Ez direnak ere badirelako, Jexuxmai

Atalak: Agiñarenak, Iritzia, Musika

Kantak maite ditugun zorionerako, musika egiten du Jexuxmai Lopetegik eta ez ditu eguneko orduak gastatzen kazetari alferron paperak betetzeko hitz hutsalak pilatzen. Ez al da horixe ihesiak Joseba Sarrionandiari ere, Jexuxmaik bere abestietan hainbeste usatzen duenari, eman dion zortea? Horregatik goiz batez EITB irratian entzun duzu kanta bat tiroa bezala sartzen dena (“Zer esan esan ezinaz eta beharraz / Zer isiltazunaz, minaz…“) eta zure buruari galdetu ea nolaz ez zenuen horren berririk.

Izar uxo (2009)

“Izar uxo” (kanta guztiak osorik dauzkazu libre) festa eder bat izan da azken urteotan gure etxean. Zerk engantxatu ote gaitu? Izango da Jexuxmairen belaunaldi beretsukoak izateagatik esan gabe doazen klabe asko partekatzen ditugula. Aginagako orduan gazteak Zarautza gindoazenean neskatara, dantzaldi berean geunden, gu behean zalabardoa zabaldu eta kolpe gehienetan huts eginez, Jexuxmai kiosko gainean musikari. Frankismoaren bukaera, post-frankismo lehena. Urte haietako poparen eta rockaren bariante askoren oihartzunak datozkio bati “Izar uxo” entzunda.

Badira hor baladak, badira nire hezur tristeok dantzan jartzen dituztenak (“Harea“), neoliberalismoan aurkitu dugun erosotasuna salatzen dutenak (“Paradisu hontan” Joseba Zulaikaren hitzen gainean: “Lehenengo mundua deitzen zaion paradisu hontan / zoriontasuna saltzen ezer erostekotan / atseden hartzen dugunak rutinaren magalean / bizitzaren alargunak mundu birtualean“…), eta “Bidegurutzean” (Jose Luis Padronen hitzekin) edo “Pessoa gogoan” bezala naif-tao puntua daramatenak… Badira Sarrionandiaren sorta, hainbeste herriminen artetik zein hautatu, “Ez diren gauzak“, “Sorlekuaren kanta“, “Inongo lekua“, “Esku ahurreko markak“… Ahaztu barik Kaskazuriren bertso ezagunen bertsio samur hori (“Ez nau inkomoratzen besteren lujuak /  deklaratzera nua nere enojuak: /  zurrutak tiratzen nau, pixka bat jokuak /  atarramentu onik ez dauka kojuak…“). Eta bada Harkaitz Canoren hitzekin osatutako “Ni naiz Jean Michel Basquiat” jazzero ausarta (aditu ez baduzu, sinfalta sartu “Izar uxo” eta bilatu) , “Pop arteari / popatik eman ziona naiz / maiz!“, entzutearen poderioz urteekin onduko zaizuna ardo ondo egin baten gisan. Dudarik gabe ez da Lopetegi bakarrik, musikari potenteak daude diskoan, Xanet Arozena eta Satxa Soriazu eta David Etura eta…

Errekan gora (2013)

Orain “Errekan gora” publikatu behar duela iragarri zaigu. Asteotan aurkezten du, azaroaren 6an kontzertua eskaintzeko Zarautzen. Bere webgunean eskegi ditu kanta guztiak libre entzun nahi dituenarentzako.  Egileak Hitzarako Aritz Mutiozabali aitortu dizkio zenbait klabe bideo honetan. Zer nahi duzu, ni hunkitu nau Zarauzko erriberak zanpatu zituen autopistaren betelanaren kontuak, baserrian sortutako Jexuxmai txorizalearengan marka utzi zuenak, Aginagakooi Aintzi-Arrate-Arburuko haran zoragarri hura galtzeak eragin zigunaren parekoak, horretan ere senide aurkitu naiz Musika Plazako gitarristarekin, madarikatuak bitez gure paradisu txikiak suntsitu dituztenak.”Errekan gora“ko kantak  lau urte barru “Izar uxo“koak bezain indartsu fresko mantendu badira, Lopetegi 2013an sasoian zegoela seinale.