kontzentraturik dago aforismo deitzen dugun genero literarioan. Nahiago dut naturismo hitza, natura eta aforismo hitzen batura izan nahi duena. Nolanahi ere, ene bizi luzean bilduriko milaka horietatik, gutxi batzuk hautatu ditut, argitalpen basa honetarako: Ez dezagun ahantz gure lehen etxea, basoa, azkena izan litekeela, hura suntsitzen badugu. Eta oso aurreratua dute dorpetasuna. Ez da gaur, ezer hain...
Read MoreArte-arbolak bere esku propioz eskribituriko karta
Arte-arbolak bere esku propioz eskribituriko karta Joaquin Araujo naturalistak Arbolek basoa ikusten erakutsiko dizute izeneko liburua idatzi zaharra ez du (Los árboles te enseñarán a ver el bosque). Liburu horretan basoen garrantziaz mintzo da nagusiki. Liburuaren bukaera aldera “Edertasun kontatuak” atalean dator Arte-arbolak gizaki guztiei egindako karta. Arte-arbolak gizaki guztiei egindako karta Zuei, ahotsdun edo aizkoradun, beldurrez idazten dizuet. Aski da une bat, ezustekoa...
Read MoreKardantxiloa
Nork diseinatu eta margotu du kardantxilo hau? Kardantxiloak baditu beste izen batzuk ere. [euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean] Chardonneret nom masculin kardamiru (BL) – txorikardinale (ZU) – karnaba (MD) avec sa tête rouge, jaune, blanche et noire, y a-t-il par ici d’oiseaux plus beaux que le chardonneret? bere buru gorri, hori, zuri eta beltzarekin, hemen gaindi ote da kardamirua baino txori politagorik? Hona hemen Erramun Marurik (Alejandro Bilbao)...
Read MoreAmazonia
Sebastião Salgado argazkilari brasildarrak sei urte eman zituen Amazonian barrena bidaiatuz, baso, erreka eta mendien argazkiak ateraz, Amazônia liburua egiteko. “Ene iritzian, azken muga da, bere baitan unibertso misteriotsua, izadiaren ahal neurrigabea Lurbiran beste inon bezala senti daiteke” dio Salgadok. Amazoniako jende indigenaren alde egin du, dozena bat triburen eguneroko bizitza dokumentatuz oihanean -ehiza, arrantza, … dantzak, erritualak-. “Azkengaberaino hedatzen den...
Read MoreDonato Ndongo-Bidyogo
Donato Ndongo-Bidyogo Donato Ndongo-Bidyogo idazlea eta kazetaria da (Niefang, Ekuatore Ginea, 1950). Ekuatore Gineako literatura idatziaren bultzatzaile nagusia eta idazle afrikarrik nabarmenenetakoa dugu, askoren iritzian. Haren obra ikasten da Espainia, Afrika eta Amerikako hainbat unibertsitatetan. [Olvidos] (Ahanzturak) bi partetan zatitua da: Aurora (Goiztiri) eta Despertar (Itzartze). Bietan aurkitzen dugu ahots zalantzati bat, iragan berritu baten eta ikusten ez den...
Read MoreIrvin D. Yalom
Irvin D. Yalom idazlea Washington-en jaio zen, guraso errusiarrengandik. Medikua, psikologoa eta psikiatra izanik, entzutetsu egin dira haren ekarpenak, zientzian eta literaturan. Nietzschek negar egin zuen eguna eta Schopenhauer sendabidea eleberrien ondoren, Spinozaren arazoa dugu aipagarri. Hirurogeita bost urterekin, Julius Hertzfeld, San Francisco-ko psikoterapeuta nabarmen batek jakin du gaixotasun terminal bat duela. Urte bete geratzen zaio bizitzeko… Zer egin?...
Read MoreEugenio Nkogo eta filosofia afrikarra
Filosofia afrikarraren sintesiak datu harrigarriak dakartza mendebaldeko kulturaren jatorriaz. Filosofo eta literato greziarrak ez ziren sortu ezerezetik, eta egipziar zibilizazioa ez zen bere baitatik jaio, mirari gisa. Haria, egipziar eta greziar kultur-mirarien iturria, kultura afrikarrean dago. Eta ezin zuen bestela izan, zeren gure espeziea, homo sapiensa, Afrikan sortu baitzen duela 200 milurteko besterik ez. Han gertatu ziren gizakiaren lehen lorpen futsezkoak: ahozko mintzaira...
Read MoreMaldito gorri
Maldito Gorri izenburu duen liburua Agustinen historia da. Munduko hainbat itsasotan zehar nabigatu du, telegrafista lana eginez, abentura asko bizi izan ditu, eta emakume gogoangarriak ezagutu ditu. Agustinek hiru urte zituela, aitak abandonatu zuen. Aitaren heriotzaren berri emanez karta bat jasotzen duenean, ikasiko du, aita eta bera, ez zirela hain desberdinak. Itziar Sistiaga da liburu honen idazlea, Agustin Galabideren biografiarekin nobela bat egin duena, Agustinen...
Read MoreJosé Manuel Caballero Bonald-en “hornachuela”
Zendu berri zaigu Caballero-Bonald idazte jereztarra. Olerkari, narratzaile eta hitz-aztertzaile izana, besteak beste. Hizlaria ere bai. Saiakera-idazlea. Buru berean zeramatzan nautika-ikasbidea, flamenkoa eta herri-hizkera. Jorge Oteizari buruzko hitzaldi eder bat entzun genion egun batez. Jose Manuel Caballero Bonald idazlearen olerki batzuk jarri ditugu euskaraz. Botila hutsak ene arimaren antza du Ardurati isiltasuna sartzen da gaueko mahaitik, ontziko eduki hondarrera. Ez...
Read More
Iruzkin berriak