Filipinetako enbaxadorea gose greban Klimaren Varsoviako biltzarrean

Atalak: Nazioartea

[“Philippine Rep Makes Plea for ‘Global Solidarity’ to Fight ‘Climate Madness’” (Filipinek munduaren solidaritza eskatu dute klimaren erotzeari aurre egiteko) titulupean kronika interesgarria plazaratu du Lauren McCauleyk Common Dreams gune aurrerazalean. Handik euskaratuak dira ondoan doazen paragrafoak.]

Filipinen enbaxadore Naderev Saño (eskuinean), Hiroshi Minami japoniarrak ongi etorria egiten diola Varsoviako biltzarrera, azaroaren 11n (Argazkia: Janek Skarzinsky)

Varsovian Nazio Batuen Erakundea klimaz burutzen ari den biltzarrean, negoziatzaileak esan die klimaren aldaketa ukatzen dutenei: “Jaitsi zuen bolizko dorretik eta zoazte Filipinetara bisitan”.

Aldaketarekin klima “erotu” egin da eta Filipinak bezala ahulak diren herrialdeek ez daukate denborarik alferrikako negoziaketetan aritzeko, hala esan du Naderev “Yeb” Saño Filipinen ordezkariak Klimaren Aldaketarako Nazio Batuen Erakundearen Lan-taldeak (COP19) astelehenean hastean, eta gehitu du gose-greban sartzen dela negoziaketan aurrerabide garbia ikusi artean.

Bilera hasi da Haiyan tifoiak Filipinetan sekulako hondamendia eragin eta hiru egunetara. “Gure herrialdean gertatzen dena da klimak gaur bizi duen eromenaren ondorioa”, esan du Sañok, eta azaldu ditu kataklismoak ekarritako kalteen datu batzuk. Haiyan izan da garai modernoetan ezagutu den ekaitzik gotorrena.

“Guk geldiarazi dezakegu erokeria hau. Hementxe, hain zuzen, Varsovian”, esan du, aurrean zeuzkan 200 herrialdeetako ordezkariei adierazteko iaz indargabetu zen Kyotoko protokoloaren lekuan beste itun berri bat eraiki beharra dagoela. Askok uste dute eztabaidek ez dutela ekarriko negutegi eraginezko gasen 2015. urtea arteko mugatzea besterik.

“Haiyan bezalako tifoiak eta horiek eragin kalteak dira nazioarteko komunitateari oroitarazten diotenak ezin duela berandutu klimaren aldaketaren kontrako ekintza”, esan zuen Sañok. Duela urte bete, Dohan (Katar) egin zen gisa bereko biltzarrean, Sañok berditsu hitz egin zuen, orduan oroitaraziz Sandy hurakanak eta Bopha tifoiak eragindakoak. “Ezin dugu betirako segitu klimaren aldaketa gertatzen ari ote den ala ez eztabaidan”.

Klimaren aldaketa ukatzen dutenei, edo beroketa globalaren eraginek gutxiago kolpatzen dituztela-eta aldatzeko nagi dabiltzan herrialdeei, desafio egin die: “Jaitsi zaitezte zuen bolizko jauregietatik, utzi ezazue zuen besaulkien erosotasuna. Zoazte Itsas Bateko uharteetara, Kariberakoetara, Indiako ozeanokoetara, eta ikusi itsasoaren maila igotzeak zerk kalte dakartzan; zoazte Himalaia eta Andeetako mendialdeetara eta ikusi nola egin behar dioten aurre jendeek izotzen urtzeak dakartzan uholdeei, zoazte Artikora non herri osoak borrokan ari diren horma hain azkar urtzearekin, zoazte Mekong, Ganges, Amazonas eta Niloren deltetara non jendeak eta aziendak itotzen baitara, zoazte Ertamerikako mendixketara, hauek gureen antzeko hurakan ikaragarriei egin behar diete aurre, zoazte Afikako sabana zabalera non klimaren aldaketa bihurtu baita hil ala bizikoa janaria eta ura urritu ahala”.

Eta mintzaldia bukatu du hitzokin: “Elkartasuna zor diedalako nire herrialdean etxera jateko zerbait eraman nahi eta ezinean ari diren gizonei eta azken egunetan mokadu bat jan ez duten anai-arrebei… borondatezko barauari ekiten diot oraintxe”.