Gramatika ikasgaia
Poema soziolinguistiko bat, Berta Piñan Asturiaseko idazleak idatzia eta Gerardo Markuletak euskaratuta. Nola esaten da woloferaz “muga”hitza, “aberri” hitza? Eta soninkeraz, nola esaten diozue babesgabeziari? Berbereraz esan nahi baduzue, adibidez, “nik etxe bat izan nuen Rabateko aldiri batean”, ordena horretan ematen duzue esaldia? Nola jokatzen dira banbareraz ipar aldera daramaten aditzak; zein adjektibo dagozkio “itsaso” hitzari, “heriotza” hitzari? Alde egin...
Read MoreEta berba egiten dugunean beldurtzen gaitu … Audre Lorde
Eta berba egiten dugunean beldurtzen gaitu gure hitzak ez entzuteak edo ondo etorriak ez izateak, baina isilik gaudenean beldurra izaten jarraitzen dugu. Beraz, hobe da berba egitea eta gogoratzea inork ez zuela espero gu bizirik egotea. Audre Lorde
Read MoreTeoria maketoa (Mari Luz Esteban)
Aspaldi ez nuen ekartzen hona poema soziolinguistikorik. Oraingo honetan, Mari Luz Estebanek idatzitako Teoria maketoa ekarri dut hona. Uda on denoi! nago euskalduntasunaren teoria maketo baten premian bagarela teoria maketoa kanporako eta barrurako kolonialismoaren aztarnak agerian uzteko teoria maketoa iragana, orainaldia eta etorkizuna batera jotzeko teoria maketoa gure artean diren desberdintasunak eta desberdinkeriak ez ahazteko teoria maketoa euskal...
Read MoreHai que defender o idioma como sexa, Manuel Maria
Gaurkoan Manuel Mariaren poema soziolinguistiko hau: Hai que defender o idioma como sexa. Hizkuntza defendatu behar da edozein modutara: amorruz, grinaz, metrailakada. Berbeta defendatu behar da borroka sendoan tankeekin, abioiekin eta ukabilekin. Gogorrak izan behar gara, liskarzale, burugogor jauntxo bokazioa dutenekin, zerri desertore higuingarriekin, ahuntzekin, kabroiekin eta antxumeekin. Borroka egin behar dugu arnegatuen kontra, gure hizkuntza ezabatu nahi dutenen kontra. Borroka egin...
Read MoreO primeiro que pagou (Sechu Sende)
Belen Garcia Cosidok istorio bat kontatu zion Sechu Senderi. Berak horrekin poema bat egin zuen galizieraz eta nik euskarara ekarri. Eider Palmouk, Lekandapean, grabatu zuen (poesia para passamontanhas): Poema itzulia hemen: Amerikako iparreko indigenei ilajea moztearren ordaindu zuen lehena Willen Krieft holandarra izan zen. Eta gero frantsesek Kastoreen Gerran. Gizon zuriak praktika hau hedatu zuen Mexikon eta Ameriketako Estatu Batuetan herri indigenak suntsitzeko eta gizon, emakume...
Read MoreHizkuntzaren bihotzean
Abenduan Sechu Sende idazle galiziarrak bere FBko orrian No coraçom da língua izeneko poema argitaratu zuen. Eta, ohikoa den legez, nik hartu eta euskarara ekarri dut. Hizkuntzaren bihotzean! Sartu zaitez hizkuntzaren bihotzean non umeok beti egiten dugun berba galizieraz, non gure hizkuntzan kantatzen ditugun amodio kantak eta entzuten ditugun. Sartu zaitez hizkuntzaren bihotzean non hizkuntzak gogor taupadaka egiten duen, eta berba egiten diogun ezagutzen ez...
Read MoreHizkuntza (Fracisco Niebro)
Gaurkoan, poema soziolinguistiko batekin nator. Fracisco Niebro poeta, itzultzaile eta ekintzaile mirandesaren olerkia, hain zuzen ere. Bere “Ars vivendi, ars moriendi” liburutik ateratakoa. Hizkuntza 1. ia inork berba egiten ez duen hizkuntza eta oso gutxik dakite esistitzen dela, baina horrek ez dakar munduko zutabe ez izatea, txikia, egia da, baina beti izan dira arrakala txikiak hondamen handien iturburu zer gehiago geratu ahal da oroitzapenetik hara? nire jauregia...
Read More“Top secret”, Sechu Sende
Abenduan gaude eta urteko azken poema soziolinguistikoa dakart gaurkoan. Oraingo honetan, berriro ere, Sechu Sende galiziarraren poema bat, Top secret izenekoa. Top secret by Sechu Sende Poema hau irakurtzen ari bazara, disimulatu. Hau mezu sekretua da: Zure egitekoa honetan datza, zure buru barruan erresistentzia antolatu behar duzu. Momentu honetatik aurrera mundua aldatzeko hitzak antolatzen ari diren milaka pertsonen parte zara. Disimulatu, ez altxatu begiak poematik, zu zelatatzen aritu...
Read MoreIzokinaren kantua
Azaroan ere poesia, soziolinguistikoa, Euskaraldiaren erdi-erdian (ia). Joxe Austin Arrietarena, oraingo honetan. Ur gazi-goxozko padura lohitsutan nahi gaituzte itoarazi anaiarrebok… Itsas bazterreko ibiltzetan sakailaturik sakabanaturik hondakin erkinok… Ur axal geldozko arnas larri etsituan -ibai kutsatuek helbiderik ez- itsasoa ala hil beste ostertzerik ez gure sakatz dardartientzat -“Lehen amuarrainak ginenean ez ginen horren errukarri” diote erostaka leinuko...
Read MoreMunduari begiratzeko, Kirmen Uribe
Urrian ere hileroko poema soziolinguistikoa. Gaurkoan Kirmen Uriberen “Munduari begiratzeko” poema. Hemen letra: Munduari begiratzeko modu bat, laguntzarrekin kantatzeko modu bat, horman eguzkia hartzeko modu bat, itxaroten jakiteko modu bat. Pagoak ukitzeko modu bat, azalak irakurtzeko modu bat, hego-haizea usaintzeko modu bat, autoan negar egiteko modu bat. Ez onena agian, ez ederrena agian, zaharregia, txikiegia agian. Begietara begiratzeko modu bat, galderak egiteko modu...
Read More
Iruzkin berriak