Alaskako 20 hizkuntza indigenei ofizialtasuna aitortu diete, ekintza sinboliko gisa

Atalak: Alaskako herriak, Estaturik gabeko nazioak, Inuitak, Jatorrizko herriak

Hizkuntza indigenak ofizial egin zituzten saioa emozioz jarraitu zuten jatorrizko herrietako kideek.

Alaskako estatuak bertako hizkuntza propio edo indigenei ofizialtasuna eman die, AEBetan, Ktoo.org gunean irakurri dugunez. Hauek dira hizkuntzak: Inupiaq, Yupik siberiarra, Yup’ik Erdialdeko Alaskarra, Alutiiq, Unanga, Dena’ina, Deg Xinag, Holikachuk, Koyukon, Iparraldeko Kuskokwim, Gwich’in, Tanana, Iparraldeko Tanana, Tanacross, Hän, Ahtna, Eyak, Tlingit, Haida, eta Tsimshiarra.

Neurria onar zezaten presio egiteko, Legebiltzarraren kanpoan bilduta egon ziren herri indigenotako kide asko, eta neurria onartu zenean pozez lehertu ziren. Adinekoek prentsaren aurrean gogoratu zituzten gazte zirenean eskolan pairatu behar izan zituzten zigor eta umiliazioak.

Alaskako hizkuntzen mapa.

Neurria oso sinbolikoa da, eta praktikan ez du ezer zehatzik proposatzen hizkuntza hauek biziberritzeko. Bota begiratu bat onartu duen legeari, eta hizkuntzei ofizialtasuna ematearekin batera, protagonismo berezia du amaierako parrafo honek:

“Estatu honetan ingelesaz besteko hizkuntzei ofizialtasuna emateak ez du esan nahi estatuak edo udal gobernuak ardura duenik ingelesa ez den hizkuntzaren batean dokumentuak idatzi, bilerak egin edo gobernuaren bestelako ekintzak egiteko”.

Onartutako lege berriak, gainera, ofizial egin du 2008an desagertu zen eyakera ere (goiko mapan horiz), agerian utziz praktikan izango duen eragin murritza.

“Gure hizkuntza dena da. Arnasten dugun airea da. Gure zainetan barrena dabilen odola da”.

Lance Twitchell Alaska Hegoekialdeko Unibertsitateko Jatorriko Hizkuntza irakasleak.

Ipar Ameriketan egindako genozidio linguistikoak

Alaskako herri indigenekin egin zutena, Kanadakoekin egin zutenaren antzekoa da, izan ere, geografikoki bi estatutan zatitzea erabat artifiziala da herriontzat. Orain hilabete batzuk jorratu genuen blog honetan Kanadako 4.000 haur hil zirela gutxienez eskolan, indigenak izateagatik pairatu behar izan zuten asimilazio prozesu kriminal batean. Beren hizkuntzak erabiltzeari uzteko era guztietako torturak egin zizkieten, mihian orratzak sartzea barne.

Artikulu honetan gazte alaskar batek bere sumina adierazten du lege berria onartu aurretik, ingeles elebakar batzuk horren aurka azaldu zirelako. Azken parrafoa euskaratu dugu:

Miraria da gure hizkuntzek hainbeste urtez biziraun izana eta egun horren indartsu izatea, hauek ez galtzeko gure herriek pairatu behar izan dituzten gehiegikeriak ikusita. Gure hizkuntzak guretzat zein garrantzitsu diren argi uzten du honek. Emaiguzue esperantzarako sinbolo hau, sina ezazue gure hizkuntzak axola zaizkizuela. Hori da eskatzen dugun gauza bakarra.

Alaskako jatorrizko herritar batzuk.