"Star Wars"-en film berria Euskal herrian grabatuko dute!

2015-12-28  //  Albisteak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

“Star Wars: Episode VIII”  film berriaren inguruan ezer gutxi jakin dugu orain arte. Zuzendaritza lanetaz Rian Johnson arduratuko da, “Looper” eta “Brick” film bikainen zuzendaria. Mundu mailako estreinaldia 2017 urtean eta sagaren zortzigarren atala izango dela. Hortik aurrerakoa, The Force Awakens-ekin gertatu bezala, guztia sekretismoz inguratzea erabaki dute
 
Gaur arte….Variety aldizkari ezagunak, ezusteko galanta argitaratu baitu. Disney konpainiaren dokumentu batzuen artean, zortzigarren film honen datu ugari azaldu baitira. Horien artean, filma errodatzera joango diren herrialdeen zerrenda txiki bat. Bertan hiru izen nagusi ageri direlarik: Iceland, New Zealand eta…Basque Country!
(gehiago…)

Fargo telesailaren istorioa, benetan gertatu al zen?

2015-12-15  //  Albisteak, Gomendioak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Pantaila txikian estreinatzen diren ekoizpen mordoen artean, bitxikeria zoragarri horietako bat iruditu zait, Fargo telesaila.  Lehen denboraldian, pertsonaia gutxiz osaturiko istorio intimistago bat ikusi ahal izango genuen, umore beltzez eta interpretazio bikainez gainezka.  Bigarrenean aldiz, istorio epiko zoragarri bat. 70. Hamarkada, trama horren beste protagonista zoragarri bat bihurtuz. Guztien batuketak, maila goreneko telesail baten emaitza emanez; Zoragarria, sarkastikoa, freskoa, frenetikoa, burutsua, ikusgarria.

Baina bada askorentzat deigarria izan den alderdi konkretu bat. Telesailaren atal guztiak “This is a true story. The events depicted in this film took place in Minnesota in 2006 (ala 1970 bigarren denboraldian). At the request of the survivors, the names have been changed. Out of respect for the dead, the rest has been told exactly as it occurred.” mezuarekin hasten dira, hau da, “Hau benetako istorio bat da. Ikusgai dituzuen gertakizun guztiak, Minnesotan gertatu ziren 2006 urtean (ala 1979 bigarren denboraldian) . Bizirik daudenei errespetuz, izenak aldatu egin dira. Hildakoei errespetuz ordea, gertaturiko guztia izan zen bezala kontatua dago”

Baina, egia al da? Guzti honen atzean, benetako istorio bat al dago? Zoritxarrez (ala zorionez) ezetz esan behar dut. Noah Hawley sortzaileak argitu zuen, ez direla benetako gertakizunetan oinarritu eta esaldi hori, Fargo film originalari keinu bat besterik ez dela. Coen anaien 90. hamarkadako filma, mezu berdinarekin hasten baita, kasu horretan, 2006 urtea 1986 ordezkatuz. Bi zuzendariek gainera, publizitate estrategia bat besterik ez zela onartu zuten. Gidoia garatzerako orduan, 80.hamarkadan gertaturiko pare bat albisteetan besterik ez zirela oinarritu. Senarraren ustezko desleialtasuna argitara emateko, detektibe pribatu bat kontratatu zuen emakume baten kasuan adibidez. Detektibeak, asteetan zehar, emakumearen aldetik albisterik jaso ez zuenean, poliziei dei egitea erabaki zuen. Senarraren erantzuna, “emaztea Danimarkan zegoela, ama bisitatzen“. Egun batzuk ikertzen pasa ostean, hil egin zuela deskubritu zuten arte.

Dena den, ez galdu, Mr Robot-ekin batera, urteko telesail onena iruditu zaidan ekoizpen bikain hau. Film originalaren ideia  nagusia moldatu nahi izan duten arren, istorioan baino , pertsonaietan eta batez ere esentzian oinarritu direla esango nukeelako. Liluragarria aurkitu daitezkeen erreferentzia eta keinu zinematografiko guztiak: The Big Lebowski, Fargo, Miller‘s Crossing eta Boardwalk empire telesaila. Baina baita,  Tarantino-k lantzen dituen elkarrizketak, aukeratzen dituen abesti zoragarri horiekin antzekotasunak eta umore beltzez zipriztinduriko biolentziaren erabilpena. Eta jakina, Western generoaren ukitu nabarmenak.
Kosta egiten zait akats bakar bat aurkitzea: Interpretazio ahaztezinei loturiko pertsonaia zoragarriak. Musika, bitxia, erakargarria, ezinbestekoa. Argazkia eta planoen erabilpena, hitzik gabe uzteko modukoa;    pantailan ikusgai duguna kontuan hartuz gero behintzat, lanketa prozesuan erabili dituzten Storyboard-ak ,  museo batean erakusteko modukoak izango direla ziur nago. Gozamen hutsa.
 

2015eko telesail eta miniserie onenak

2015-12-11  //  Gomendioak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Urteroko tradizioa jarraituz, hementxe nator, pantaila txikiak azken 12 hilabete hauetan eman duen onenarekin. Aurtengoa, oparoa, interesgarria eta desberdina iruditu zait.  Beste behin, AEB-ko mugetatik kanpo, ekoizpen zoragarriak deskubritu ditut, kasu askotan hauen maila gaindituz. Umorea, drama, akzioa, suspensea eta batez ere,  astekarian aipatu nuen bezala, baliteke -ikusi beharko dugu nola jarraitzen duen bigarren denboraldiak- telesailen historian sormen iraultza eragin duten talde esklusibo horren kide berria aurkitu izana. Azkeneko aste hauetan bestalde, lehen postu hori berreskuratzeko dueluan, arerio oso gogorrak azaldu direla ere esan behar dut.
Aitortu beharra daukat bestalde, kosta egin zaidala, zerrenda 30 tituluetara soilik murriztea, hainbat telesail on utzi behar izan baititut kanpoan, baina tira...

Hementxe, 2015eko 30 telesail onenak!

(gehiago…)

Ikusi beharreko (eta ziurrenik ezagutzen ez dituzun) 30 film

2015-12-03  //  Gomendioak, Pelikulak  //  2 iruzkin

Justu orain urtebete, 50 filmez osaturiko zerrenda hau argitaratu nuen blogean. Esan bezala, film bikain, baina ezezagun bat ikusteko aukera dudan  bakoitzean,  sentsazio berberarekin amaitzen dut beti, “hau jendeak ikusiko balu!”. Ezin duzue imajinatu, zer nolako tapoia sortzen den nire barnean eta nolako beharra sentitzen dudan lau haizeetara “pelikula hau ikusi behar duzue!” oihukatzeko. 50 izen eskas geratu zitzaizkidanez, zerrenda horri film gehiago gehitzeko beharra sentitu dut. Horietariko asko ez dira zinema aretoetan estreinatu ere egin, zorte apur batekin, dvd/bluray formatuan salgai jarri dira batzuk, baina besteak ostrazismoan galdurik dihardute betiko.
Esan beharrik ez dago, oso zinemazaleak zaretenok,  dezente ezagutuko dituzuela. Izugarri poztuko ninduke bestalde, zerrenda honi esker, aurkikuntza berriren bat deskubritzen baduzue. Harira, hauek  nire ustez, aurreko zerrendari gehitu beharreko, eta ziurrenik ezagutzen ez dituzun, 30 filmak:
(gehiago…)

Iritsi da Euskal Herrira "Dolby Atmos" sistema

2015-12-01  //  Albisteak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Donostiako Principe zinemak izango dira Euskal Herriko lehenak,  “Dolby Atmos” izeneko sistema hau ezartzen. Zazpigarren aretoan gozatu ahal izango dugu eta “The Hunger Games: Mockingjay – Part 2″ filmean konkretuki (Baita ostiralean estreinatuko den “In the Heart of the Sea”)
2012 urtean,  munduko hainbat areto egokitu ostean, Hollywood-eko estudio desberdinek maiz erabili dute sistema hau. Oscar saria irabazi duten 14 zuzendarik eta 27 soinu arduradun besteak beste.

Zer da?

Xehetasun tekniko handitan sartu gabe, soinua, kanaletatik banandu edo “askatu” daitekeela da sistema honen gako nagusia. Honi esker, egileek, soinu bakoitza entitate independente gisa erabili ditzakeelarik. Soinu bandaren sortzaileak adibidez, zehaztasunez mugitu eta kokatu ditzake soinu guztiak. Zinema aretoak duen tridimentsionaltasun osoa aprobetxatuz eta kanal konkretuak erabiltzeak sortzen duen muga horren zama, gainean izan gabe. Soinu inguratzailea duen, lehen sistema hibrido bezala nabarmentzen da batez ere teknologia berri hau.  Nahasketa hori,  “Beds” (Betiko kanal klasikoak, 5.1, 7.1 ala 9.1) eta “Objects” (soinudun objetu dinamikoak)  kontzeptuetan oinarritzen delarik batik bat.

Dolby Atmos sistemak, objektu guzti horiek (128 izatera ere irits daitezke),  aretoaren edozein txokotan jartzea ahalbidetzen du, mugimendu eta intentsitate aldakorrak sortuz. Gainera, sabaian bozgorailuak daudenez eta objektu horiek erabat erregulagarriak, alturan ere mugitu daitezke.  Emaitza, 360 gradutako soinudun esperientzia batean bilakatzen delarik. Oihuak, eztandak, euria ala xuxurlak adibidez,  sekulako jariakortasunarekin mugitzen direlarik alde batetik bestera gure inguruan.

PIXAR: 20 urte 2 minututan

2015-11-26  //  Albisteak, Pelikulak, PIXAR-GHIBLI  //  Iruzkinik ez

Pixar Animation Studios, ordenagailu bidezko animazioko film konpainia ezagunak, 20 urte bete zituen pasa den Azaroaren 22an. 1995 urtean estreinatu zuen bere lehen filma, Toy Story. Hortik aurrera, zinema, maila eta ikusle berrietara eraman dituzte. Estereotipo guztietatik aldentzen diren istorioak kontatuz eta animaziozko zinema umeentzat bakarrik ez dela frogatuz. Up, Toy story 3 eta Wall-e, nire ustez, beraien hiru maisulanak, naiz eta aurten estreinatu den  Inside Out zoragarria ere, “top” horren barruan sartu daitekeen.
Kees van Dijkhuizen Jr-ek eginiko bideo honetan, 20 urte horien hainbat une biltzen ditu. Musika, jakina, Michael Giachino erraldoiaren esku eta tarteka, Andrew Stanton-ek 2012 urtean emandako hitzaldi baten esandakoa sartuz.

 

Keywan Karimi zuzendari kurduaren aldeko sinadura bilketa

2015-11-21  //  Albisteak, Film laburrak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Donostia Zinemaldiak erabateko gaitzespena agertu nahi izan du Irango Auzitegi Iraultzaileak Keywan Karimi zinema-zuzendari kurduari ezarri dion zigorragatik: 223 zartada eta sei urteko kartzela zigorra.
Joan den urriaren 13an ezarri zioten zigorra hogeita hamar urteko zuzendariari,  Shahin Najafi abeslariaren bideoklip batean eta Writing on the City dokumentalean «indarrean den sistemaren aurkako propaganda zabaltzeagatik eta erlijioarekin loturiko santutasunei irain egiteagatik». Ikus-entzunezko bi lanak argitaratu gabe zeuden eta poliziak konfiskatu egin zizkion disko gogorretik.

Keywan, 2013 urteko Donostiako Zinema Ikasleen Nazioarteko Topaketan hartu zuen parte, “Zan va shohar karegar-The Adventure of a Married Couple” laburmetraia aurkeztuz:

Urriaren 16an idatzi zuen bere azken mezua sare sozialen bitartez :


 
 
 
 

"The Leftovers": aireratzen ari diren telesailen artean, onena

2015-11-18  //  Gomendioak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Bat-batean munduko biztanleriaren %2a desagertu egiten da. Inork ez daki non dauden eta zer gertatu den. Telesail honen hasierako premisa hori sinplea dirudi bai, baina pixkanaka, pantaila txikiak azken urteetan eman duen ustekaberik handienaren aurrean gaudela frogatzen ari da. Hori bai, gauza bat argi izan, berdin dio desagerturiko pertsonak horiek non dauden, garrantzitsuena bertan gelditu direnak dira, gainerako %98 horiek alegia. Nola birmoldatuko dute bizitza, maite dituzten pertsonak ondoan izan gabe. Lehen denboraldiaren hasieran, gutxik uste zuten, hain urrun iritsiko zenik. Gutxinaka, harrokeriarik gabe eta zarata gutxi ateraz, guztiz harrapatu nauen telesaila bihurtuz. Momentu honetan aireratzen ari diren telesail guztien artean, onena bihurtuz. (Fargo II-rekin batera)
(gehiago…)

Game of thrones: Bilbo bertakoak al ziren "Stark" etxekoak ?

2015-11-16  //  Albisteak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Literatura fantastikoa eta errealitate historikoaren arteko erlazioa hori, lehen begiradan uste duguna baino estuagoa izan liteke. J.R.R. Tolkien-ek  sorturiko munduak adibidez, literatura nordiko eta ingelesean oinarritzen ditu bere zimenduak.  Modu berdinean, “A Song of Ice and Fire” ala telesailaren jarraitzaileen artean “Game of Thrones” izenarekin zabaldu den istorio hori ere, ez da hutsetik sortu. Ondorengo lerroetan, mendebaldeko mundu hori (Westeros), erdi aroarekin lotzen saiatuko gara,  xehetasun konkretu bati buruzko hausnarketa eginez, eta jakina, spoilerrik apenas aipatu gabe.

Honela hasten da Ekaitz Etxeberria Bizkaitarrak, studia humanitatis web orrialdean idatzi duen artikulua. Euskal Herriko unibertsitatean Historian lizentziatua  eta erdi-aroko historiaren doktoretza lanetan momentu honetan. Bere ikasketak, XV. mendeko Gaztelan, estrategia eta taktika militarrean oinarritzen direlarik batik bat.  Kasu honetan, artikulu oso interesgarri baten bitartez, mendebaldeko mundua, Europar erdi aroarekin lotzen saiatu da, Euskal Herriko pasarte konkretu batekin lotura zuzena bilatu diolarik:
(gehiago…)

Euskal Harriaren ABDak: 26 laburrak hitz batez

2015-11-06  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea 2015, Film laburrak, Gomendioak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Hainbeste zalapartaren ondoren, azkenean ikusi ahal izan dugu Euskal Herriko 26 zuzendarik eginiko beldur, zientzia fikzio eta fantasiazko film laburrez osaturiko lan kolektiboa: Euskal Harriaren ABDak. Olentzero seriar-killerrak, merkatal zentruko drama mitologiko bat, Ultrafesta futurista, distopia feminista ala bihurguneko neskaren remakea besteak beste.
Proiektu moduan interesgarria iruditu zait, polita, entretenigarria, ulertezina, barregarria, odoltsua eta bizarroa. Baina balorazio justu eta zehatz bat egiterako orduan, eskas xamarra. Halere,  gauza bat aitortu behar dizuet, bost axola. Bai,  proiektu honen xarma eta esentzia hori delako. Kalitate goreneko laburrak kaxkarragoak diren horien kontra talka egitean sortu duten irabiatu martziano hori. Elkarlan honen helburua beste bat izan delako, eta hori ezin hobeto burutu dute, bikain. Lagun artean egina −batzuen kasuan− lagun artean ikusteko. Garagardoa esku artean eta parranda giroan, askoz hobe. 126 minututan zehar, eguneroko arazo guztiak baztertu eta ongi pasatzeko, gozatzeko. Gutxi iruditzen al zaizue? Baina mota honetako proiektuei buruz idazterako orduan, film labur bakoitzari buruzko iritzia ematea gustuko izaten dut. Hori bai! Beraien arau berdinak jarraituz, lan bakoitza hitz bakarreko kritikarekin osatuz −edo antzeko zerbait−.
(gehiago…)