#siria Kerry-Lavrov ituna ia denek txalotu dute

Atalak: Nazioartea

Ez Siriako gerran protagonismoa duten guztiek: matxinoek sinatu aurretik arbuiatu baitute Kerry-Lavrov hitzarmena, The Washington Postek “Syrian rebels say U.S.-Russia agreement on chemical weapons leaves Assad unpunished” kronikan azaldu duenez. Baina gainerako gehienek ontzat eman dute AEBen eta bere aliatuen Siriako gobernuaren kontrako erasoa airean utzi duen AEBen eta Errusiaren arteko ituna, osorik irakur daitekeena ingelesez.

Barak Obamak ongietorria eman dio tratuari, ez ohartarazi gabe Siriak bere eginbeharrak betetzen ez baditu eraso egingo diola, The Guardianek “Obama welcomes deal but retains strike option” albistean bildu duenez.  Egunkari berak “Syrian minister hails Russia over weapons deal ‘victory’” kronikan dionez,  Baxar Al-Assadek ere garaipentzat hartu du albistea.

The New York Timesek “Obama Hails Syrian Pact, Calling It a Crucial Step” ipini dio titulua albiste nagusiari, azpimarratuz urratsa dela, Sirian interesak dauzkaten alde guztiei denbora bat eman diena funtsean urrats gehiago eman ditzan Baxar Al-Assadek. Itunean, hain zuzen, ondorengo urratsak eta epeak geratu dira oso ondo zehaztuta, ordainetan lausotuago utziz Al-Assadek arma kimiko guztiak entregatu eta suntsitzeko baldintza guztiak beteko ez balitu gertatuko litzatekeena. Siriak itun honekin mailegu bat lortu duela pentsatuko bagenu, zorraren lehen amortizazioa datorren astean ordaintzea dagokio, arma kimikoak desagertzeko ituna sinatzea eskatuz.

Le Mondek “Accord Kerry-Lavrov sur la Syrie : la subtile diplomatie du chapitre VII” analisian aztertu du ituna ikuspegi juridikotik. Amerikarrak eta errusiarrak ez zeuden ados Nazio Batuen Erakundearen kartak VII. atalean esaten duenarekin, alegia, nazioarteko itunak errespetatzen dituen gobernu bati erasotzeko eskubidea badela. Frantziak, omen, ituna VII. atal honekin loturik nahi zuen, Al-Assadi gero ihes egiteko aukerarik ez uztearren. Corine Lesnesek azaldu du, Le Monden, irtenbidea zera izan dela: “Lavrov eta Kerryk adostutakoak aurreikusten du VII. atal baldintzatu bat. Bortxaz erantzuteko mehatxua ez da abian jarriko bigarren epean baizik, hau da, [Al-Assad] atzerapenetan hasten bada edo berriro gas hilgarriak usatzen baldin baditu. Baxar AL-Assadek berriz egiten badu jendeak gaseatzeko ahalegina, baita txikia ere, edo biltegiak beste indarrei pasatzen saiatzen bada, Segurtasun Batzordea bilduko da aztertzeko erabaki “gogor” bat, Frantziak oraintxe bertan proposatzen zuenaren bidetik. Formulazioetan lortutako ñabardura horiei esker, John Kerrik esan ahal izan du prentsaurrean NBEaren ebazpenak VII. atala aipatuko duela, eta aldi berean Serguei Lavrovek esan du une honetan kontua ez dela mehatxuka hastea”.

Siria dela eta idatzi diren mila iritzien artean, aipatu larunbatean El Paisen Timothy Garton Ashek plazaratu “La crisis siria dice mucho de EE UU“. Analista ezagunak AEBen kritikoei gomendatu die aztertzea ondo ea zer izango diren mundua eta Europa iparramerikarrek beren indarra ez erabili eta isolatzeko erabakia hartzen baldin badute. Bide batez, inor lasai ez uzteko moduko hitzak bildu ditu Israelgo estrategen artetik: “Asteotan irakurri ditut israeldarren realpolitik bai islatzen duten analisi beldurgarriak, zeintzuen arabera haientzako txarren artean onena bailitzateke beren bi etsai gogor -alde batetik Al-Assaden erregimena iran eta Hezbolarekin, eta bestetik matxino sunitak, gero eta islamistago, muturrekoago eta Al Kaedagandik hurbilagokoak- elkar hiltzen segitzea. ‘Guretzako onena litzateke haien artean borrokan segitzea eta gutaz ahaztea’, esan dio Israelgo inteligentzia zerbitzuetako funtzionario anonimo batek buzzfeed-com-eko kazetari bati. ‘Jarrai dezala hemorragiak, odolustu daitezela hil artio: hori da estrategia’, esan du New Yorken kontsul nagusi izandako Alon Pinkasek. Horren aldean Machiavelli Mahatma Gandhi da”. Timothy Garton Ashek esana.