Aberriaren inpaseak
Askotan liburu bati eskatu ahal zaion gauzarik onena da pentsaraztea. Eta horixe izan da, hain zuzen ere, Joseba Zulaika antropologoaren “Aberriaren inpaseak” eragin didana. Eta horren erakusgarri liburutik erauzitako hainbat aipu, amu moduan-edo: Euskara inpasean dagoela esatean, deserosoa izan arren espazio honetan bizitzea, derrigor atzerakada bat dela esan nahi al dugu? Edo ohartarazten digu aurreko analisiak eta ametsak ez zeudela errealitatean behar hainbat oinarrituak? Agian aldatu...
Read MoreGalizia eta dekolonialismoa
Galizia eta dekolonialismoa izeneko liburua irakurri dut aurten. Zeharo liburu interesgarria da eta apunte batzuk (eta apunteei lotutako ideiak ere bai) konpartitu nahi ditut zuekin: Baga: liburua ikerketa baten berri dakar eta ikerketa zein liburua arte fundazio batek (Luis Seoane izenekoa) sustatu ditu. Honela definitzen ditu arte fundazio hori liburuak berak: esperimentazio gune, kuirtopiak eraikitzeko gune. Gurean ba al da horrelakorik bultzatzen duen arte fundaziorik? Biga: zapalkuntzak...
Read MoreEta berba egiten dugunean beldurtzen gaitu … Audre Lorde
Eta berba egiten dugunean beldurtzen gaitu gure hitzak ez entzuteak edo ondo etorriak ez izateak, baina isilik gaudenean beldurra izaten jarraitzen dugu. Beraz, hobe da berba egitea eta gogoratzea inork ez zuela espero gu bizirik egotea. Audre Lorde
Read MoreDeskodetzea
Badugu aukera Stuart Hall pentsalariaren testu batzuk euskaraz irakurtzeko. Argitaratutako liburu horretan, besteak beste, deskodetzea eta kodetzearen inguruko kapitulu interesgarria dator. Telebistari buruz ari da Stuart testu horretan, baina nago beste testuinguru batzuetara hedatzeko aukera ematen duela bere teorizazioak. Eta zer dio ba? Ba, labur zurrean eta orokorrean arituta honakoa hau dio: gauza bat da kodea eta beste gauza deskodetzea. Hau da, zuk kode bat helarazi zenezake jendartera...
Read MoreMaiatzak 17
Maiatzak 17. Letra galiziarren eguna. Euskaraldia bete-betean. Nire herriko jaiak. Hausnarketa arin batzuk. Letra galiziarren eguna, urtero legez, maiatzaren 17a da eta, azken urteotan, ohikoa denez, galizieraren aldeko manifestazio handia izango da Santiagoko karriketan (seguruenik, Europa mailako hizkuntza gutxitu baten aldeko manifestaziorik jendetsuenak dira Galiziakoak, Korrika eta abarrak manifestazio moduan hartzen ez badira). Lingua vital xa! Baina, aurton, nire ustez, letra galiziarren...
Read MoreLasarte-Oriako gazteak
Euskal soziolinguistikaren ikerketa askoren jomuga izan dira (eta dira) gazteak. Hainbat motatako ikerketak egin dira azken urteotan, etnografikoak, antropologikoak, soziologikoak, parte hartzaileak, … Denetarik ikertu da, kezka bat dagoelako edo etorkizuna aurreikusteko gogo bat dagoelako. Baina ikerketa horien guztien artean, nabarmendu behar da Lasarte-Oriakoa. 30 urteko ikerketa seriea egin dute, 1991tik 2021era. Beti puntako ikerlariekin, azkena Miren Artetxe Sarasola...
Read MoreEuskararen historialariak
Behin baino gehiagotan esan dut: horrenbesteko urgentziarik ez bagenu, euskararen historia soziala ikertzen emango nuke bizialdia (jaten eman behar lidake, jakina). Eta pentsamendu hori berriro etorri zait burura Peio Monteano handiaren azken liburua irakurri ostean: “Del euskera al castellano. El comienzo del cambio de lengua en el Reino de Navarra”. Liburu horretan, datuz eta ebidentziaz horniturik, Nafarroako erresumaren hizkuntza egoera aztertzen du, modu zehatz eta jori batean (eta,...
Read MoreAipatzen eta aipatzen
“Kontzientzia soziolinguistiko kritikoa garatzeak aukera ematen die hiztunei hizkuntzen arteko botere-harremanez jabetzeko, euskararen minorizazioaren arrazoiak ulertzeko eta ordena soziolinguistiko horrek haien hizkuntza-hautuetan, hizkuntzei buruz dituzten ideietan zein hiztun moduan duten autopertzepzioan zer modutan eragiten duen ulertzeko”. Jone Goirigolzarri “Argi dago galiziera mehatxua zaiela, euren eukaliptoentzat, euren baliabideak saltzeko estrategiarentzat, euren gizarte...
Read MoreAlgoritmoa(k)
Algoritmoei buruz berba egin gura dut. Eta, horretarako, Mastodonen ikusitako bi gauzetatik tira egin gurako nuke. Lehenik, Txerren erabiltzaileak honako hau aipatu zuen: “Eta hizkuntzak algoritmizatzen badira? Hizkuntza nagusiak planoago, mediokreago, koinatuago, trollago bilakatzen ikusiko ditugu?”. Eta apur bat lehenago, Joxe Rojas-ek artikulu gogoangarria idatzi zuen bere teknopata blogean: Zertarako behar dute hedabideak kulturgileek, TikTok eta Instagram baldin badute? (eta nik honen...
Read More10 ohar (arin) maorierari buruz
Hilabete pasa eman dugu euskaldun bik Aotearoako (izen koloniala Zelanda Berria) iparraldeko uhartean. Hau ez da ikerketa bat, ez dugu bertako aktibista linguistikoekin egon, ez dago horretan oinarrituta. Turismoa egiten ibili gara eta ohar hauek behaketa horretan oinarritzen dira. Kontuan hartu behar da, gainera, orain dela 8 urte egon ginela Aotearoan (baina Hegoaldeko uhartean non askoz maori gutxiago bizi den) eta horrekin ere konparatzen dugu, nahitaez. Baga: maoriera kalean entzutea sano...
Read More
Iruzkin berriak