Pedro Grijalbaren azken erreleboa

Atalak: Iritzia, Kondarrak

Pedro Grijalba kazetariekin. (Argazkia: Hernaniko Kronika)

Hernaniko Kronika egunkariak jakinarazi digu: “Pedro Grijalba hil da, amiantoak eraginda“. 57 urte ez da aski zahar bizia amaitu zaizula onartzeko. Grijalbari lanerako ezintasuna aitortzearekin batera jakinarazi zioten: asbestosiak jota zaude, hilabete gutxiko bizia daukazu. Jesus Uzkudun CCOOko sindikalista historikoak esanik dakigu langile ezkertiarrak erabaki zuela “morir matando“, esan nahi baita bere kasua kontatuz herriari.

Kronikan biluztea onartu zuen Uzkudunek lagunduta izatekotan. Leitu “Pedro Grijalba, amiantoak eragindako minbiziduna: ‘Orbegozon, amiantozko jantziak erabiltzen genituen berotasunetik babesteko‘”. Nola eginarazi zaion lana hemen jendeari. Nola atera behar den bizimodua zeure burua engainatuz, niri ez zait pasatuko, ez da izango hainbesterako.

Uzkudunek dio pasarte batean: “1940ko legediak debekatu egiten zuen adin txikikoek amiantoarekin lan egitea. Beraz zerbait bazekiten, baina guri inork ez zigun ezer esaten”. Mende bat iraun du Ipar aberatsean asbestoaren produkzio eta komertzializazioak, nahiz eta 1900an H. Montague medikuak demostratu zuen lehenbizikoz asbestosia patologia bat zela. 1960an C. Wagnerrek azaldu zuen amiantoaren eta birikako mesoteliomaren arteko lotura. 1973an Osasunaren Mundu Erakundeak onartu zuen amiantoaren eta birikako kantzerraren arteko lotura… eta hemen langileek lasai ederrean segitzen zuten amiantoa egiten, zerratzen, ipintzen eta arnasten. Segitzen dute Hegoko herrialde emergenteetan.

Goizean iruditu zait Pedro Maria Grijalba Izagirrek bere eskela oparitu digula Donostian hamaikagarrenez beste amianto baten kontra, zaborren errausketaren aurka, oihu egitera azalduko garen bezperan. Ugazaba berdinenak ez al dira Pedro Orbegozoko labeak, Lemoizkoak, Cementos Rezolakoak, Zabalgarbikoak? Eta txaketilla-katapaz nagusiaren ipurmihazkatzaile berak langile burumakurroi fanfarroi esaka: “Ahulkeria horregatik kexatzen al zarete?”.

Mila esker, Grijalba, azken erreleboan erakutsitako duintasunagatik.