New Yorken oro da ‘fast’ eta ‘low cost’, langileak barne (Net Hurbil)

Atalak: Net Hurbil

New Yorkeko McDonalds baten aurrean protestan joan den azaroan. (Argazkia: AFP)

ARGIAren 2013ko azken zenbaki paperezkoaren Net Hurbilen: “New Yorken oro da fast eta low cost, langileak barne“. Klaseen arteko berdintasun ezari dagokionez mundu aberatseko gizarteek 1920koen gero eta antza handiagoa dutela, horra gero eta sarriago aditzen den argudioa. New York izan daiteke atzerakako joera horren erakusgarri nagusietakoa, jendeen erreakzio bezala azken udal bozketan Bill de Blasio aurrerazalea nagusitzea eragin duena.

Ez bat eta bi, New Yorkeko pizzeria eta hamburgertegi merkeetan beharrean ari diren lautatik batek behar du udal zerbitzuen beharra jateko. Kazetariak elkarrizketatu ditu astean 34 orduz lan eginda 250 dolar (185 euro) kobratzen duten zerbitzariak. Zabor-janaren saltzaileek erakunde publikoei 7.000 milioi dolarreko gastua eragiten diote laguntza sozialetan.

Datu hauekin Berkeleyko unibertsitateak erakutsi du herrialde osoko izurritea dela, “Low-wage fast-food jobs leave hefty tax bill, report says” ikerlanean. “Fast-food industriak kentzen dizkie urtean 7.000 milioi dolar AEBetako zerga-emaileei, zeren eta langileei hain gutxi pagatzean hauen %52ren familiak behartzen baititu laguntza sozialak eskatzera. (…) Baita astean 40 orduz beharrean ari direnak ere. Fast food industriak urtean 200.000 milioi dolar mugitzen ditu. Bere langile arruntek bataz beste orduko 8,69 dolar irabazten dute. %13ri baino ez zaio ordaitzen osasun zerbitzurik”.

Erreportajerako iturri eta beste erreferentziak:

–  La Vanguardian Andy Robinsonen bloga eta “Nueva York: Historia de dos hamburguesas” erreportajea.
– Berkeleyko unibertsitatearen “Low-wage fast-food jobs leave hefty tax bill, report says” ikerlana
– Huffington Posten “New York City, Income Inequality Capital Of America, Now Also Facing Soaring Rent Prices: Report” eta “New Yorkers Drop-Kick Michael Bloomberg And His Legacy Over The East River”
– Fuman Center erakundearen gunean “New York City Renters Feel the Squeeze” etxebizitzen alokairu kosteen gorakada eta soldaten beherakada alderatzen
– Tax Analists gunean, David Cay Johnstonen “Billions of Tax Dollars Later, No New Jobs for New York” erakutsiz korporazio handiei Estatuak emandako onura fiskalek ez dituztela lanpostuak sortu eta bai zerbitzu sozialak murriztu
– Pew Research Centerren gunean, “U.S. income inequality, on rise for decades, is now highest since 1928”